سال گذشته بود که «نه» مردم سوییس به یارانه ٢٥٠٠دلاری در رسانه‌های ایران سروصدای زیادی برپا کرد. درست درشرایطی که قیمت نفت سقوط کرده و دولت ایران برای پرداخت یارانه به ٧٩میلیون نفر به سختی افتاده بود، عقلانیت اقتصادی سوییسی‌ها مورد توجه بسیار رسانه‌ها و کارشناسان ایرانی قرار گرفت.
حالا درشرایطی که در کارزار انتخابات گرد فراموشی به ماجرای سوییس پاشیده شده بود، برخی نامزدهای انتخاباتی از تریبون‌های رسمی‌شان اعلام کردند؛ یارانه نقدی را سه‌برابر می‌کنند. این پیشنهاد جذاب اما فریبنده نگرانی اقتصاددانان ایرانی را برانگیخت. اقتصاددانانی که معتقد بودند؛ با پول‌پاشی وعده داده شده بار دیگر اقتصاد رهیده از بحران کشور سقوط می‌کند و آتش تورم سنگین دامن مردم را می‌گیرد. با اعلام نتیجه انتخابات و پیروز میدان سیاست، «نه» ایرانی‌ها به یارانه سه‌برابر شگفتی‌ساز شد.
حمیدرضا برادران شرکا اقتصاددان می‌گوید: این رفتار نشان‌دهنده آن است که مردم به عقلانیت اقتصادی رسیده‌اند و توسعه واقعی کشورشان را به رفتارهای سیاست‌زده و عوام‌فریبانه ترجیح می‌دهند. محمود جامساز دیگر اقتصاددان ایرانی هم می‌گوید: این رشد آگاهی و دانش اقتصادی مردم مرهون توسعه شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی است که حالا به دورترین روستاهای کشور نفوذ کرده و تحلیل نخبگان و رسانه‌ها را به گوش آنها می‌رساند.
جامعه به عقلانیت اقتصادی رسیده است
حمیدرضا برادران شرکا در گفت‌وگو با «شهروند»، تأکید می‌کند که انتخابات ٢٩ اردیبهشت پیام‌های زیادی داشت و حرکت پرشوری که صورت گرفت و به‌خصوص مشارکت گسترده جوانان، مسئولیت بزرگی را بر دوش دولت گذاشت.
این اقتصاددان با تأکید بر این‌که دولت باید هرچه سریع‌تر مقدمات اجرای وعده‌های اقتصادی داده شده را فراهم کند، می‌گوید: چهار‌سال زمان زیادی نیست و بعد از گذشت این مدت، دولت دوازدهم باید پاسخگو باشد.
برادران شرکا نه به سه‌برابرشدن یارانه را نشان‌دهنده این موضوع می‌داند بلکه اکثریت جامعه به یک عقلانیت اقتصادی رسیده‌اند و روش‌هایی را می‌پسندند که موجب توسعه پایدار و رشد مستمر اقتصادی می‌شود. بنابراین مردم پول‌پاشی آقایان را رد کردند و گفتند؛ اقتصادی می‌خواهند که بر پایه درست و اصولی باشد، سرمایه‌گذاری را تشویق و جذب کند، اشتغالزایی کند و رفاه جامعه را با روش‌های مطلوب ازدیاد ببخشد.
او تأکید می‌کند که رأی مردم، رأی به عقلانیت اقتصادی و روش‌هایی که از یک متد صحیح پیروی می‌کنند، بود.
برادران شرکا معتقد است؛ با توجه به نه بلندی که مردم به وعده سه‌برابرشدن یارانه داده‌اند، دولت بعدی باید با استفاده از کمیته‌های برنامه‌ریزی و نظرات نخبگان، اهداف و استراتژی‌های اقتصادی خود را مشخص کند و برنامه‌های قابل اجرا تهیه و تدوین کنند و همه اعم از بخش دولتی و بخش خصوصی دراین راستا به وظیفه خود عمل کنند.
او معتقد است که جامعه می‌تواند در وضع بهتری باشد اما برای ایجاد این وضع بهتر اقداماتی مانند تشویق سرمایه‌گذاری، بهبود فضای کسب‌وکار، سیاست‌گذاری‌های درست و امیدواری جوانان را لازم دارد.
