احکام حیض چیست؟

اگر زنی پس از زمان عادتش خون ببیند باید به احکام حیض عمل کند

حیض چیست؟

حیض خونی است كه اکثراً در هر ماه چند روزی از رحم خارج می شود و زن را در این موقع حایض می گویند. خون حیض در اکثر اوقات غلیظ و گرم و تازه و رنگ آن سیاه یا سرخ تیره است و با فشار و اندکی سوزش خارج می شود، که به این موارد، «نشانه های حیض، یا صفات حیض» گفته می شود و در برخی از موارد برای تشخیص حیض بودن خون از آنها استفاده می شود.

احکام حیض

طبق احکام حیض چند مورد بر حائض حرام است:

- اوّل: عبادت هایی مثل نماز که باید با وضو یا غسل یا تیمّم به جا آورده شود و اگر زن حائض اینگونه اعمال را به قصد عملی که شرعاً نیکو و درست است، انجام دهد، کار حرامی انجام داده است ولی برپا داشتن عبادت هایی که وضو و غسل و تیمّم برای آن ها لازم نیست مثل نماز میت ، مانعی ندارد.

- دوم: بر اساس احکام حیض، تمام چیزهایی که بر جنب حرام است.

- سوم: در زمان حیض، جماع کردن در فرج که هم برای مرد و هم برای زن حرام است، اگرچه به مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید، احتیاط لازم آن است که میزان کم تر از ختنه گاه هم داخل نشود.

>> دختری كه نمی داند نه سالش تمام شده یا نه چنانچه خونی ببیند كه علائم حیض را نداشته باشد حیض نیست و اگر طبق احکام حیض، علائم حیض را داشته باشد حیض است و مشخص می شود نه سال او تمام شده است.

>> در صورتیکه مرد با زن خود در حال حیض نزدیکى کند، گنهکار است و لازم است استغفار کند؛ ولی پرداخت کفّاره واجب نیست اگرچه احتیاط مستحب میباشد، به این ترتیب که اگر تعداد روزهای حیض زن به سه قسمت تقسیم شود، کفّاره آن در قسمت اوّل حیض، یک مثقال طلای سکّه دار و در وسط آن، نصف مثقال و در آخر آن، یک چهارم مثقال طلای سکّه دار است و مثقال شرعی نخود است. به عنوان مثال براساس احکام حیض، زنی كه شش روز خون حیض می بیند چنانچه شوهرش در شب یا روز اول یا دوم با او آمیزش كند باید هیجده نخود طلا بدهد و در شب یا روز سوم و یا چهارم نه نخود و در شب یا روز پنجم و ششم، چهار نخود و نیم طلا بدهد.

>> اگر در بین سه روز مختصری بقدری كه بگویند در تمام سه روز فرج یا رحم خون بوده پاك شود درصورتی حایض است که در بین سه روز مختصری پاك شود و مدت پاك شدن به قدری كم باشد كه بگویند در تمام سه روز در فرج یا رحم خون بوده حیض است. چون مسامحه عرضی در تطبیق حكم شرعی اعتبار دارد.

>> بعد از آن که زن از خون حیض پاک شد - هرچند غسل نکرده باشد - شوهرش میتواند با او آمیزش کند ولی احتیاط لازم آن است که جماع بعد از شستن فرج باشد اگرچه جماع پیش از غسل حیض مکروه میباشد و احتیاط مستحب آن است که پیش از غسل حیض بخصوص در جایی که شدّت میل به جماع نباشد، از جماع پرهیز نماید و امّا کارهای دیگری که در موقع حیض به علت طهارت نداشتن (وضو، غسل، تیمّم، هرکدام وظیفه اش باشد) بر زن حرام است - مانند مسّ خطّ قرآن - تا غسل نکند، برای زن حلال نمی شود و کارهایی که در زمان حیض حرام است، امّا مشخص نیست (ثابت نشده) که حرام بودن آنها بر حائض به علت طهارت نداشتن زن در ایام حیض باشد - مثل توقف در مسجد - بنابر احتیاط واجب طبق احکام حیض نباید پیش از غسل انجام شود.

