هشدار سازمان حفاظت محیط‌زیست؛ نابودی خوزستان با انتقال آب

تداوم خشکسالی مدیریت بحران آب را پیچیده کرده است. حالا همه چیز به بازی شطرنجی می‌ماند که یک اشتباه در آن به کیش و مات منجر می‌شود. ادامه طرح‌های غلط و آزمایش و خطاکردن در حوزه آب می‌تواند بحران کم آبی را تبدیل به فاجعه‌ای ملی کند. طرح‌های انتقال آب از جمله مواردی است که می‌تواند منجر به تغییرات اقلیمی و جمعیتی شود. ممکن است شهر‌هایی با قدمت هزاران سال کاملا نابود و خالی از سکنه شوند. در حالی که مدیر اندیشکده مطالعات اجتماعی و محیط‌زیست هشدار داده با اجرای طرح‌های غلط محیط‌زیستی خوزستان به زودی خالی از سکنه می‌شود، یک مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌گوید: «به هیچ‌طرح انتقال آبی مجوز نداده‌ایم.»

در کشور استان‌های خوزستان و جنوب ایلام با خشکسالی بسیار شدید مواجه و شمال بوشهر، جنوب کهگیلویه و بویراحمد، بخش‌هایی از فارس، خراسان شمالی، گلستان، زنجان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، یزد، شمال و شرق کرمان، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، دچار خشکسالی شدید هستند. درضمن در برخی موارد خشکسالی بسیار شدید مشاهده می‌شود.

در اردیبهشت سال جاری، محمد مهدی برومندی، نماینده مردم مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان در مجلس گفت: «حدود ۸۵‌درصد از خاک ایران جزو مناطق خشک، نیمه خشک و فراتر از خشک بوده و ۱۵‌درصد از مناطق کشور دارای منابع آب است، بنابراین باید الگوی مناسبی برای مصرف آب و جلوگیری از خروج آب‌های مرزی تدوین شود.»

بحران آب در حالی در کشور مطرح می‌شود که بخش قابل توجهی از آن در بخش کشاورزی هدر رفته و تاکنون وزارت نیرو حتی در زمینه نوسازی لوله‌ها هیچ‌اقدامی انجام نداده است. در روزهای اخیر هم مسعود باقرزاده کریمی، معاون دفتر زیستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: «خشک‌شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها می‌تواند به مهاجرت‌های دسته‌جمعی بینجامد که در نهایت با مخاطرات اجتماعی و امنیتی همراه است.»

هیچ‌طرح انتقال آبی مجوز ندارد

معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست با تاکید بر اینکه این سازمان به هیچ‌طرح انتقال آبی مجوز نداده است، گفت: آنچه در رسانه‌ها مطرح شده، تعیین تکلیف است و مجوزی صادر نشده است. مسعود تجریشی تصریح‌کرد: در دولت دوازدهم سازمان محیط‌زیست به هیچ‌پروژه انتقال آبی مجوز نداده است و آنچه در رسانه‌ها مطرح شده تعیین تکلیف است. او ادامه داد: سازمان حفاظت محیط‌زیست به دنبال آن است که کارهای به جا مانده را تعیین تکلیف کند و مسائل هم شفاف باشد.

معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره انتقال آب ونک سولقان و انتقال آب خزر به سمنان تاکید کرد: در هیچ‌کدام از این دو طرح مجوز نداریم، تنها مجوز ما نیروگاه کلاس H ساوه بوده است. تجریشی درباره انتقال آب ونک هم تصریح‌کرد: ما در مقابل این درخواست گفتیم مسائل اجتماعی در مبدا وجود دارد، شما بروید مسائل اجتماعی مبدا را حل کنید راهکارهای کاهش مصرف و تلفات آب را اعمال کنید و پس از آن برای مجوز به ما درخواست دهید.

او درباره موافقت عیسی کلانتری با انتقال آب برای کشاورزی و تعادل بخشی تاکید کرد: قانون بالادستی داریم که انتقال آب برای اهداف غیر از آب شرب ممنوع است، انتقال آب و آب شیرین کن برای کشاورزی هیچ‌گونه توجیه اقتصادی ندارد. معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به سهم خواهی استان اصفهان از انتقال آب خزر به سمنان گفت: کل آب مورد نیاز شهر اصفهان با توسعه کنونی برای صنعت و شرب ۷۰ تا ۸۰‌میلیون متر مکعب است.

به آنها گفتیم شما ۱۶۰‌میلیون متر مکعب آب را برای چه نیاز دارید؟ به گزارش مهر، به گفته او رودخانه کارون یک‌میلیارد متر مکعب آب نیاز دارد که می‌توان ۵/۱‌میلیارد متر مکعب برای آن در نظر گرفت و ۵/۱میلیارد متر مکعب دیگر را برای تامین نیازهای مدنظر استان‌های دیگر کشور منتقل کرد.

