ریزش قیمت مسکن در راه است؟

«حباب قیمت مسکن در سال ۹۸ می‌شکند»، « ریزش قیمت مسکن در راه است؟»، « هزینه ساخت مسکن به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در هر متر مربع رسید »؛ اینها بخشی از واکنش رسانه‌ها به حواشی ریزش قیمت دلار در بازار آزاد است که دیروز روی ۱۱ هزار و ۴۰۰ تومان ایستاد و انتظار برای کاهش قیمت‌ها در آینده‌ای نزدیک در بازار مسکن را به دنبال دارد. گویا این انتظار وجود دارد همه چیز یک شبه اتفاق بیفتد، فرقی نمی‌کند آن اتفاق ارزان شدن باشد یا گرانی! بسیاری از تحلیلگران اقتصاد مسکن بر این باور هستند اگر قیمت‌ خانه در ایران با مکانیزم مشخص تعریف می‌شد دیگر آن فضای روانی بر قیمت‌ها سنگینی نمی‌کرد.

مهدی مافی، دبیر انجمن انبوه‌سازان استان تهران در گفت‌و‌گو با «همدلی»، در باره پیش‌بینی وضعیت قیمت‌ها در بازار مسکن می‌گوید: « مشکل از عرضه نیست، بنابر این با کمبود مسکن مواجه نیستیم و باید از طریق تقویت طرف تقاضا مساله را حل کنیم.» مافی بر این باور است: « کاهش قیمت دلار جدا از اینکه تاثیر روانی بر اقتصاد ایران دارد، در صورت ثبات شدن می‌تواند موجب کاهش هزینه ساخت مسکن شود. » 

سال های قبل معمولا قیمت ساخت هر متر مربع مسکن برابر با یک میلیون و ۴۰۰ تا یک میلیون و ۵۰۰هزار تومان بود اما در ماه های گذشته و با توجه به افزایش قیمت مصالح قیمت ساخت هر متر مربع مسکن به ۲میلیون و ۵۰۰هزار تا ۳میلیون تومان رسیده است که متاسفانه دولت اصلا توجهی به این مساله نداشته و ندارد.

بسیاری از دست‌اندرکاران ساخت و ساز مسکن بر این باور هستند: دولت بدون هیچ گونه برنامه برای آینده به ویژه در حوزه مسکن روزگار را می گذراند. آنطور که محمد ربانی، عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان در این باره توضیح می‌دهد: «افزایش قیمت ها به حدی بوده که برای مثال اگر کسی تا سال گذشته می توانست یک ملک را با ۵۰۰میلیون تومان بخرد امسال برای خرید خانه باید یک میلیارد تومان هزینه کند این وضعیت در حقیقت تراژدی اسف‌باری است.»

او می‌گوید: «این وضعیت اسفبار تاثیرات فراوانی در زندگی مردم داشته و به هیچ وجه این شرایط قابل جبران و برگشت نیست.» این فعال حوزه مسکن اظهار کرد: حتی اگر ارز واقعا به ۴۲۰۰تومان برسد، به طور حتم قیمت مسکن کاهش چشمگیر و همسان با سال گذشته را نخواهد داشت و برای مثال ملک یک میلیارد تومانی حداکثر به ۸۰۰میلیون تومان 

کاهش می یابد.

اما پیش‌بینی آسان نیست...

آذرماه روند رو به رشد بازار مسکن یک ساله می‌شود. با توجه به رکود تورمی بازار مسکن، قاعدتا باید در ماه‌های آینده رشد ماهانه قیمت‌ها کاهش پیدا کند، اما با توجه به نوسان متغیرهای موثر بر بازار مسکن، پیش‌بینی وضعیت آینده این بازار مقداری دشوار شده است.

