دنیای اقتصاد : پرونده فرابورس ایران در دومین ماه سال‌جاری در شرایطی بسته شد که نماگر این بازار در آخرین روز کاری اردیبهشت‌ماه در سطح یک هزار و ۱۰۷ واحدی قرار گرفت که هر چند نسبت به روز ۳۰ اردیبهشت کاهش داشت اما در کل،این ماه را با ثبت رشد بیش از ۴ درصدی (معادل ۲/ ۴۳ واحد) به پایان رساند. حجم و ارزش معاملات نیز در این ماه روند صعودی در پیش گرفت. به این ترتیب میانگین ارزش معاملات، افزایش ۶ درصدی و میانگین حجم مبادلات نیز رشد ۵۵ درصدی را در مقایسه با عملکرد فروردین‌ماه تجربه کردند. بر این اساس بازدهی این بازار از ابتدای سال تاکنون به حدود یک درصد رسید. در عین حال طی معاملات اردیبهشت، صنایع کوچک فرابورسی بیشترین بازدهی در میان دیگر صنایع را نصیب سهامداران خود کردند.
جهش ۴ درصدی آیفکس
از مهمترین تحولات اثرگذار اردیبهشت ماه بر روند سهام فرابورسی می‌توان به رشد قابل‌توجه بهای نفت در بازارهای جهانی اشاره کرد. نفت برنت در روزهای پایانی این ماه برای اولین‌بار از سال ۲۰۱۴ برای ساعاتی قیمت‌های بیش از ۸۰ دلار را لمس کرد. قیمت نفت‌خام آمریکا نیز در کانال ۷۱ دلاری قیمت خورد. در این‌خصوص به اعتقاد کارشناسان نفتی، احتمال کاهش عرضه ایران به دنبال خروج ترامپ از برجام و تداوم افت تولید ونزوئلا، در کنار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی که خبر از افت ذخایر انبارهای نفتی به کمتر از متوسط ۵ساله می‌داد، نگرانی از آینده بازار را افزایش داده است و همین امر سبب شدت‌گرفتن روند صعودی قیمت نفت خام شده است. روند صعودی قیمت طلای سیاه با در نظر گرفتن دلار ۴۲۰۰ تومانی، انتظار رشد کرک اسپرد ریالی برای شرکت‌های پالایشی را افزایش داد.
افزایش قیمت نفت طبیعتا رشد قیمتی متانول را نیز در پی خواهد داشت. این موضوع برای برخی شرکت‌های فرابورسی همانند «زاگرس» پراهمیت است. همین موضوع نیز سبب اقبال قابل توجه معامله‌گران به این نماد فرابورسی شد. حال نگاهی به عملکرد صنایع فرابورسی طی معاملات این ماه نیز نشان می‌دهد بیشترین ارزش معاملات اردیبهشت فرابورس ایران به گروه محصولات شیمیایی اختصاص دارد که در این میان پتروشیمی زاگرس بیش از ۸۹ درصد این معاملات را در اختیار گرفته است. در عین حال روند مناسب قیمت‌ها در بازارهای جهانی در کنار مولفه‌های بنیادی قوی سبب شد تا بار دیگر فعالان این بازار اقبال مناسبی به گروه فلزات اساسی نشان دهند. به این ترتیب فلزی‌های فرابورس ایران در رده دوم بیشترین ارزش معاملات در اردیبهشت قرار گرفتند. در عین حال دو گروه محصولات شیمیایی و فلزات اساسی هر کدام بیش از ۲۰ درصد ارزش کل معاملات این ماه را به خود اختصاص دادند. طی معاملات اردیبهشت ماه، گروه‌های کوچک فرابورسی اما بیشترین بازدهی را نصیب سهامداران خود کردند. خرده‌فروشی‌ها، قندی‌ها و محصولات غذایی به ترتیب با رشد ۱۷، ۱۵ و ۱۱ درصدی در صدر پربازده‌ترین صنایع اردیبهشت فرابورس قرار گرفتند. در مجموع از ۲۴ صنعت مورد بررسی در اردیبهشت ماه، شاخص ۱۲ صنعت با رشد همراه شد و ۱۲ صنعت نیز معاملات ماهانه خود را با افت پشت‌سر گذاشتند.
دو گروه پیمانکاری و سیمان نیز در ماه مذکور بیشترین زیان را به سهامداران خود تحمیل کردند. در عین حال از هفته گذشته، سامانه کدال شاهد انتشار عملکرد سال مالی گذشته شرکت‌های فرابورسی است. این روند طی روزهای اخیر شدت بیشتری گرفته است. همچنین انتظار می‌رود در روزهای آتی گزارش عملکرد اردیبهشت‌ماه این شرکت‌ها نیز روانه سامانه کدال شود. این موضوع طبیعتا می‌تواند در روند آینده قیمت سهام اثرگذار باشد. این گزارش‌ها از آنجا برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازار از اهمیت برخوردار است که حاوی نکات مهمی از عملکرد شرکت‌ها است.
