توماس مان، نویسنده اولین رمان اجتماعی آلمان

توماس مان، در سال ۱۸۹۶ با برادرش هاینریش به ایتالیا سفر کرد. در ایتالیا نیز رمان هایی نوشت که مشهورترین آنها "آقای کوچک فریدیمان" است. او در ایتالیا همچنان نوشتن رمان "بودنبروکس" را آغاز کرد.

توماس مان، نویسنده نامدار آلمانی به تاریخ ۱۱ جون ۱۸۷۵ در شهر لوبیک آلمان متولد شد. وی از سنین نوجوانی آغاز به نوشتن کرد و مقالاتش رادر مجله مکتب به نشر می رساند. سه سال بعد از مرگ پدرش، در سال ۱۸۹۴ لوبیک را رها کرد وعازم شهر مونیخ شد؛ زیرا مادرش با دیگر فرزندان از یکسال قبل در مونیخ سکونت داشتند. در سال ۱۸۹۴ نخستین اثرش که یک رمان بود در مجله "جامعه" به نشر رساند. پس از نشر آن رمان، نشریه هنری قلم به او پیشنهاد کرد که حاضر است نوشته هایش را به نشر برساند.

در سال ۱۸۹۵ به تحصیل در رشته ژورنالیزم پرداخت. زمانی که در سال ۱۸۹۶ به سن ۲۱ سالگی رسید، ماهانه ۱۸۰ مارک طلا از مفاد سرمایه ی پدرش برایش داده می شد که وی با آن پول می توانست آزادانه به شغل مورد علاقه اش که نویسندگی بود، برسد. توماس در سالهای ۱۸۹۵ و ۹۶ مقالاتش را در نشریه ماهانه "قرن بیست" که برادر بزرگش هاینریش مان مدتی ناشر آن بود، به نشر می رساند.

توماس مان، در سال ۱۸۹۶ با برادرش هاینریش به ایتالیا سفر کرد. در ایتالیا نیز رمان هایی نوشت که مشهورترین آنها "آقای کوچک فریدیمان" است. او در ایتالیا همچنان نوشتن رمان "بودنبروکس" را آغاز کرد. در همان سالها همکاریش را با نشریه "قرن بیست" قطع کرد، زیرا با روحیه ضد یهودی در آن نشریه موافق نبود.

در سال ۱۹۰۱ رمان "بودنبروکس" به نشر رسید. اولین بار این رمان در دو جلد منتشر شد، ولی انعکاس قابل توجهی نداشت. در سال ۱۹۰۳ همین رمان را در یک جلد به نشر رسید که باعث شهرت توماس مان شد و در سال ۱۹۲۹ جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرد.

رمان "بودنبروکس" به عنوان اولین رمان اجتماعی در زبان آلمانی شناخته شده است که از شهرت جهانی برخوردار است. این رمان از فامیل متمولی میان سالهای ۱۸۳۵ الی ۱۸۷۷ حکایت می کند که آهسته آهسته نسل به نسل رو به زوال می رود. توماس مان در این اثرش ماهرانه از سرگذشت چهار نسل در یک خانواده حکایت کرده است. محل داستان، شهر لوبیک است بدون اینکه نامی از شهر در رمان برده شده باشد. شخصیتها نیز همه کسانی استند که در آن شهر زندگی می کردند و توماس مان آنها را از نزدیک می شناخت. وقتی مردم لوبیک آهسته آهسته شخصیتهای داستان را شناختند، سخت بر توماس مان بر آشفتند چون وی با زبان طنز بسیاری آنها را مسخره کرده بود. یکی از کتاب فروشی های لوبیک لیست اسامی واقعی اشخاصی را که در رومان "بودنبروکس یا انحطاط یک فامیل" با نامهای دیگر نقش داشتند، نوشته بود و در شهر دست به دست می گشت.

توماس مان در سال ۱۹۰۵ با کاتیا پرینگیهایم ازدواج کرد که ثمره این ازدواج سه دختر و سه پسر بود. زمانی که همسرش در سال ۱۹۱۲ به مرض توبرکلوز مبتلا گردید و در یکی از سناتوریم های سویس که در دامنه کوهی قرار دارد جهت تداوی بستر شد، توماس مان چنان تحت تاثیر آن منطقه و شرایط سناتوریم قرار گرفت که یکی از مشهورترین رمانهایش را به اسم "کوه جادو" نوشت

از جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۴ بسیاری از نویسندگان نامدار مانند هاوپتمن، رابرت موزیل، ریچارد دیمیل و غیره تحت تاثیر فضای عمومی پشتیبانی کردند، اما توماس مان هر چند با نفس جنگ مخالف نبود ولی با احساسات عمومی همراهی نکرد. با وجود آن هم، با برادرش هاینریش مان، اشتیفان سوایگ، هرمان هسه، رومان رولان و تعدادی دیگر که مخالف اقدام جنگ از جانب آلمان بودند، و آن را مشروع نمی دانستند، قطع رابطه کرد. بعد از سال ۱۹۱۸ از این نظرگاهش دوری گزید.

