به گزارش دنیای‌اقتصاد، مرحله دوم از برنامه تعیین تکلیف سپرده‌گذاران کاسپین اعلام شد. در این مرحله، سپرده‌گذاران تعاونی منحله فرشتگان که تا سقف ۲۰ میلیون تومان سپرده داشتند، تعیین تکلیف می‌شوند. براساس اعلام بانک مرکزی این افراد می‌توانند از ۹ خردادماه به شعب کاسپین مراجعه کنند. مرحله اول این برنامه نیز که از ۵شنبه هفته گذشته آغاز شده، مشمول کسانی است که تا سقف ۱۰میلیون تومان سپرده داشتند.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، سپرده‌گذاران می‌توانند مبلغ قابل دریافت را نزد موسسه اعتباری كاسپین سپرده‌گذاری کرده و در صورت عدم تمایل، نسبت به دریافت آن اقدام کنند. تعیین تكلیف سپرده‌های تا مبلغ ۲۰ میلیون تومان، براساس برنامه زمان‌بندی که در پایگاه اطلاع‌رسانی موسسه اعتباری کاسپین به اطلاع عموم خواهد رسید، اجرایی می‌شود. بانک مرکزی پیشتر از آغاز به کار شعب بیست‌گانه موسسه اعتباری کاسپین در روز ٢٧ اردیبهشت‌ماه خبر داده بود، همچنین تعیین تكلیف سپرده‌های کمتر از ۱۰ میلیون تومان نیز از روز پنج‌شنبه ٢٨ اردیبهشت‌ماه آغاز و با استقبال سپرده‌گذاران مواجه شده است.
فرآیند حل و فصل سپرده‌های تا سقف ۱۰میلیون تومان تا ٨ خرداد سال‌جاری ادامه دارد که با تکمیل این روند، ۳٩٧ هزار و ٣٩٢ نفر از مجموع ۴٥٨ هزار و ٨٢٦ نفر سپرده‌گذار (٨٧ درصد) تعاونی منحله فرشتگان، تعیین تکلیف می‌شوند. بر این اساس، با پایان مرحله دوم، ٩٠ درصد از سپرده‌گذاران تعاونی منحله فرشتگان تعیین تكلیف خواهند شد.
نحوه ساماندهی سپرده‌گذاران تعاونی‌های هشت‌گانه از جلسه هفته گذشته مسوولان بانک مرکزی با مسوولان قوه‌قضائیه بیرون آمد. جلسه‌ای که در دفتر رئیس قوه‌قضائیه برگزار شده بود و با حضور معاون اول قوه‌قضائیه و برخی مسوولان ارشد قضایی همراه بود. همچنین رئیس کل بانک مرکزی و معاون نظارتی این بانک نیز در جلسه مذکور حضور داشتند. در این جلسه قرار بر این شد که سپرده سپرده‌گذاران تعاونی منحله فرشتگان به‌تدریج به موسسه اعتباری کاسپین منتقل شود و به ترتیب مشکل این افراد حل شود.
