رشته بهداشت عمومی چیست؟ ( گرایشها و بازار کار)

رشته بهداشت عمومی بیانگر مجموعه‌ اقداماتی است که برای وضعیت سلامت جامعه انجام میگیرد

رشته بهداشت عمومی

رشته بهداشت عمومی مجموعه اقداماتی را بیان می کند که وضعیت سلامت جامعه را ارتقاء می دهد و دانشجویان تحصیل کننده در این رشته، سلامت افراد جامعه را تضمین می کنند و برای پیشگیری از بروز هر گونه اتفاقی که سلامت بهداشت جمعی را تهدید یا خدشه دار می کند؛ متعهد می شوند.

متخصصان بالینی که افرادی نظیر پزشکان و پرستاران هستند، در درجه اول بعد از بیمار شدن یا آسیب دیدگی است افراد بر روی درمانشان متمرکز می شوند درحالیکه متخصصان بهداشت عمومی از بروز مشکلات مکرر با اجرای خدمات، اجرای برنامه های آموزشی و انجام تحقیقات و پژوهش های مرتبط جلوگیری می کنند. و تا حدالامکان در تلاشند که دسترسی به امکانات بهداشتی را میسر کنند و از این طریق حقوق، کیفیت و دسترسی به خدمات بهداشتی را ارتقاء دهند. در صورت عدم وجود این رشته، انواع بیماریها ، مسائل پزشکی و مشکلات عمومی در جامعه بوجود می آمد.

هدف از رشته بهداشت عمومی

رشته دانشگاهی بهداشت عمومی قصد دارد که افراد متخصصی را وارد جامعه کند که اشنا به انواع بیماریها ، نحوه شیوع بیماری های گوناگون و کنترل گسترش آنها باشند و بتوانند به سایر افراد جامعه، آموخته هایشان را منتقل کنند و از گسترش بیماریها جلوگیری کنند.

درآمد رشته بهداشت عمومی تا حد زیادی بستگی به محل اشتغال دارد

مهارت ها و توانایی های لازم در رشته بهداشت عمومی

از مهم ترین وظایف و خصوصیات متخصصان بهداشت عمومی می توان به سلامت عمومی و بهزیستی جامعه اشاره کرد. فارغ التحصیلان رشته بهداشت عمومی باید از این قابلیت برخوردار باشند که برخی از صلاحیت های حرفه ای را در هر مکان و هر شغلی داشته باشند. در ادامه با این ویژگی ها و مهارت های لازم در بازار کار و آينده شغلی رشته بهداشت عمومی اشنا شوید:

>> مهارت های ارتباطی مناسب

>> آشنایی کامل با دانش، قوانین و مباحث بهداشتی

>> مسئولیت پذیری

>> دقت و توجه به جزئیات

>> توان تصمیم گیری درست و به موقع

>> توانایی خوب در حل مسئله و مشکلات

>> توان و استقامت بدنی مناسب

>> توان اموزش موارد بهداشتی به افراد

>> روحیه قوی در هنگام برخورد با مشکلات

>> حس کمک به همنوع و انسان دوستی فراوان

>> داشتن مهارت اموزش دستور العمل ها

>> مهارت انجام کار گروهی

>> مهارت تحلیل اطلاعات

>> به کارگیری ابزارهای امار و اطلاعات و نرم افزارها

>> مهارت کنترل و ارائه راه حل های مناسب

>> مهارت تحقیق و پژوهش

توانمندی های مورد نیاز رشته بهداشت عمومی

- دانشجویان رشته بهداشت عمومی باید از توانایی کافی از نظر اموزشی در دروس پایه نظیر ریاضی، فیزیک، شیمی و زیست شناسی برخوردار باشند و در ایران برای داشتن موقعیت خوب رشته باید در علوم ریاضی و علوم تجربی، پایه قوی داشته باشند.

- ارتباط با مجامع علمی و دانشگاهی و بسیاری از سازمان ها از مهم ترین توانایی های یک کارشناس به شمار می رود.

- یکی از مسئولیت های کارشناسان بهداشت اینست که سلامت جامعه را حفظ و ارتقاء دهند؛ بنابراین هم باید مطلع به علم روز دنیا باشند و هم برای به کارگیری در سازمان ها و نهاد های بهداشتی در پی کشف روش های جدید باشند.

- یکی از توانایی های کارشناس رشته بهداشت عمومی اینست که نسبت به همنوعان خودش، حس انسان دوستانه ای داشته باشد. او باید از صداقت در کار خود برخوردار باشد و کمال رازداری را در رابطه با مشکلاتشان به عمل آورد.