خوزستان خالی از سکنه می‌شود

مدیر اندیشکده مطالعات اجتماعی و محیط‌زیست گفت: با اجرای طرح‌های نادرست محیط‌زیستی خوزستان به‌زودی خالی از سکنه می‌شود. توتونچی درباره پروژه‌های انتقال آب خوزستان افزود: طرح‌های انتقال آب در حیطه وظایف سازمان محیط‌زیست نیست. این سازمان تنها می‌تواند طرح‌ها را ارزیابی کند و سپس بگوید اجرای آن چه مشکلاتی دارد، بهتر است اجرا شود یا خیر. سازمان محیط‌زیست از افراد بدون تخصص و بدون فهم اکولوژیک پر شده است.

حتی مشاوران و معاونان خبره‌ای نیز وجود ندارند که به مدیران مشاوره درست بدهند. توتونچی اضافه کرد: با اقدامات محیط‌زیستی و انتقال آب از خوزستان به مناطق دیگر، این استان به ورطه نابودی کشیده می‌شود. سال‌هاست استان‌های مرزی از لحاظ محیط‌زیستی مورد بی‌مهری قرار گرفته‌اند. هشدار می‌دهیم خوزستان به‌زودی خالی از سکنه می‌شود. مطمئنا نگهداری یک منطقه مرزی خالی از سکنه برای حاکمیت دشوار خواهد بود.

این محل به محل تجمع افراد شرور تبدیل و محل نزاع می‌شود. مگر چه تعداد نیروی انتظامی می‌تواند در شهر مستقر باشد. این همان نقشه ادامه‌دار دشمنان برای تجزیه کشورهاست. به گزارش میزان، مدیر اندیشکده مطالعات اجتماعی و محیط‌زیست بیان کرد: کشور ما پیشینه خوبی دارد، اما نمی‌توان تضمین کرد از لحاظ منابع زیرساختی و محیط‌زیستی نیز آینده خوبی داشته باشد. خوزستان قطب گندم، خرما، شکر و نیشکر است. میزان اشتغال خوزستانی‌ها به واسطه آب بیشتر از میزان اشتغالی است که قرار است با آب رود کارون در کرمان ایجاد شود.خوزستانی‌ها خود کار دارند، چطور ممکن است به شهر دیگری بروند و کارگر دیگران شوند.

انتقال آب عاقبت خوبی ندارد

یک کارشناس محیط‌زیست درباره اجرای طرح‌های انتقال آب در خوزستان به خبرنگار «آرمان» می‌گوید:‌ در خوزستان پنج رودخانه همچون کارون، کرخه، دز، مارون و جراحی وجود دارد. وضعیت اندوخته‌های آبی این استان در مقایسه با اصفهان، خراسان جنوبی و دیگر استان‌های کشور مناسب است. اسماعیل کهرم درباره اجرای انتقال آب در دیگر استان‌های کشور می‌افزاید: با بررسی نتایج انتقال آب‌ در کشور باید تاکید کرد که این اقدام جز مصیبت برای استان‌ها هیچ‌پیامدی به دنبال نداشته است. به گفته او برای مثال آب از زاینده‌رود اصفهان به یزد منتقل شد، در حالی که در این فرایند زاینده‌رود خشک شده است.

با بررسی اقدامات انجام شده باید تاکید کرد که هیچ‌یک از انتقال آب‌ها در کشور تاثیر مثبت به دنبال نداشته است.برای مثال انتقال آب زاینده‌رود باعث اعتراضات مردمی شد، چون روستا و زمین‌های زراعی اطراف ورزنه با خشکی مواجه شد. کهرم می‌افزاید: هم‌اکنون آب زاینده‌رود به یزد و کاشان منتقل می‌شود و در این فرایند زاینده‌رود خشک شده است. به گفته او پروژه‌های انتقال آب در کشور ما چندان موفقیت‌آمیز نبوده است. این در حالی است که این گونه اقدامات در کشورهایی همچون چین و آمریکا به دلیل اقدامات علمی با نتایج مثبت همراه بوده است.

این کارشناس محیط‌زیست تاکید می‌کند: هم اکنون در کشور ما بر‌اساس گزارشات وزارت نیرو کم آب‌ترین استان‌های کشور عبارتند از اصفهان، خراسان جنوبی، قم، مرکزی، چهارمحال‌وبختیاری، سمنان، لرستان، تهران و خوزستان.کهرم درباره ادعای کارشناسان از مهاجرت ساکنان از خوزستان تاکید می‌کند: بنده بر این باور هستم که شاید افراد از دیگر استان‌ها به خوزستان برای وجود پنج رودخانه مناسب مهاجرت کنند. به گفته او در کشور کم آبی وجود دارد و این مساله به دلیل گرم شدن زمین بروز کرده است و برای نجات از این وضعیت می‌توان از منابع آبی از طریق مناسب استفاده کرد. در این شرایط می‌توان از برداشت‌های بی‌رویه از سفره‌های زیر زمینی پرهیز کرد.

زهرا سلیمانی