معاملات ماهانه فرابورس از دریچه آمار
در ۲۲ روز معاملاتی اردیبهشت‌ماه به‌طور میانگین روزانه تعداد ۲۶۹ میلیون ورقه به ارزش ۱۹۵ میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت. بررسی نوسان‌های شاخص فرابورس در این ماه حکایت از رشد بیش از ۴۳ واحدی (معادل ۴ درصد) این نماگر دارد. آیفکس در این ماه چندان پر افت و خیز ظاهر نشد. بیشترین میزان رشد شاخص فرابورس در این ماه صعود ۲۳ واحدی شاخص در هفدهم اردیبهشت بود. ۱۹ اردیبهشت اما این بازار شاهد افتی به میزان ۹ واحد بود. نماگر فرابورس ایران در پانزدهمین روز این ماه در کف ماهانه خود یعنی ۸/ ۱۰۴۱ واحد قرار گرفت. ۳۰ اردیبهشت اما تا سطح ۷/ ۱۱۰۹ واحدی پیشروی کرد تا بیشترین مقدار شاخص در این ماه ثبت شود. در کنار رشد شاخص فرابورس در اردیبهشت ماه، ارزش بازار نیز با رشد ۱۲/ ۰ درصدی (معادل ۷۵ میلیارد و ۳۶۸ میلیون تومان) همراه شد و به حدود ۶۲ هزار و ۹۴۳ میلیارد و ۲۹۸ میلیون تومان (بازار اول و دوم) رسید.در مجموع ماه گذشته تعداد ۵ میلیارد و ۹۲۷ میلیون ورقه بهادار در ۶۹۴ هزار نوبت معاملاتی در تمامی بازارهای فرابورس مورد معامله قرار گرفت که ارزش این حجم از دادوستدها به ۴ هزار و ۲۹۹ میلیارد تومان رسید.
طی این ماه بازارهای اول، دوم و پایه (بازارهای خرد) به‌ترتیب معامله ۳۵۸، ۲۱۵۲ و ۲۹۰۴ میلیون سهم به ارزش ۵۷، ۴۷۸ و ۳۱۳۲ میلیارد تومان را تجربه کردند. همچنین ماه گذشته در بازار ابزارهای نوین مالی افزون بر ۱۴۸ میلیون ورقه بهادار به ارزش ۳ هزار و ۲۳۰ میلیارد تومان دادوستد شد که مرتبط با معاملات اوراق بدهی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و اوراق تسهیلات مسکن بود. جزئیات این معاملات بیانگر دادوستد حدود ۳۳ میلیون ورقه اوراق بدهی به ارزش ۳ هزار میلیارد تومان، ۱۱۳ میلیون ورقه در ETFها (صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله) به ارزش ۱۶۲ میلیارد تومان و یک میلیون و ۸۰۰ هزار ورقه تسهیلات مسکن به ارزش ۱۱۶ میلیارد تومان نتیجه معاملات انجام شده در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس در دوره یک ماهه منتهی به ۳۱ اردیبهشت ۹۷ بود.
همچنین بازار اوراق با درآمد ثابت فرابورس در این ماه، در مجموع میزبان بیش از ۱۳ میلیون و ۶۰۰ هزار ورقه اسناد خزانه اسلامی به ارزش یک هزار و ۱۲۲ میلیارد تومان در ۱۳ هزار و ۱۵۲ نوبت معاملاتی بود تا در نهایت این اوراق در محدوده قیمتی ۷۰ تا ۹۶ هزار تومان مورد دادوستد قرار گیرند. در عین حال بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان از افزایش هر‌چند ناچیز متوسط نرخ سود موثر اوراق اسناد خزانه اسلامی در اردیبهشت ماه دارد. بر این اساس میانگین نرخ سود موثر «اخزا»ها در این ماه با افزایش ۵/ ۰ واحد درصدی نسبت به مهرماه به حدود ۷/ ۲۰ درصد رسید.اوراق تسهیلات مسکن اسفند ۹۵ (تسه۹۵۱۲) نیز در این ماه با رشد ماهانه ۰۳/ ۳ درصدی همراه شد. این در حالی است که این اوراق از ابتدای سال تاکنون افتی معادل ۲۱/ ۳ درصد را تجربه کرده‌اند. به این ترتیب پس از ۶ ماه نزولی، اوراق تسهیلات مسکن روند صعودی در پیش گرفت (از ابتدای آبان ۹۶ تا پایان فروردین ماه سال جاری شاهد افت ۲۰ درصدی تسه‌ها بودیم). تقویت عرضه اوراق تسهیلات مسکن در کنار تشدید شتاب رشد قیمت‌ها (افزایش ۵/ ۲۹ درصدی میانگین قیمت مسکن در پایان فروردین ماه نسبت به سال گذشته) روند نزولی تسه‌ها تا کف ۶۰ هزار تومانی را تشدید کرد. با وجود این شناسایی این کف قیمتی و همچنین افزایش تدریجی تقاضا با نزدیک شدن به فضل اوج تقاضای مسکن یعنی تابستان میانگین قیمت این اوراق را به ۶۴ هزار و ۲۳۳ تومان رساند. به این ترتیب ترکیب نرخ سود واقعی این اوراق در سطح ۲/ ۲۱ درصد قرار گرفت.
فاطمه اسماعیلی
- 15
- 1