در همین راستا، فرشاد حیدری معاون نظارتی بانک مرکزی گفت‌وگویی با روابط عمومی این بانک انجام داده و به بیان جزئیاتی از روند ساماندهی موسسه‌های منحله پرداخته است. گفت‌وگوی او گویای چند نکته مهم است. نخست اینکه کاسپین از ادغام هشت موسسه منحله به وجود نیامد؛ بلکه موسسه تازه تاسیسی بود که ماموریت اولش ساماندهی ۸ موسسه غیرمجاز بود. ذهنیت غلطی که در برخی شکل گرفت این است که کاسپین از تجمیع این موسسات به وجود آمده است در صورتی که این موسسه جدا از موسسه‌های منحله، مجوز خود را از بانک مرکزی گرفته بود. دومین نکته این است که زمانبر شدن ساماندهی این موسسات، علاوه‌بر اینکه ناشی از تعداد شعب زیاد آنها بود، منسوب به تخلفات موجود در آنها نیز هست. یک نمونه از این تخلفات، نحوه پرداخت نرخ‌های سود بالا بود. طبق گفته حیدری، نرخ‌های سود پرداختی ناشی از فعالیت عملیاتی تعاونی‌ها نبوده بلکه از محل وجوه سپرده‌گذاران جدید، سود به سایر سپرده‌گذاران پرداخت می‌شده است. نکته سوم این گفت‌وگو در مورد نحوه تامین برای مرحله اول است. آن‌طور که حیدری گفته، تا پایان هفته گذشته ۳۱۰۰ میلیارد تومان از دارایی‌های فرشتگان شناسایی شده و به موسسه کاسپین قابل انتقال است. همچنین اگر قرار باشد تمامی سپرده‌گذاران با سپرده زیر ۱۰ میلیون تومان، پول خود را دریافت کنند، موسسه کاسپین نیاز به قریب ۳۹۷۴ میلیارد تومان نقدینگی دارد. در نتیجه نزدیک به ۸۷۴ میلیارد تومان کسری برای این امر وجود دارد. با این حساب این‌طور به‌نظر می‌آید که کمک بانک مرکزی برای این حل معضل بدیهی است. در این حالت می‌توان دو سناریو را در نظر گرفت. اگر فرض شود که تمامی ۳۱۰۰ میلیارد تومان دارایی شناسایی شده نقد باشد، در این حالت بانک مرکزی باید خط اعتباری بیش از ۸۰۰میلیارد تومانی را برای این کار اختصاص دهد.
در سناریوی دوم که محتمل‌تر است و در آن تمامی منابع شناسایی شده نقد نیست، بانک مرکزی شاید نزدیک به نیمی از ۳۹۷۴ میلیارد تومان نقدینگی مورد نیاز را از طریق خط اعتباری و تهاتر با دارایی‌های غیرنقد مانند ملک، تامین می‌کند. شاید اکنون که مشکل کاسپین حل شده و پاسخگویی مقام ناظر به کمک سپرده‌گذاران آمده است، سپرده‌گذاران با عدم دریافت کل پول می‌توانند در تسریع و تسهیل حل مشکل مابقی سپرده‌گذاران نقش مهمی بازی کنند. همچنین ۳۰ ملک شخصی از مدیران این موسسه نیز شناسایی شده و در حال ارزیابی است. تا پایان مرحله اول، بخش دیگری از دارایی‌های موسسه فرشتگان نیز به کاسپین انتقال می‌یابد. همچنین برای اجرای مرحله دوم نیز موسسه کاسپین نیاز به حدود ۲۷۶ میلیارد تومان نقدینگی دارد. حیدری در پایان این گفت‌وگو وعده داد که تا مردادماه، مشکل تمامی سپرده‌گذاران کاسپین حل و فصل شود.
ماموریت کاسپین
معاون نظارتی بانک مرکزی در مورد نحوه صدور مجوز موسسه اعتباری کاسپین توضیح داد: «هشت تعاونی اعتباری غیرمجاز فرشتگان، الزهرا، دامداران و کشاورزان کرمانشاه، عام کشاورزان مازندران، حسنات اصفهان، پیوند مشهد، بدر توس و امید جلین قبل از سال ۱۳۹۴ در کشور فعال بودند که هرکدام به‌صورت مستقل قصد داشتند از بانک مرکزی اجازه فعالیت به‌عنوان موسسه اعتباری دریافت کنند که البته قادر به تامین شرایط مدنظر بانک مرکزی نبودند. بنابراین حسب مصوبه شورای پول و اعتبار و مستند به قانون بازار غیرمتشکل پولی مقرر شد تعاونی‌های مذکور پس از انحلال، توسط موسسه اعتباری جدیدالتاسیس کاسپین ساماندهی شوند. از این رو مجوز فعالیت موسسه اعتباری کاسپین صادر شد.»