طبق احکام حیض، نمازهایی که زن در حال حیض نخوانده قضا ندارد

>> در صورتی خون حیض است که از اذان صبح روز اول تا غروب روز سوم پشت سر هم خون بیاید یا در وسط روز نخست شروع شود و در همان موقع از روز چهارم قطع شود و شب دوم و سوم و چهارم خون قطع نشود حیض است.

>> بعد از آن که زن از خون حیض پاک شد، برمبنای احکام حیض، واجب است برای نماز و امور دیگری که باید با وضو یا غسل یا تیمّم به جا آورده شود، غسل کند و کیفیت آن مانند غسل جنابت است و کسی که غسل حیض به جا آورده تا زمانی که مبطل وضو انجام نداده، لازم نیست برای کارهایی که باید با وضو باشد، وضو بگیرد، اگرچه احتیاط مستحب است که پیش از غسل یا بعد از آن وضو هم بگیرد و بهتر آن است که قبل از غسل، وضو بگیرد.

>> اگر زنی سه روز پشت سر هم خون ببیند و پاك شود در صورتیکه مجدداً خون ببیند و مجموع روزهایی كه خون دیده و در وسط پاك بوده روی هم از ده روز بیشتر نشود روزهایی كه در وسط پاك بوده نیز حیض است.

>> بر طبق احکام حیض، طلاق دادن زن در حال حیض، باطل است و چنانچه زن در پاکی بین دو خون طلاق داده شود، صحیح بودن این طلاق محلّ اشکال است، بنابراین لازم است احتیاط شود به این روش که صیغه طلاق مجدداً اجراء شود امّا پس از آن که زن از خون حیض کلّاً پاک شد، هر چند غسل نکرده باشد، طلاق او صحیح است و در خواندن عقد ازدواج - چه دائم و چه موقّت - پاک بودن از حیض شرط نیست.

>> باتوجه به احکام حیض، اگر زن خونی ببیند كه نداند خون حیض است یا بكارت باید خود را وارسی كند یعنی قدری پنبه به درون فرج نماید و كمی صبر كند بعد بیرون آورد. پس چنانچه اطراف آن آلوده باشد خون بكارت است و اگر به تمامی آن رسیده حیض میباشد البته این در صورتی است كه خون بكارت زیاد نباشد كه با حیض اشتباه شود.

>> در صورتیکه زن حائض در ماه رمضان، قبل از اذان صبح از حیض پاك شود بنابر احکام حیض، اگر براى غسل وقت دارد، باید غسل حیض كند و اگر وقت تنگ است، باید تیمّم كند و روزه‏ اش صحیح است. اگر از روى عمد، غسل یا تیمم نكند، روزه ‏اش باطل است و باید كفّاره بدهد.

باتوجه به احکام حیض، طلاق دادن زن در حال حیض باطل است

>> خانمى در ابتداى بلوغ به بازه زمانی حدود سه سال زمان قاعدگیش مشتمل بر سه روز بوده ولى بعد متوجه شده كه در دو روز بعد ترشحاتى دارد كه اگر چه مشخصات خون حیض را ندارد ولى مانند ایام پاكى او هم نیست و بناى زمان قاعدگى اش را بر پنج روز گذاشته است. بعد از ازدواج این اتفاق باز هم تكرار شده و آن خانم اکنون دوران قاعدگى اش را هفت روز مى داند ولى كماكان معتقد است كه خون چند روز آخر، ویژگى هاى حیض را ندارد برطبق احکام حیض، اگر پیش از ده روز قطع نشود باید در آن ایام دستورات حائض را انجام دهد و از محرمات خودداری كند.

>> جماع كردن در روزهایی كه حیض زن قطعی نیست ولی شرعاً باید برای خود حیض قرار دهد حرام است، پس با توجه به احکام حیض، زنی كه بیش از ده روز خون می بیند و باید به دستوری كه بعد گفته می شود روزهای عادت خود را حیض قرار دهد شوهرش نمی تواند در آن ایام با وی نزدیكی نماید.

