به گزارش فرارو، با شکست داعش، ناظران و کارشناسان غربی درباره چالش‌های احتمالی خاورمیانه پس از داعش گمانه‌زنی می‌کنند. یک رسانه آمریکایی شش چالش پساداعشی خاورمیانه را مورد بررسی قرار داد.
مجله آمریکایی نشنال اینترست طی یادداشتی به قلم ست جی فرانتزمن، به چالش‌های منطقه پس از شکست داعش پرداخت و نوشت: درس جنگ علیه داعش این است که نمی‌توان منطقه را به عنوان یک مجموعه از کشورهای مستقل دید. یک مطالعه از خاورمیانه نشان می‌دهد که این منطقه تا چه اندازه به هم آمیخته است.
ترکیه نیروهایی در سوریه و قطر دارد. عربستان و متحدانش در حال جنگ در یمن هستند و روابطشان با قطر را قطع کردند. نیروهای نزدیک به ایران و شبه‌نظامیان متعدد در سوریه، بزرگ‌ترین نقش در تاریخ را ایفا می‌کنند. در عراق، این نیرو‌ها بخشی از نیروهای امنیتی هستند. داعش هنوز در سوریه، عراق، مصر و ماورای آن فعال است. با افول داعش، سلسله‌ای از چالش‌ها در افق دیده می‌شوند.
تقابل ایران و اسرائیل
در ۲۵ نوامبر گذشته، شبکه دوم تلویزیون اسرائیل گزارش داد که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، به بشار اسد پیامی فرستاده که اسرائیل پایگاه‌های دائمی ایران در لبنان را مورد هدف قرار خواهد داد. هشدار علیه پایگاه‌های ایران تقریبا به یک رویداد هفتگی در اسرائیل تبدیل شده است. در ژوئن، پس از حمله موشکی ایران به داعش در دیرالزور، نتانیاهو هشدارهای مشابهی داد.
ایران نیز، به اسرائیل درباره جنگ با حزب الله هشدار داد. سردار محمد علی جعفری فرمانده سپاه پاسداران، در ۲۴ نوامبر گفت که هرگونه جنگ با اسرائیل، به نابودی این دولت یهودی منجر خواهد شد. در سال آینده، تهدیدات اسرائیل نیاز دارند تا به دقت بررسی شوند، زیرا در نهایت یک حمله به سوریه ممکن است به یک نزاع بزرگ با ایران و حزب الله منجر شود.
تقابل عربستان با ایران و حزب الله
در ۴ نوامبر، سعد حریری، نخست وزیر لبنان؛ در تلویزیون عربستان ظاهر شد و استعفا کرد. حریری اعلام کرد که کشورش توسط یک "دولت در دولت" تصرف شده است. ظرف چند روز، عربستان درگیر جنگ لفظی با سید حسن نصرالله شد. عربستان، یک موشک شلیک شده از یمن که به پایتخت نزدیک شد را رهگیری کرد. هر دو، حزب الله و عربستان، یکدیگر به اعلان جنگ متهم کردند. عربستان، در چند سال گذشته، به شکل فزاینده‌ای نسبت به ایران موضع انتقادی اتخاذ کرده است.
عربستان در نشان دادن هدفش برای مقابله فراتر از لفاظی با ایران شکست خورد. ثامر السبهان را در اکتبر به سوریه ارسال کرد تا تلاش‌ها برای بازسازی رقه را بررسی کند. این یک نشانه قوی درباره منافع نامشخص عربستان در سوریه است.
ترکیه، آمریکا و کرُدهای شرق سوریه
پس از تماس ترامپ و اردوغان در اواخر نوامبر، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه آمریکا تامین اسلحه برای واحدهای نظامی کُرد را متوقف خواهد کرد. توضیحی که توسط سفارت آمریکا در ترکیه منتشر شد، این امر را نشان نداد. بلکه گفت که "تعدیل‌های درباره حمایت نظامی ارائه شده به شرکایمان در زمین در سوریه" وجود دارد.
آمریکا اعلام می‌کند که در حال ورود به "مرحله ثبات‌سازی" است. این امر بدین معناست که آمریکا قصد دارد در شرق سوریه باقی بماند و کار با نیروهای دموکراتیک سوریه که واحدهای محافظت از ypg بخشی از آن است را ادامه دهد. این برای ترکیه غیرقابل قبول است. آنکارا، YPG را شاخه سوری حزب پ. ک. ک. می‌داند و مکررا خشمش از هرگونه رابطه آمریکا با آن را ابراز کرده است.
درگیری بین آمریکا و ترکیه بر سر شرق سوریه، در حال نزدیک شدن است.
اتحاد روسیه، ایران، ترکیه و قطر
در پی نشست سوچی و تصمیم ترکیه برای ارسال سربازان برای دفاع از قطر در ژوئن گذشته، اکنون یک اتحادی از ترکیه، روسیه، ایران و قطر درحال شکل‌گیری است. ایران و ترکیه، هر دو با همه‌پرسی اخیر کردستان مخالفت کردند. قطر به طور سنتی به شکل مستقلی از شورای همکاری خلیج فارس عمل کرده است و با عربستان و امارات به دلیل حمایت از حماس، اخوان المسلمین و برنامه‌های شبکه الجزیره درگیر شد. ترکیه و قطر هر دو از اخوان المسلمین مصر حمایت کردند. ایران و قطر از حماس پشتیبانی کردند و ایران برای قطر در جریان محاصره عربستان کمک کلیدی فراهم کرد.
ترکیه به خاطر روابط آمریکا با نیروهای دموکراتیک سوریه (کُردها) از آمریکا خشمگین است و برای بررسی مسائل سوریه به مسکو روی آورده است.
با توجه به تلاش ترامپ برای تاسیس یک ائتلاف ضدایرانی متشکل از ترکیه، عراق و قطر، اتحاد این چهار کشور، برای آمریکا یک مسئله بسیار دشوار است.
کُردهای عراق و سوریه
در خلال جنگ علیه داعش، نیروهای کردی به یک متحد اصلی آمریکا علیه افراط‌گرایان تبدیل شدند. در سوریه، کرد‌ها ستون فقرات مبارزه علیه داعش بودند و در نهایت رقه پایتخت داعش را تصرف کردند. با این حال، آمریکا تلاش کرده بین اتحاد عمگرایانه‌اش با کرد‌ها و متحدان تاریخی‌اش در بغداد و آنکارا توازن برقرار کند. اگر اینگونه تلقی شود که آمریکا متحدان کردی خود چه در سوریه و چه در عراق، را ترک کرده است، اعتبار آن دچار خدشه خواهد شد.
منطقه آشفته
خاورمیانه آشفته‌تر از هر زمان دیگری است. هر نزاع کوچکی رشته‌هایی دارد که به سایر بازیگران و نزاع‌ها متصل است. این مسئله به خصوص پس از داعش، صدق می‌کند. با شکست داعش به عنوان یک نیرو بر روی زمین و بازگشت آن به شکل یک گروه یاغی یا تروریستی، آن سایه متحد کننده‌ای که داعش در منطقه ایجاد کرده بود، به پایان می‌رسد و یک دوره جدیدی شروع می‌شود.
- 12
- 1
