شهرداری تهران مقامی همتراز با وزیر است و پیچیدگی کار آن نه تنها کمتر از اداره یک وزارتخانه نیست بلکه شاید هم بیشتر باشد. شهردار تهران باید برای پیشبرد امور پایتخت تعامل مثبت و سازنده با همه قوا و مسئولان کشور داشته باشد و اگر این هماهنگی برقرار نباشد اجرای پروژه‌های شهرداری با چالش مواجه خواهد شد. اهمیت این جایگاه به اندازه‌ای است که برخی افراد برای رسیدن به پاستور خود را کاندیدای حضور در بهشت می‌کنند تا با فضاسازی بیشتری بتوانند کاندیدای ریاست جمهوری شوند که نمونه بارز آن محمود احمدی‌نژاد است که ۳۰ اردیبهشت ۸۲ به عنوان شهردار بر کرسی بهشت تکیه زد که هفتم تیر ۸۴ عزم سوار شدن بر قطار پاستور را کرد.
از سوی دیگر برخی رقبای سیاسی هم برای جلوس همفکر خود بر باارزش‌ترین کرسی بهشت به تخریب شهرداران مستقر می‌پردازند که اتهاماتی را متوجه آنها کنند که نمونه آن بسیار است به نحوی که هرگاه یک اصلاح‌طلب بر کرسی شهردار می‌نشیند، سیل اتهامات است که از سوی رقیب اصولگرا روانه او می‌شود. برخی شهرداران هم هستند که با حکم قضایی مواجه و به‌طور خودکار با بهشت خداحافظی می‌کنند. در ادامه به سرنوست برخی شهرداران که دچار حاشیه شدند اشاره می‌شود.
شهرداری که ماندگار شد
غلامحسین کرباسچی از جمله شهردارانی است که گرفتار حاشیه‌سازی و خداحافظی با بهشت شدند. او در سال ۶۸ حکم شهرداری تهران را دریافت کرد و در مدت ۱۰۸ ماه حضور در این نهاد دستاوردهای ماندگاری داشت که تا به امروز قابل استفاده است.
از جمله این اقدامات ايجاد فرهنگسراها، تكميل شبكه بزرگراهي تهران، ارتقاي كيفيت محيط زيست، تاسيس موسسه همشهري و انتشار روزنامه همشهري از جمله اقدامات ماندگار کرباسچی است اما در فروردين ۷۷ به همراه جمعي از مديرانش به اتهام جرائم مالي (اختلاس) از شهرداري تهران بازداشت شد. از اتهامات او مي‌توان به «مشارکت در اختلاس به مبلغ يک ميليارد و ٤٥٣ ميليون تومان، ۹۰ هزار دلار آمريکا، ۶۶۰ سکه بهار آزادي و ۸۰ سکه نيم بهار آزادي»، «مشارکت در ارتشا»، «تضييع و تصرف اموال عمومي» و «تباني در معاملات دولتي» اشاره کرد و در نهايت در دادگاهي كه حجت‌الاسلام محسني اژه‌اي قاضي و دادستان آن بود به ۳سال زندان و ۱۰ سال انفصال از خدمات دولتي و برگرداندن اموال محكوم و كنار گذاشته شد. تیر ۹۶ کرباسچی به آن دادگاه اشاره می‌کند و می‌گوید: «یکی از حرف‌های من در آن دادگاه معروف به آقای اژه‌ای این بود که شما اشکال اداری گرفتید اما قبول دارید که پولی دزدی نشده است. آقای اژه‌ای عنوان می‌کرد چرا پول شرکت واحد را که داده‌ایم مصوبه‌اش را از قبل نگرفته‌ایم؟ پاسخ ما این بود که شب عید بوده، باید آن پول را می‌دادیم و سپس مصوبه را می‌گرفتیم تا شهر بهم نریزد.»
تبرئه از اتهامات
ملک مدنی شهردار دیگر پایتخت بود که پس از پایان مدت قانونی حضورش در شهرداری با حکم قضایی مواجه شد. محمدحسن ملک‌مدنی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۱ به مدت ۱۰ ماه شهردار تهران بود. از اقدامات فرهنگی ایشان دراین دوره می‌توان به مواردی همچون: راه اندازی فرهنگسرای بهمن، مشارکت در تشکیل انجمن خوشنویسان تهران، احداث پارک گفت‌وگو، افتتاح بوستان کارگر، بازسازی و مرمت عمارت قورخانه، افتتاح مجموعه شهید هرندی و خریداری مالکیت زندان قصر و تبدیل آن به مجموعه فرهنگی اشاره کرد. او در دوران شهرداری خود با انتقادات و اعتراضات شدید جناح اقلیت دوره اول شورای شهر تهران به رهبری ابراهیم اصغرزاده مواجه بود. یکی از مهمترین عوامل این نارضایتی‌ها توقف فروش تراکم بود که به افزایش قیمت مسکن منجر شده بود. ملک‌مدنی معتقد بود بالا رفتن هزینه زندگی در پایتخت تنها راه جلوگیری از مهاجرت فزاینده به این شهر است. ملک‌مدنی تنها چند روز پس از برکناری از شهرداری به ۵ ماه حبس، سه سال انفصال از خدمات دولتی و ۵ سال محرومیت از تصدی مسئولیت در شهرداری محکوم شد. اما ۲ سال بعد در دادگاه از تمامی اتهامات تبرئه شد.
سرنوشت تلخ نجفی
تلخ‌ترین سرنوشت برای شانزدهمین شهردار تهران یعنی محمدعلی نجفی رقم خورد که این روزها نام و تصویرش در صدر صفحات رسانه‌های مجازی و مکتوب قرار دارد. در زمان بررسی صلاحیت او در شورای شهر پنجم اختلافات زیادی در جریان بود چنانکه برخی با آگاهی از مشکلاتی که نجفی با آن دست و پنجه نرم می‌کند خواستار انتخاب فرد دیگری بجای او شدند اما ظاهرا عزم اکثریت شورای شهر تهران بر نشاندن نجفی بر کرسی شهرداری بود به نحوی که با کسب ۲۱ رای توانست به عنوان شهردار تهران منصوب شود. نجفی اهل معامله و چشم‌پوشی از تخلفات نبود چنانکه با آشکار کردن آنچه تخلفات در دوره قالیباف می‌دانست بلوایی در بهشت بپا کرد. او گفت: «پرونده‌های زیادی در شهرداری با موضوع سوءاستفاده وجود دارد که باید از طریق مراجع قضائی پیگیری شود که من به یکي از این موارد اشاره می‌کنم.
در اواخر سال ۹۵ شهرداری با یکی از شرکت‌های نیروی انتظامی قراردادی برای تدوین شاخص‌های ارزیابی عملکرد به مبلغ یک میلیارد تومان امضا می‌کند که شاید ارزش واقعی آن حتی ۱۰ میلیون تومان هم نیست. آخرین پرداخت به این مؤسسه اول مرداد ۹۶ و پس از انتخابات بوده و ۸۵۰ میلیون تومان به این قرارداد پرداخت شده است؛ در بررسی‌های بیشتر دریافتیم که یک قرارداد دیگر در تاریخ ۲ مرداد ۹۶ منعقد شده که در همان روز قرارداد پرداخت هم شده است. نجفی افزود: در این دو قرارداد مجموعا یک میلیارد و ۴۳۰میلیون تومان پرداخت شده است اما تنها ۱۷۳ میلیون تومان از این مبلغ به حساب شرکت مذکور واریز شده و بقیه را به یک حساب دیگر که متعلق به رئیس دفتر یکی از معاونان قبلی بوده، واریز کردند و این پول نیز خرج انتخابات شده است و...» جلوس نجفی بر کرسی شهرداری که از شهریور ۹۶ آغاز شده بود در ۲۱ فروردین به شکل عجیبی پایان گرفت. اگر چه بیماری دلیل خروج از بهشت عنوان شد، اما چند روز پیش میترا استاد همسر دوم نجفی به قتل رسید که شهردار اسبق تهران خود را به عنوان قاتل معرفی کرد.
شهردار اصولگرا در سایه امن
در این میان سوالی هست که هنوز به آن پاسخ داده نشده و آن هم رسیدگی به تخلفات در دوره یک شهردار اصولگراست. در دوره او فروش املاک شهرداری از جمله تخلفات بود که دادستان وقت تهران در تیرماه سال گذشته درباره آن اظهار داشت:«اگر منظور شما پرونده املاک نجومی است باید بگویم که برای بخش عمده آن قرار صادر و حدود ۴۰ قرارداد فسخ شده است. همچنین برای کسانی که تا ۱۵ درصد قرار کارشناسی اختلاف قیمت داشتند، منع تعقیب صادر کردیم. در این پرونده سه نفر از کارشناسان که اظهارات خلاف واقع داشتند، تحت تعقیب قرار گرفتند که برای آنها حکم حبس صادر شده است.
حدود ۷ میلیارد تومان به شهرداری برگشت و این پرونده در بخش املاک مختومه شده است. در این پرونده در ارتباط با مدیران که ۱۰ تا ۱۱ نفر هستند، هنوز تصمیم‌گیری نشده و در دستور کار بازپرس پرونده قرار دارد.» در راستای تخلفات شهرداری وقت یک عضو شورای شهر هم به جزئيات ۱۲ نامه‌اي كه از سوي نجفي به قوه قضائيه ارسال شده، اشاره كرد و با بيان اينكه يكي از نامه‌ها به تخلفات يكي از مديران در بدنه شهرداري مربوط مي‌شود، گفت: «يكي از نامه‌هاي ارسال شده به قوه قضائيه مربوط به يكي از مديران در شهرداري تهران است. سيدمحمود ميرلوحي با اشاره به اظهارات محمدعلي نجفي (شهردار سابق تهران) درصحن شوراي شهر درخصوص هزينه‌كردهاي شهرداري تهران در جريان انتخابات رياست جمهوري، اظهارکرد: يكي ديگر از پرونده‌ها به هزينه‌هايي اختصاص دارد كه از جيب شهرداري براي انتخابات پرداخت شد و آقاي نجفي هم بخشي از آن را در صحن شورا مطرح كرد. يكي ديگر از پرونده‌ها هم مربوط به تخلفات فرزند يكي از مقام‌هاي‌ارشد سابق شهرداري است. متاسفانه درخصوص تخلف حساسيت‌زدايي شده است و مهم اين است كه مردم بدانند ما تمركز خود را روي تخلفات گذاشته‌ايم.» اکنون هرگاه نامی از تخلفات شهرداری سابق به میان می‌آید همه به تخلفات معاون وقت اشاره می‌کنند اما آنچنان به تخلفات مطرح دیگر پرداخته نمی‌شود!
مطهره شفیعی
- 17
- 4