- از دیگر توانمندی های یک کارشناس رشته بهداشت عمومی می توان به نگاه توسعه محور و نهادینه نمودن سبک های زندگی سالم و با کیفیت در جامعه اشاره کرد.

- کارشناس رشته بهداشت عمومی با احترام به مراجعین باعث ایجاد حسن خوشایند و مثبت در جامعه میشود.

رشته بهداشت عمومی از رشته های زیر شاخه علوم پزشکی بشمار می آید

درس های پایه رشته بهداشت عمومی

دانشجویان باید با تعدادی درس پایه در مقطع کارشناسی رشته بهداشت عمومی آشنایی پیدا کنند که از آن ها می توان به دروسی همچون بیو فیزیک، بیو شیمی، امار حیاتی ۱ و ۲، تشریح و فیزیولوژی، اصول و کلیات اپیدمیولوژی، اصول و مبانی جامعه شناسی، اکولوژی انسانی و بهداشت بین الملل، کلیات پزشکی و بهداشت، توانبخشی و رفاه اجتماعی، اصول تغذیه، مصون سازی فعال و انفعالی، فارماکولوژی، اصول و کلیات خدمات بهداشتی، میکروب شناسی ۱ شامل قارچ شناسی و انگل شناسی، میکروب شناسی ۲ نظیر باکتری شناسی و ویروس شناسی اشاره کرد.

درس های اختصاصی رشته بهداشت عمومی

دروس اختصاصی رشته بهداشت عمومی عبارتند از:روان شناسی و بهداشت روان، اقتصاد بهداشت، بهداشت دهان و دندان، بهداشت دانش آموزان و مدارس، نظام های سلامتی در ایران و جهان، کاربرد کامپیوتر در تجزیه و تحلیل داده های بهداشتی، بهداشت سالمندان، تکنولوژی آموزشی، مدیریت و نظارت در مراکز بهداشتی درمانی، بهداشت روانی و اعتیاد، اپیدمیولوژی بیماری های شایع در ایران، تغذیه کاربردی، بهداشت حرفه ای، حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین بیماری، آشنایی با سموم آفت کش و کاربرد آن ها، اصول مدیریت در خدمات بهداشتی و برنامه های ملی مبارزه با بیماری های واگیردار.

رشته بهداشت عمومی دارای درس های اختصاصی دیگری در مقطع کارشناسی میباشد که میتوان از برنامه ملی مبارزه با بیماری های غیر واگیردار و اپیدمیولوژی آن ها، بیماری های شایع کودکان و شیوه های پیشگیری از آن ها، بهداشت محیط ۱ با موضوع آب، بهداشت محیط ۲ با موضوع فاضلاب و زباله، بهداشت محیط ۳ با موضوع مواد غذایی ، مسکن، هوا و پرتوها، بهداشت باروری، بهداشت مادران و کودکان، اصول برنامه ریزی بهداشتی، بیماری های ارثی و مشاوره ژنتیکی، آموزش بهداشت و ارتباطات، پاتولوژی جغرافیایی ایران و معرفی بیماری های شایع، بهداشت مواد غذایی و اقدامات بهداشتی روش تحقیق در علوم بهداشتی، زبان تخصصی و کمک های اولیه در شرایط اضطراری یاد کرد.

تعداد واحد مقاطع تحصیلی رشته بهداشت عمومی

رشته بهداشت عمومی شامل دو گرایش در مقطع کاردانی میباشد که این گرایشها نظیر بهداشت خانواده و مبارزه با بیماریها ، می باشد. مجموع کل واحد هایی که در مقطع کاردانی ارائه شده، ۷۱ واحد می باشد.

دانشجویان رشته بهداشت عمومی، ملزم به گذراندن ۱۳۰ واحد در مقطع کارشناسی هستند که مجموع این واحدها شامل ۲۰ واحد عمومی، ۳۲ واحد پایه، ۶۰ واحد اختصاصی و ۱۶ واحد کارآموزی می باشد.

گرایش های رشته بهداشت عمومی در مقطع کارشناسی

در حال حاضر، رشته بهداشت عمومی در دانشگاه ها در مقطع کارشناسی به دو صورت پیوسته و ناپیوسته قابل تدریس است و دانشجو نمیتواند گرایش خاصی را انتخاب کند ولی در مقطع کارشناسی ارشد میتواند نسبت به انتخاب گرایش اقدام کند.