آذرماه سال قبل پس از گذشت دوره رکود پنج ساله، تحرکات معاملاتی در بازار مسکن آغاز شد. در سومین ماه از فصل پاییز ۱۳۹۶ معاملات مسکن شهر تهران ۵۰ درصد و قیمت‌ها ۱۴.۹ درصد افزایش یافت که بالاترین نرخ رشد هر دو شاخص در دوره رکود محسوب می‌شد. پس از آن هر ماهه شاهد افزایش قیمت‌ها بودیم و البته معاملات به همین دلیل شیب نزولی به خود گرفت. تغییرات رشد قیمت مسکن در پایتخت از آذرماه سال قبل تا مهرماه سال جاری به ترتیب ۱۴.۹، ۱۶.۷، ۲۲.۳، ۲۶.۱، ۲۹.۵، ۳۴.۸، ۴۵.۸، ۵۴.۲، ۶۲.۱، ۷۴.۱، ۸۳.۵ درصد بوده که باتوجه به قیمتهای فعلی، خرید مسکن تقریبا به طور کامل از توان متقاضیان موثر خارج شده است؛ با این حال پس از رشد ۵۰ درصدی معاملات در آذرماه سال قبل، خرید و فروش در مهرماه امسال ۳۲ درصد کاهش یافت.

با توجه به رکود تورمی بازار مسکن، قاعدتا باید در ماه‌های آینده رشد ماهانه قیمت‌ها کاهش پیدا کند، اما با توجه به نوسان متغیرهای موثر بر بازار مسکن از جمله تقاضای سفته بازانه، تقاضای مطلق، قیمت نهاده‌های ساختمانی، روند نرخ ارز و طلا، تحریم‌های اقتصادی و نرخ سود بانکی، پیش‌بینی وضعیت آینده بازار مسکن مقداری دشوار شده است.

افت معاملات در پی تغییر شهردار

برخی واسطه‌های ملکی از کاهش حجم معاملات و نیز صدور پروانه های ساختمانی در هفته های اخیر خبر می‌دهند. مشاوران املاک می‌گویند با توجه به سیاست شهردار جدید مبنی بر توقف روند شهرفروشی که می‌تواند با کاهش بلندمرتبه سازی همراه باشد، ممکن است رکود ساخت و ساز عمیق‌تر شود. بنا بر آمار اتحادیه املاک، از یکم تا بیست و دوم آبان ماه ۵۵۸۲ قرارداد خرید و فروش مسکن در تهران به امضا رسیده که نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۶۰ درصدی را نشان می دهد.

معاملات مسکن نزولی شد

نائب رئیس­­ اتحادیه مشاوران املاک گفت: روند رکودی بازار مسکن ­تا پایان پاییز همچنان ادامه دارد و قیمت ها نیز تغییری نمی کند. به گزارش فرتاک نیوز، حسام عقبایی افزود: معاملات مسکن روند نزولی به خود گرفته است بطوریکه در تیرماه ۲۶ درصد،مردادماه ۳۶ درصد،شهریور ۴۶ و مهرماه ۴۰درصد کاهش ­داشته است.

او رکود حاکم بربازار مسکن را نتیجه افزایش قیمت ها دانست و با اشاره به اینکه براساس آمار،​ ­قیمت مسکن ۸۳۳ درصد افزایش پیدا کرده است گفت: در تهران میانگین قیمت مسکن ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است یعنی قیمت ­یک آپارتمان ۵۰ متری معادل ­۴۵۰ میلیون تومان است. نائب رئیس­­ اتحادیه مشاوران املاک اضافه کرد: این روند در فصل زمستان متفاوت خواهد بود زیرا­ در نیمه دوم بهمن ماه بدلیل نزدیکی به سال جدید افراد زیادی قصد خرید مسکن را دارند و این امر باعث افزایش معاملات مسکن می شود. نائب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تاکید کرد: شرایط بازار مسکن نیز با شرایط بازار ارز تغییر می کند اگر بازار ارز ثابت باقی بماند هیچ گونه تغییر قیمتی در بازار نخواهیم داشت اما اگر قیمت ارز روند کاهشی یابد یا تغییری نکند پیش بینی می کنیم نیمه اول­ زمستان ۹۷­ یک شکست حبابی در قیمت مسکن در برخی نقاط را داشته باشیم.

او گفت: اگر تغییری در برنامه مسکنی وزارت راه و شهرسازی صورت نگیرد روند رکودی این بازار ­تا ۶ ماه اول ۹۸ ادامه دار خواهد بود عقبایی برنامه های کوتاه مدتی چون کاهش سود تسهیلات بانکی، مدیریت زمین ، افزایش تسهیلات و تکمیل و واگذاری مسکن مهر را از جمله راهکارهای دانست که با اجرایی شدن آنها می توان انتظارداشت به مرور در سال ۹۸ شاهد خروج مسکن از رکود باشیم.