این نه نشان‌دهنده رشد فکری مردم است
محمود جامساز، دیگر اقتصاددان هم توضیح می‌دهد: زمانی که مسأله سه‌برابرشدن یارانه‌ها مطرح شد، تصور بسیار این بود که با توجه به این‌که ٣٤درصد رأی‌دهندگان از میان روستاییان هستند، به یارانه رأی می‌دهند اما نتایج انتخابات نشان داد که روستاییان هم متوجه شده‌اند که یارانه چه زیانی را متوجه آنان کرده است و درحال حاضر این یارانه کفاف خرید یک کیلو گوشت قرمز را هم نمی‌دهد.
به گفته جامساز، صحبت‌ها و تحلیل‌های اصحاب رسانه و اقتصاددانان با تجربه و وطن‌دوست و مصلحان اجتماعی درمورد مذمت پرداخت یارانه اثرگذاری بسیار زیادی حتی در سطح روستاها داشت و همه اینها را مدیون شبکه‌های اجتماعی هستیم که تا قعر هر روستا هم نفوذ کرده و سطح آگاهی تمام افراد جامعه را بسیار بالا برده است. او نه گفتن به سه‌برابرشدن یارانه نقدی را نشان‌دهنده رشد فکری مردم و به‌ویژه روستاییان دانست و تأکید کرد که این نه نشان می‌دهد که مردم نسبت به معیشت خود و فرزندانشان حساس هستند.
این اقتصاددان معتقد است که نه مردم به سه‌برابرشدن یارانه بیانگر این بود که آنها متوجه شده‌اند که یارانه تورم شدیدی را به آنها تحمیل کرده که قدرت خرید آنها را ذوب کرده است.
جامساز با اشاره به این‌که نتیجه انتخابات بسیار آموزنده بود و نشان داد که اکثریت مردم نسبت به اصلاحات درتمام زمینه‌ها، تلطیف سیاست خارجی، به وجود آمدن ثبات سیاسی و اقتصادی مشتاق هستند.
به گفته این کارشناس اقتصادی روحانی باید قدرت لازم را که شایسته این پیروزی است، به منصه ظهور برساند و از این پیروزی باید درجهت اصلاح امور استفاده کند و درمورد یارانه‌ها هم خیلی شفاف با مردم صحبت کند و مضراتی که پرداخت یارانه به وجود آورده است را عنوان کند و به مردم بگوید که باید به تدریج یارانه‌ها برای دهک سوم به بالای جامعه قطع شود.
مردم برای منزلت خود ارزش قایل هستند
اما مهدی پازوکی، کارشناس اقتصادی، نه مردم به ٣برابر شدن یارانه نقدی را نشان‌دهنده افزایش سطح آگاهی و درایت مردم می‌داند و می‌گوید: این انتخابات نشان داد که اکثریت مردم پذیرای پدیده پوپولیست نیستند و به سطحی از آگاهی رسیده‌اند که شعارهای پوپولیستی آنها را فریب نمی‌دهد.
به گفته پازوکی یکی دیگر از نشانه‌های نه مردم به ٣برابر شدن یارانه نقدی این است که مردم برای منزلت خود ارزش قایل هستند و برای آنها آزادی، دموکراسی و مردم‌سالاری بسیار مهم است. او تأکید کرد که این ارزش قایل شدن مردم برای منزلت خود و برای آزادی و دموکراسی به‌حدی است که افرادی که شاید در بسیاری موارد حوصله و وقتی برای ایستادن در صف نداشته باشند، در روز انتخابات ساعت‌ها در صف ایستادند تا در سرنوشت خود مشارکت سیاسی داشته باشند.
این اقتصاددان با اشاره به این‌که مردم به فکر تعامل منطقی با جهان هستند، می‌گوید: این درحالی است که یکی از ویژگی‌های دولت روحانی تعامل با جهان به‌ویژه تعامل با جهان توسعه‌یافته است و حالا که مردم انتخاب خود را کرده‌اند این وظیفه دولت است که از منافع آنها دفاع کند و زمینه را برای ثبات اقتصادی و سرمایه‌گذاری فراهم کند.
پازوکی با بیان این‌که در زمان دولت احمدی‌نژاد یارانه‌ها هدفمند نشد، بلکه دولت فقط پول توزیع کرد و هزینه‌های کشور را بالا برد، اظهار می‌دارد: دولت دوازدهم باید سیاستی اتخاذ کند که فقط یارانه را به سه دهک پایین جامعه پرداخت کند و اقتصاد را نظم ببخشد و زمینه را برای افزایش سرمایه‌گذاری، افزایش تولید، کاهش بیکاری و بالا رفتن رفاه اقتصادی فراهم کند.
- 9
- 6