صحبت‌های حیدری حاوی نکته‌ای است که شاید چندان در ذهن کسانی که درگیر این مشکل شده‌اند، روشن نباشد. نکته این است که کاسپین از ادغام چند موسسه به وجود نیامد، بلکه موسسه تازه تاسیسی بود که ماموریت نخستش ساماندهی تعاونی‌های منحله بود. حیدری در این باره گفت: «در ادامه بانک مرکزی به‌عنوان اولین ماموریت، ساماندهی هشت تعاونی مذکور را به موسسه اعتباری کاسپین واگذار کرد که در مرحله اول باید این ماموریت را به سرانجام می‌رساند سپس به فعالیت‌های عادی خود می‌پرداخت. بنابراین کاسپین از ادغام یا تجمیع تعاونی‌های منحله ایجاد نشده بلکه ماموریت اول آن ساماندهی تعاونی‌های هشت‌گانه بوده است.»
فرآیند ساماندهی موسسه‌های هشت گانه
معاون نظارتی بانک مرکزی در توضیح فرآیند ساماندهی این موسسات گفت: «ساماندهی به این معناست که در راس تعاونی‌های منحله، هیات تصفیه شکل می‌گیرد که وظیفه تقویم و ارزیابی دارایی‌ها و تعیین میزان بدهی تعاونی‌های منحله را به عهده دارد. سپس از محل دارایی‌ها، بدهی‌های تعاونی پرداخت شود. در صورت برابر بودن دارایی‌ها و بدهی‌های تعاونی، دارایی‌ها و بدهی‌های تقویم شده به موسسه کاسپین منتقل می‌شود و در صورت کسری دارایی‌ها، سهامداران و مدیران تعاونی موظفند کسری مربوطه را تامین کنند.»
موسسه اعتباری کاسپین با این ماموریت در ۲۷اسفندماه ۱۳۹۴ کار خود را آغاز می‌کند. در سال ۱۳۹۵ نیز هیات‌های تصفیه برای انجام همین وظایف، فعالیت خود را پیش می‌بردند و در انتهای سال، کار نقل‌و‌انتقال دارایی و بدهی‌های ۶ مورد از تعاونی‌های منحله به موسسه اعتباری کاسپین انجام می‌شود.
حیدری ادامه داد: «پرونده یک مورد از تعاونی‌ها نیز در مرجع قضایی مفتوح است و مسوولان موسسه کاسپین منتظر اعلام نظر نهایی قاضی پرونده برای نقل‌و‌انتقال دارایی‌ها و بدهی‌های تعاونی مذکور هستند. در این میان، بزرگترین تعاونی به لحاظ تعداد سپرده‌گذاران و حجم دارایی‌ها، تعاونی منحله فرشتگان بود که نیاز به بررسی‌های جزئی‌تری داشت.»
این مقام مسوول بانک مرکزی افزود: «قوه‌قضائیه و بانک مرکزی نیز بر فرآیند شناسایی، ارزیابی و نقل‌و‌انتقال دارایی‌ها و بدهی‌ها به موسسه اعتباری کاسپین نظارت داشت و این بانک حسب قولی که در اطلاعیه ۲۷ اسفندماه ۱۳۹۵ برای ساماندهی تعاونی‌های منحله هشت‌گانه به سپرده‌گذاران داده بود با همکاری قوه‌قضائیه و نیروی انتظامی، کار شناسایی و تقویم دارایی‌های فرشتگان را آغاز کرد که اکنون مراحل پایانی را می‌گذراند.»