گرایش های رشته بهداشت عمومی در مقطع کارشناسی ارشد

گرایش های رشته بهداشت عمومی برای دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد نظیر ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، آمار زیستی، اکولوژی انسانی، اپیدمیولوژی، انفورماتیک پزشکی، بهداشت و ایمنی مواد غذایی ، ارزیابی فن آوری سلامت، تاریخ علوم پزشکی، زیست فن آوری پزشکی و سم شناسی، حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین بیماری، رفاه اجتماعی، ارشد علوم تغذیه، مدیرت توانبخشی، فن آوری اطلاعات سلامت، ارشد مهندسی بهداشت محیط، فیزیولوژی و کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی می باشد.

زمینه های شغلی رشته بهداشت عمومی

فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی رشته بهداشت عمومی، مجوز کار در بیمارستان ها، مراکزبهداشت و پایگاه های درمانی بعنوان کارشناس بهداشت را دارند؛ به این طریق که فعالیت هایی مانند واکسیناسیون و پیشگیری از بیماریها ، پایش کودکان در هر مقطع رشدی از بدو تولد تا ۶ سالگی و ارائه ی راهکارهای درمانی در صورت لزوم، پایش زنان باردار و تجویز دارو و مکمل و آزمایش های مربوطه را می توانند انجام دهند. همچنین میتوانند در مدارس بعنوان مربی بهداشت کار کنند.

بازارکار رشته بهداشت عمومی باتوجه به گستردگی اش در گرایش های مختلف، متفاوت است. مثلا فارغ التحصیلان ارشد گرایش اپیدمیولوژی مجوز کار در مراکز تحقیقاتی را دارند و کارشان اینست که در جامعه، علل شیوع یک بیماری پیدا کنند. دانشجویان گرایش امار زیستی نیز می توانند کارهای تحقیقاتی انجام دهند. گرایش آموزش بهداشت برای تأثير بیشتر روی جامعه به چگونگی اموزش بهداشت می پردازد و این افراد مجوز فعالیت در مراکز بهداشت یا شبکه بهداشت را دارند. گرایش سیاست گذاری سلامت به اینصورتست که در یک جامعه، سیاست های بهداشتی را بررسی میکند و چنین افرادی میتوانند در وزارت خانه کار کنند.

هدف از ایجاد گرایش اقتصاد بهداشت، پرداخت هزینه هاییست که به پیشگیری از بیماری، بیماری و عوارض ناشی از بیماریها مربوط میشود. فارغ التحصیلان این گرایش می توانند در وزاتخانه و سازمان های بیمه کار کنند. رشته ی بهداشت و ایمنی موادغذایی از ترکیب رشته ی بهداشت و علوم تغذیه به دست آمده که فارغ التحصیلان این رشته میتوانند بعنوان کارشناس ناظر بهداشت در اماکنی همچون کارخانه های موادغذایی فعالیت کنند. رشته ی علوم تغذیه درواقع به این منظور ایجاد شده که به رژیم درمانی بپردازد، البته در نظر داشته باشید که دانش آموختگان رشته ی علوم تغذیه در این رشته عملکرد بهتری دارند.

میزان درآمد رشته بهداشت عمومی

میزان درامد رشته بهداشت عمومی باتوجه به محل اشتغال تعيين میشود ولی به خاطر این که یکی از رشته های زیر شاخه علوم پزشکی است، از درآمد و بازار کار مناسبی برخوردار است. یک متخصص بهداشت باتوجه فعالیت در محل اشتغال خصوصی و یا دولتی، حقوق متفاوتی را دریافت می کند ولی نکته ی قابل توجه اینست که هرچه فرد، تجربه و دانش بیشتری داشته باشد؛ کارفرما برای جذب نیروی کارامد، ملزم به پرداخت حقوق بیشتری می باشد.

مزایای رشته بهداشت عمومی

یکی از مزایای رشته بهداشت عمومی برای افراد اینست که روش های پیشگیرانه ای نظیر مصون ماندن و پیشگیری کرونا، را به جامعه آموزش داده است.

دانشجویان رشته بهداشت عمومی باید در دروس پایه نظیر ریاضی، فیزیک و ... قوی باشند

معایب رشته بهداشت عمومی

بازار کار رشته بهداشت عمومی به خاطر جذب بیش از حد دانشجویان بدون ازمون، احتمالا اشباع شده و برخی از فارغ التحصیلان این رشته قادر به کشف فرصت شغلی مناسبی نیستند. یکی دیگر از مشکلات این رشته، توزیع نامناسب کارشناس است؛ به این طرریق که خانه های بهداشت در مناطق محروم و دور افتاده ، کارشناس ندارند.

گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش