محیط زیست لرستان رو به نابودی است / سمندر لرستانی از یوزپلنگ و زاغ بور چه کم دارد؟

به گزارش مهر ،مجید دریکوند، دانشجوی دکتری تنوع زیستی و زیستگاه‌ها در نشست «طبیعت لرستان در معرض انقراض» گفت: ما در مورد لرستانی صحبت می‌کنیم که دارای پتانسیل و داشته‌های بسیار فراوان و باارزشی است؛ لرستانی که سال‌ها مأمن گوزن زرد بوده است. آن‌جا مردم محلی، اسامی محلی را در خاطراتشان از گوزن زرد به یاد دارند. همه ما می‌دانیم که استان لرستان به لحاظ تعدد و تنوع گونه‌های جانوری، استان غنی و قابل توجهی است؛ به لحاظ بارش و همینطور جنگل‌های زاگرس ما توجه جدی به لرستان داریم، اما سهم لرستان چه بوده است؟

دریکوند گفت: من بیشتر روی سخن و صحبتم با مدیران در حوزه محیط زیست است. ما در بدنه اجتماعی و در فعالیت‌های اجتماعی، خیلی خوب عمل کرده ایم. بیش از ۳۰ سازمان مردم‌نهاد محیط زیستی امروز یا در شرف تاسیس و راه‌اندازی هستند، یا مجوز گرفته‌اند یا پروانه گرفته‌اند و یا تعدادی فعالیت می‌کنند. چندین همایش ملی و فعالیت‌های اینچنینی در فضای رسانه‌ای، مجازی و اجتماعی برگزار می شود. پس ما در بخش مردمی و در فعالیت‌های اجتماعی توانستیم آنچنان که باید خودمان را نشان دهیم و رو به جلو حرکت کنیم؛ اما گیر کار، ایراد کار و مشکل کار کجاست؟

او گفت: ما تنشی را در مورد گونه پلنگ داریم و همه شما مطلع هستید. لرستان یکی از زیستگاه‌های پلنگ ایرانی است و گراز هم یکی از طعمه‌های اصلی پلنگ ایرانی است، اما به راحتی می‌آییم و آخرین و ساده‌ترین و پیش‌پاافتاده‌ترین روش را پیشنهاد می‌دهیم و می‌گوییم ما باید میرشکار استخدام کنیم و گرازها را بکُشیم و این تنها راهی است که سازمان عریض و طویل حفاظت از محیط زیست یا به قول دوستمان، ناسازمان محیط زیست داریم.

پیشنهاد شکار از سازمان محیط زیست پذیرفته نیست

این کارشناس حیات وحش گفت: واقعا آیا این از سازمانی که متولی محیط زیست است، پذیرفته است که پیشنهاد شکار حیات وحش را بدهد؟ من سوالی می‌پرسم و خواهش می کنم که در سازمان محیط زیست و اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان پاسخ دهد که در حوزه فعالیت‌های پژوهشی چه کرده در زمینه محیط زیست و این پژوهش‌ها چقدر کاربردی بوده‌اند. چند دفعه ما از اکولوژیست‌های کشورمان و یا کشورهای دیگر دعوت کردیم که بیایند و ارزیابی کنند و راهکار به ما ارائه دهند. به همین راحتی ما ظرفیت‌هایمان را داریم از دست می‌دهیم.

دریکوند گفت: دریاچه گهر در زون امن منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه است و در زون امن حتی حفاظت هم می‌بایست با ملاحظات محیط زیستی باشد. اما چه کسی ندیده که در سه روز تعطیلات نیمه خردادماه، پنج هزار نفر گردشگر در دریاچه گهر تفریح می کنند، موسیقی می گذارند، زباله وارد می کنند، چراغ‌های لیزری روشن می کنند و حیات وحش دچار تنش می شود.

وی هشدار داد: همه آن کسانی که آن‌جا هستند، شاهد تنش حیات وحش و گرازها و غیره هستند. در مسیری که از دورود به سمت دریاچه گهر می‌رود، امروز موتورسیکلت مسافرکشی می‌کند و این برای دریاچه گهر یک فاجعه است.

بازدید پنج هزار نفر در سه روز از دریاچه گهر

این کارشناس تنوع زیستی پرسید: این پنج هزار نفری که فقط در سه روز خردادماه به دریاچه گهر می‌روند و از آنجا بازدید می‌کنند، در قالب چه گردشگری تعریف می‌شود؟ چقدر از این گردشگری و تفرج، سهم پژوهشگران، اکوژولیست‌ها، عکاسان حیات وحش و مستندسازان ما می شود؟ بالاخره متولی دریاچه گهر و اشترانکوه، سازمان حفاظت از محیط زیست است، یا نیروی انتظامی یا سازمان میراث فرهنگی و گردشگری؟

دریکوند گفت:‌ اگر متولی، سازمان حفاظت از محیط زیست است و آن‌جا منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه است و گهر در زون امن منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه قرار دارد، پس نیروی انتظامی، موتورسیکلت، چادر، سوپر مارکت، پنل خورشیدی و سیستم‌های مختلف آن‌جا چه می‌کند؟ قابلمه‌هایی را که در دریاچه گهر می‌شویند، چه می‌شود؟ پنج هزار نفر آن‌جا از مایع شوینده، دوش، حمام و ... استفاده می‌کنند. سرویس بهداشتی دقیقا کنار دریاچه احداث شده و چند هزار نفر سالیانه از این سرویس بهداشتی استفاده می‌کنند.

وی گفت: از اردیبهشت‌ماه تا پایان شهریورماه آن‌جا گردشگر می‌رود، چطور ممکن است این گردشگر نیاز به سرویس بهداشتی نداشته باشد، نیاز به غذا نداشته باشد و زباله آن‌جا منتقل نکند؟ پنج هزار نفر، نیم کیلو زباله تولید نمی‌کنند؟ پنج هزار نفر حداقل ۱۰ هزار ردپا در دریاچه گهر به‌جا نمی‌گذارند؟

بدنه سازمان محیط زیست تقویت شود

این کارشناس تنوع زیستی و زیستگاه‌ها تأکید کرد: واقعیت این است که بدنه کارشناسی‌ سازمانی که متولی محیط زیست است باید تقویت شود. در استان لرستان در بحث مدیریت منابع آب مشکلات جدی داریم. کارگروه مدیریت و بهره‌وری منابع آب که متولی این موضوع است متشکل از چند دستگاه مختلف است که اثرگذار هستند، اما کمترین کارایی را در استان لرستان دارند. دشت کوهدشت دچار فرونشست شده و متاسفانه بارها آقای درویش گفته‌اند که چندین سد را در قاره آمریکا در یک قرن گذشته تخریب کردند و ما هنوز داریم سیاست‌های ساخت سد را پی می‌گیریم.

دریکوند گلایه کرد: من به‌عنوان یک لرستانی خواهش می‌کنم اگر امکانش هست، این سدها را ببرند در استان‌های برخوردار احداث کنند. ما نه سد می‌خواهیم در لرستان و نه سیاست‌های انتقال آب بین حوزه‌ای را می‌خواهیم و نه کنترل منابع آب می‌خواهیم. خواهش می‌کنم به مردم اعتماد کنیم. من خطابم دولت است؛ خواهش می‌کنم به فعالان اجتماعی اعتماد کنید، خواهش می‌کنم به خود مردمی که سال‌ها در این استان و در کشور زندگی کرده‌اند و راه درست را خودشان تشخیص داده‌اند، اعتماد کنید.

او گفت: در بحث کشاورزی واقعا ما اعتراض جدی داریم. اگر این رویه درست است، اجازه دهید کمک کنیم که کشاورزان لرستان بهره‌مند شوند؛ اگر غلط است، جلوگیری کنیم. متاسفانه از استان‌های دیگر کشاورزانی می‌آیند و چند صد هکتار را اجاره می‌کنند و بدون ملاحظه، هندوانه می‌کارند و کشت‌هایی که به زمین‌های لرستان آسیب می‌زند انجام می‌دهند. در الشتر سیب‌زمینی‌کاری واقعا به یک بحران جدی تبدیل شده است.

این کارشناس زیستگاه‌ها افزود: لرستان متاسفانه آن چهره قدیمی‌اش را از دست می‌دهد. رتبه استان لرستان در بیکاری در سال گذشته اول بود و امسال دوم است و این افتضاح است. بسیار دلچرکین هستیم از سیاست‌هایی که برای مباحث محیط‌زیستی در پیش گرفته شده است. در جهان به ازای هر هزار هکتار یک محیط‌بان داریم، و میانگین کشوری ما برای هر ۶ هزار هکتار یک محیط‌بان است اما در استان لرستان این عدد به هشت هزار هکتار می‌رسد. در مقابل ۴۹ درصد فارغ‌التحصیلان بیکار را اهالی محیط زیست تشکیل داده‌اند. آخر این چه نسبت و تناسبی با هم دارد؟

سمندر لرستانی از یوزپلنگ و زاغ بور چه کم دارد؟

دریکوند گفت: کسانی که در حوزه آموزش عالی و مدیریت منابع و محیط زیست این سیاست را در پیش گرفته‌اند، امروز باید پاسخگوی تک تک اهالی و فارغ‌التحصیلان حوزه محیط زیست باشند و امروز ما هیچ حرفی نداریم تحویل فارغ‌التحصیلان محیط زیست بدهیم، غیر از این‌که بگوییم خودتان هم باید تلاش کنید، همیشه انتظار نداشته باشید که دولت بیاید و کار برای شما تعریف کند.

او گقت: امروز محیط زیست لرستان اوضاع خوبی ندارد و روز به روز به انقراض و آسیب نزدیک می‌شود. جنگل‌های استان، منابع آب لرستان، و گونه‌های جانوری لرستان در معرض آسیب هستند. لرستان مستعد حفظ گونه‌های جانوری متعدد است؛ پلنگ، گراز، کاراکال، گربه وحشی و گربه جنگلی در لرستان مشاهده و ثبت شده‌اند. مگر سمندر کوهستانی لرستان ما که یک گونه بومی استان لرستان است و گونه بومی اندمیک ایران است، مگر چه کم دارد از زاغ بور و از یوز ایرانی؟

این کارشناس حیات وحش گفت: متاسفم که رأس هرم سازمان محیط زیست امروز اعلام می‌کند که ما امیدی به یوز نداریم. تا به حال چه کرده‌اید؟ بودجه‌ای که در پروژه حفاظت از یوز هزینه شد، کجا هزینه شده است؟ چرا به اذهان عمومی پاسخ نمی‌دهید که خروجی فعالیت‌های شما چه بوده است؟ امروز به‌راحتی همه را منکر می‌شویم و می‌آییم و می‌گوییم به یوز امیدی نیست.

دریکوند در پایان هشدار داد: اگر با همین روند پیش رویم، چیزی از لرستان و مردم لرستان باقی نخواهد ماند. من متاسفانه باید به‌عنوان نماینده این استان اعلام کنم که بعد از حیات وحش، مناطق، خاک، آب و درختان لرستان، مردم لرستان هم رو به نابودی خواهند بود و خواهش می‌کنم اجازه ندهید که این اتفاق بیفتد.