حیدری درباره دلایل طولانی شدن ساماندهی گفت: «با توجه به اینکه تعاونی‌ها در سراسر کشور فعالیت می‌کردند و بیش از ۴۵۰ شعبه و ده‌ها هزار سپرده‌گذار و تسهیلات گیرنده داشتند، طبیعی است شناسایی، ارزیابی و تقویم دارایی و بدهی آنها زمانبر باشد. از طرفی در برخی از این تعاونی‌ها تخلفاتی از جمله معاملات صوری، مخدوش و پرداخت نرخ‌های سود غیر‌واقعی و بسیاری تخلفات دیگر صورت گرفته است. نرخ‌های سود پرداختی ناشی از فعالیت عملیاتی تعاونی‌ها نبوده بلکه از محل وجوه سپرده‌گذاران جدید، سود به سایر سپرده‌گذاران پرداخت می‌شده است. همچنین دخل و تصرف‌های غیر‌قانونی صورت گرفته در برخی از این تعاونی‌ها پیچیدگی کار را دوچندان کرده است وگرنه برای نقل‌و‌انتقال و شناسایی دارایی و بدهی، قاعدتا نباید زمان طولانی صرف شود.»
فرشاد حیدری در مورد میزان دارایی‌های شناسایی‌شده گفت: «تا کنون حدود ۲۵۰۰ میلیارد تومان از دارایی‌های تعاونی منحله فرشتگان شناسایی شده که قابل انتقال به موسسه اعتباری کاسپین است. کار ارزیابی حدود ۶۰۰ میلیارد تومان دیگر نیز تا پایان هفته جاری به اتمام می‌رسد. بنابراین مجموع دارایی‌های فرشتگان تا امروز بالغ بر ۳۱۰۰ میلیارد تومان می‌شود. همچنین با کمک پلیس آگاهی و قوه‌قضائیه تاکنون ۳۰ فقره ملک شخصی مدیران فرشتگان شناسایی شده و کار تقویم و ارزیابی آنها در حال انجام است که آن دارایی‌ها هم به کاسپین منتقل می‌شود. با شناسایی و انتقال دارایی‌های تعاونی منحله فرشتگان به موسسه کاسپین، کار انتقال سپرده سپرده‌گذاران این تعاونی متناسب با دارایی‌ها به موسسه کاسپین نیز انجام می‌شود.» آمار ارائه شده از سوی حیدری مربوط به چهارشنبه هفته گذشته است؛ چراکه این گفت‌وگو در آن روز انجام شده است.
سپرده‌گذاران می‌توانند به شعب مراجعه کنند
طبق گفته حیدری، از پنج‌شنبه هفته گذشته سپرده‌گذاران با سپرده کمتر از ۱۰ میلیون تومان می‌توانند به شعب کاسپین مراجعه و درباره سپرده خود تصمیم بگیرند. او بیان کرد: «با توجه به اینکه بانک مرکزی بعد از صدور مجوز فعالیت برای موسسه کاسپین مجوز هیچ شعبه‌ای برای این موسسه صادر نکرده بود، در حال حاضر اجازه فعالیت ۲۰ شعبه برای موسسه کاسپین را صادر کرده که این شعب از روز ۲۷ اردیبهشت‌ماه مشغول به کار شده‌اند و از روز ۲۸ اردیبهشت‌ماه کار پرداخت سپرده سپرده‌گذارانی را که مبلغ سپرده آنها کمتر از ۱۰۰میلیون ریال است را شروع می‌کنند.»
حیدری در مورد این تصمیم که موجب ایجاد امید در سپرده‌گذاران تعاونی‌های منحل شده بود، گفت: «روز سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه جلسه‌ای با حضور رئیس کل بانک مرکزی و معاون نظارتی این بانک در دفتر رئیس محترم قوه‌قضائیه حضرت آیت‌الله آملی لاریجانی و با حضور معاون اول قوه‌قضائیه، دادستان کل کشور، دادستان تهران، معاون اقتصادی دادستان کل و رئیس دادسرای رسیدگی به جرایم پولی و بانکی برگزار شد. در این جلسه جزئیات و مسائل این تعاونی‌ها به خصوص فرشتگان، بررسی و تصمیماتی برای حل و فصل و تسریع در روند تعیین تکلیف سپرده سپرده‌گذاران اتخاذ شد.»