کشته شدن وزیر خارجه دولت جمهوری وایمر به تاریخ ۲۴ جون ۱۹۲۲ توماس مان را واداشت تا علنی از جمهوریت و ارزشهای آن به دفاع برخیزد. با سخنرانی "از جمهوریت آلمان" برای نخستین بار در عرصه سیاسی به عنوان هشدار دهنده و طرفدار سیستم سیاسی جدید قدم گذاشت. وی در این سخنرانی دموکراسی و انسان دوستی را یکی دانست و مطرح کرد که انسان دوستی در فضای دموکراسی امکانپذیر می باشد. او خود عضو حزب دموکرات آلمان شد.

حزب نازی هیتلر در انتخابات سال ۱۹۳۰ غیر قابل تصور رای گرفت. توماس مان، مانند عده ی دیگر که توانمندی سیاسی نازی ها را با تردید می نگریستند، به تاریخ ۱۷ اکتوبر سال ۱۹۳۰ در سالون بیتهوون سخنرانی کرد که به نام "سخنرانی آلمانی" درج تاریخ گردید. سالون پر از جمهوری خواهان و سوسیال دموکراتها بود؛ تعدادی از نازی ها نیز در آنجا حضور داشتند و کوشش کردند محفل را اخلال نمایند، اما موفق نشدند. توماس مان شدیدا بر افکار وحشیانه و غیر انسانی نازی ها تاخت و آنها را با بربرها مقایسه کرد. خطابه توماس مان، به قول خودش، فراخوانی بود برای بیداری خرد جامعه. هر چند در سالون با شور شعف استقبال گردید اما بیرون از محفل صدایش به گوشها نرسید و خرد جامعه در خواب ماند.

بعد از به قدرت رسیدن هیتلر در سال ۱۹۳۳، توماس مان به همراهی فامیلش آلمان را ترک گفت و عازم فرانسه شد. او بعد از مدتی به سویس رفت و آنجا مسکن گزین گردید.

توماس مان، در سال ۱۹۳۶ نظر به درخواستی که به قنسلگری چکسلواکیا داده بود، تابعیت چکسلواکی برایش داده شد و چند هفته بعد توسط دولت نازی در آلمان ترک تابعیت گردید.

در سال ۱۹۳۸ توماس مان عازم امریکا گردید. وقتی به تاریخ ۲۱ فبروری همان سال به نیویورک رسید، خبرنگاران حلقه اش کردند و یکی پرسید که آیا زندگی در تبعید بارگرانی نیست؟ فردای همان روز جوابش را در نیویورک تایمز نشر کرده بودند: "تحمل کردنش مشکل است. اما وقتی فضای زهر آلود آلمان را پیش خودم مجسم می کنم، آسانتر می شود تحمل کرد؛ زیرا در حقیقت چیزی را از دست نداده ایم. آنجا که منم، آلمان همانجاست. من فرهنگ آلمانی ام را با خود حمل می کنم. . .

توماس مان در امریکا استقبال خوب شد. در دانشگاه "پرینستون" به تدریس آغاز کرد و در مجموع زندگی خوبی داشت. پنج دانشگاه معتبر (هاروارد، یل، کولمبیا، رتگر و پرینستون) هریک دکترای افتخاری به توماس مان دادند.

مان در زمان جنگ جهانی دوم فعالیت های زیادی داشت. یکی از مهمترین آنها، برنامه رادیویی بود که او از آن طریق پیوسته با آلمان و آلمانی زبانان در تماس بود و دولت نازی هیتلری را با زبان طنز مسخره می کرد.

در سال ۱۹۵۱ کنگره ی امریکا او را "مهمترین مدافع استالین در دنیا" خواند. امریکایی ها او را نیز مانند برتولت برشت توسط کمیته ویژه بازپرسی کردند. توماس مان در سال ۱۹۵۲ به همراهی فامیلش امریکا را ترک کرد و مقیم سویس گردید و تا آخر عمر در سویس ماند.

مان به تاریخ ۱۲ آگست ۱۹۵۵ در سن هشتاد سالگی وفات کرد. او تا امروز یکی از مهمترین و با ارزش ترین نویسنده های زبان آلمانی به حساب می رود.