به گزارش مهر، مسئولان اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در واکنش به گزارش خبرگزاری مهر با عنوان «نَم تکیه معاون‌الملک را به زانو درآورد» در مورد تخریب قسمت‌هایی از بزرگترین تکیه مینیاتوری جهان با ارسال متنی دلایل تخریب بخش‌هایی از این تکیه را تشریح کردند.
در تشریح این موضوع آمده است: تکیه معاون الملک در دوره قاجار و در سال ۱۳۲۰ هجری قمری توسط مرحوم حسین خان معین الرعایا به منظور برگزاری مراسم سوگواری سرور و سالار شهیدان کربلا و اجرای مراسم تعزیه در شهر کرمانشاه و در کنار رودخانه آبشوران احداث سد.
این بنا از بخش هایی به نام های حسینیه، زینبیه، عباسیه تشکیل شده که هر کدام دارای ویژگی های خاصی است؛ مهمترین ویژگی تکیه معاون الملک کاشی کاری منحصر بفرد آن است که این کاشی ها که به صورت هفت رنگ و در ابعاد مختلف و به دو صورت تخت و نقش برجسته و نقوش متنوعی از جمله نقوش هندسی، اسلیمی، ختایی، تصاویر آثار تاریخی نقاط مختلف ایران، تصاویر پادشاهان دوره های مختلف ایران، تصاویر شخصیت های ملی و مذهبی، تصاویر داستان های قرآنی و مذهبی و مهمتر از تصاویر واقعه کربلا است که بر سطوح مختلف این بنای تاریخی جلوه گری می‌کند.
این تکیه که به واسطه معماری زیبا و کاشی کاری منحصر به‌فرد پس از طاقبستان ارزشمندترین اثر تاریخی شهر کرمانشاه است در تاریخ دهم آذرماه ۱۳۵۴ به شماره ۹۴۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این بنا در طول عمر ۱۲۰ ساله خود به دلیل عوامل مختلفی همچون عوامل طبیعی، عوامل انسانی و غیره دچار تغییرات و آسیب های فراوانی گردیده است.که از همان سالهای ابتدایی تحویل تکیه به میراث فرهنگی عملیات مرمت آن شروع شده و ادامه دارد.
وجود آب و رطوبت در زیر تکیه به دلیل موقیعت قرارگیری این بنا در دامنه تپه برزه‌دماغ و حاشیه رودخانه آبشوران و بالا بودن سطح سفره های زیر زمینی است که در زمان احداث تکیه از این شرایط به عنوان یک فرصت جهت تامین آب تکیه و همچین آب حمام حسن خان در مجاورت آن استفاده کرده‌اند به نحوی که با احداث دو دهانه آب انبار یکی در بخش ورودی بنا و یکی هم در حیاط حسینیه و همچنین یک حلقه چاه در حیاط عباسیه از آب های موجود استفاده می کرده‌اند که در حال حاضر نیز این آب انبارها موجود بوده که یکی از آنها به دلیل وجود تابلو کاشی حضرت ابوالفضل (ع) در سر در آن به عنوان سقاخانه معروف است.
لذا این مطلب که در سالهای اخیر آب به زیر تکیه نفوذ کرده اساساً اشتباه بوده چرا که وجود این آب انبارها و چاه ها نشان از وجود آب در همان زمان احداث است،اما آنچه که واقیت دارد این است که در سالهای اخیر میراث فرهنگی با ایجاد یک مخزن بتنی و هدایت آبهای موجود به داخل آن و سپس پمپاژ آن به داخل رودخانه آبشوران بخش زیادی از مشکل را حل کرده و جهت رفع کامل مشکل نفوذ رطوبت به معماری تکیه، با همکاری امور آب استان کرمانشاه اقدام به تعیین مشاور خبره و با تجربه در زمینه آبهای زیر زمینی کرده که کار گمانه زنی‌ها و مطالعات از چند ماه پیش آغاز شده و در مراحل پایانی است.
در خصوص خاکبرداری بخشی از کوچه شهید غلامعلی گودینی در جنب تکیه معاون الملک نیز لازم به توضیح است که علاوه بر وجود حمام بزرگ حسن خان در بخش ورودی تکیه که جنبه عمومی داشته، در حیاط حسینه تکیه حمام کوچک دیگری وجود دارد که احتمالاً حمام اختصاصی تکیه بوده؛ این حمام همانند سایر حمام های سنتی دارای بخش های مختلفی همچون دالان ورودی، سربینه یا حمام سرد، میاندر، حمام گرم، خاص نشین، خزینه و تون خانه بوده است.
به دلیل عدم استفاده و وجود نخاله ها و آوار ساختمانی فراوان در این بنا و عدم تخصیص اعتبار لازم جهت مرمت و بازسازی آن تا دو سال پیش امکان بازدید از آن وجود نداشت، اما از دو سال قبل با تامین اعتباری محدود نسبت به تخلیه نخاله ها و آوار برداری بخش های تخریب شده اقدام شد و دهها کامیون نخاله و آوار از آن خارج شده است؛ پس از خاکبرداری بخش های سربینه و حمام گرم عملیات مرمتی دیوارها و تاق و گنبد حمام آغاز شد.
تصاویری از مرمت های انجام شده در بخش های مختلف حمام اختصاصی بخش حسینیه تکیه معاون الملک
پس از بررسی فضاهای موجود مشخص شد هنگام ورود لوله کشی آب به فضاهای شهری در این حمام هم اقدام به لوله کشی آب می‌شود و به دلیل عدم نیاز به فضاهای خزینه و تون خانه نسبت به دیوارکشی جلو آنها و جداسازی آنها از حمام اقدام شد که در حین عملیات مرمتی فضاهای مذکور نیز کشف شد، اما مشخص شد بخش زیادی از این فضاها در زیر کوچه شهید گودینی قرار دارد که به واسطه فاضلاب کشی و سایر تاسیسات شهری در چند دهه قبل بخشی از دیوارها و ظاق های آن تخریب شده و حجم زیادی آوار و خاک به داخل تون خانه وارد شده است که اخیراً توسط پیمانکار میراث فرهنگی اقدام به خاکبرداری این بخش جهت انجام عملیات مرمتی شده است که عکس های منتشر شده مربوط به خاکبرداری داخل کوچه به جهت رسیدن به دیوار ها و تاق های موجود در زیر کوچه می باشد تا بتوان نسبت به مرمت و بازسازی آن اقدام کرد.
همانطور که ذکر شد این عملیات در کوچه جانبی تکیه در دست اقدام است و با دیوار های اصلی تکیه و تزئینات کاشی کاری فاصله دارد.
در سالجاری علاوه بر مرمت حمام اختصاصی تکیه اقدامات دیگری نیز در دست اجرا است که مهمترین آنها مطالعات فنی و مستند نگاری و طرح مرمت کاشی های تکیه معاون الملک، طراحی، نصب و اجرای سیستم نظارت تصویری تکیه معاون الملک، مرمت کاشی های آسیب دیده ضلع شمالی حیاط عباسیه و سایر بخش ها، انجام مطالعات و تهیه طرح دفع آبهای زیر زمینی و تخریب و بازسازی کامل سرویس های بهداشتی تکیه است.
- 19
- 6