او ادامه داد: «از جمله مواردی که در این جلسه مصوب شد، این بود که با توجه به اینکه از مجموع حدود ۴۵۰ هزار سپرده‌گذار تعاونی منحله فرشتگان حدود ۴۰۰ هزار نفر سپرده زیر ۱۰ میلیون تومان دارند، در مرحله اول برای اینکه سپرده‌گذاران خرد زودتر تعیین تکلیف شوند از ۲۸ اردیبهشت‌ماه تا ۸ خردادماه سپرده این ۴۰۰ هزار نفر از طرف موسسه کاسپین تعیین تکلیف و پرداخت شود. با این تصمیم حدود ۸۷ درصد تعداد سپرده‌گذاران طی ۱۰ روز آینده تعیین تکلیف می‌شوند.» نحوه انتقال سپرده از تعاونی فرشتگان به کاسپین به این شکل است که صرفا سپرده‌های سپرده‌گذاران تعاونی منحله فرشتگان که تا ۱۰ میلیون تومان است به موسسه کاسپین منتقل و پرداخت می‌شود.
حیدری در مورد سپرده‌گذاران دیگر گفت: «در مرحله بعدی برای ۱۳ درصد باقی‌مانده براساس دارایی‌های منتقل شده و متناسب با آن، سپرده‌های سپرده‌گذاران تعاونی منحله فرشتگان به موسسه کاسپین به‌تدریج منتقل و تعیین تکلیف خواهند شد.»
طبق گفته این مقام مسوول، موضوع انتقال دارایی‌های غیر‌منقول و تسهیلات پرداختی از تعاونی منحله فرشتگان به موسسه کاسپین، تعیین ناظر از ناحیه بانک مرکزی و قوه‌قضائیه برای نظارت بر هیات‌های تصفیه برای تسریع در انجام مراحل نقل‌و‌انتقال دارایی‌ها و بدهی‌ها و تجمیع پرونده‌های مربوط به شکایات از هشت تعاونی منحله و کاسپین در دادسرای رسیدگی به جرایم پولی و بانکی و شناسایی سودهای غیرمتعارف پرداخت شده از دیگر تصمیمات این جلسه بود.
زمان اتمام مشکلات کاسپین
حیدری زمان نهایی حل مشکلات کاسپین را اواسط تابستان اعلام کرد. او در این باره توضیح داد: «امیدواریم فرآیند شناسایی و نقل‌و‌انتقال دارایی‌ها هرچه سریع‌تر انجام شود. پلیس آگاهی، قوه‌قضائیه و بانک مرکزی مشغول بررسی سایر اموال و دارایی‌های تعاونی منحله فرشتگان هستند که ممکن است به نام دیگر اشخاص باشد و اگر دارایی جدیدی کشف شود حتما به مجموع اموال تعاونی مذکور اضافه می‌شود تا بتوانیم مبالغ بالاتری از سپرده‌ها را بپردازیم و اگر دارایی‌های شناسایی شده به همین موارد محدود شود حداکثر تا مردادماه، ساماندهی به‌صورت کامل انجام می‌شود.»
حیدری در پایان صحبت‌های خود توصیه‌ای برای مردم داشت. او گفت: «ما از هموطنان عزیز خواهش می‌کنیم که به موسسات غیرمجاز مراجعه نکنند و از سپرده‌گذاری در آنها خودداری کنند در غیر این صورت مسوولیت این کار به‌عهده خود آنهاست، موسسات غیرمجاز متخلف و متجاوز به قانون هستند و به شدت با آنها برخورد خواهد شد. اسامی بانک‌ها و موسسات اعتباری مجاز نیز در وب‌سایت بانک مرکزی موجود است و هموطنان گرامی می‌توانند به این وب‌سایت مراجعه کنند.»
- 13
- 3