>> بر اساس احکام حیض، چنانچه زن در آخر وقت نماز، از خون پاك شود و به اندازه غسل و وضو و دیگر مقدمات نماز مثل تهیه كردن لباس یا آب كشیدن آن و خواندن یك ركعت نماز یا بیش از یك ركعت وقت داشته باشد باید نماز را بخواند و اگر نخواند باید قضای آنرا به جا آورد. همچنین درصورتی که فقط برای یك ركعت با وضو و غسل وقت دارد باید نماز را بخواند و اگر نخواند قضا نماید.

>> خونى که زن در ایام باردارى مى ‏بیند اگر صفات و شرایط حیض را داشته باشد و یا در زمان عادت بوده و سه روز باشد با توجه به احکام حیض، اگر چه در باطن استمرار داشته باشد خون حیض است و الا استحاضه خواهد بود.

>> یکی از راههای جلوگیری از حاملگی‏های ناخواسته، استفاده از داروهای ضد حاملگی است. زن هایی که از این داروها استفاده می‏کنند لکه ‏های خونی را در ایام عادت و غیر آن مشاهده می‏کنند. چنانچه این لکه ‏ها واجد شرایط شرعى حیض نباشد، حکم حیض را ندارد، بلکه محکوم به استحاضه ‏است.

>> بنابر احکام حیض، زن با دو چیز متوجه پایان مدت حیض می شود: خروج مایع سفیدی که در پایان حیض از رحم خارج می گردد یا خشک شدن کامل، یعنی در صورتی که مایع سفید از زنی خارج نگردد در این شرایط با وارد کردن پنبه ی سفید به محل خروج خون در صورتی که متوجه پاک بودن آن شد می فهمد که عادت ماهیانه اش پایان یافته و غسل می کند و بعد نماز می خواند، ولی چنانچه پنبه قرمز یا قهوه ای یا زرد رنگ بود نماز نمی خواند اما زردی و تیرگی که در روزهای پاکی زن خارج می شود چیزی نیست و نباید به آن توجه نماید و نمازش را ترک کند یا غسل نماید، چون این سبب جنابت و وجوب غسل نمی شود.

زن با خروج مایع سفیدی که در پایان حیض از رحمش خارج می گردد متوجه پایان مدت حیض میشود

>> نمازهایی که زن در حال حیض نخوانده، قضا ندارد – حتّی نماز آیات و نمازی که به نذر شرعی در وقت معیّن واجب شده باشد – ولی با توجه به احکام حیض، روزه های ماه رمضان را که در حال حیض نگرفته، باید قضا نماید و همینطور بنابر احتیاط لازم، روزه هایی را که به نذر در وقت معیّن واجب شده و در حال حیض نگرفته، باید قضا نماید.

>> همان طور که نماز و روزه – چه واجب و چه مستحب – از زن حائض درست نیست، اعتکاف و طواف حتّی بنابر احتیاط واجب طواف مستحبّی هم از او صحیح نمی باشد.

>> چنانچه زن بگوید حائضم یا از حیض پاک شده ام، اگر مورد اتّهام نباشد، باید حرف او را قبول کرد؛ ولی در صورتیکه مورد اتّهام باشد، قبول حرف او محلّ اشکال است و لازم است در این باره احتیاط شود.

>> در‌صورتی‌که زن در بین نماز تردید کند که حیض شده یا نه، نمازش صحیح است و به شکش اعتناء نمی کند ولی اگر پس از نماز بفهمد که در بین نماز حائض شده، نمازی که خوانده طبق احکام حیض، باطل است و حکم آن مثل زمانی است که در بین نماز بفهمد حائض شده است.

بنابر احکام حیض، در صورتیکه مرد با زن خود در حال حیض نزدیکى کند، گنهکار است

گردآوری: بخش مذهبی سرپوش