تمدن مصر نمونه ای از یک تمدن و امپراتوری است که بر پایه آبیاری بنا شده استتمدن مصر
در قسمت شمال شرقی آفریقا، تمدنی در مجاورت درهٔ رود نیل در تاریخ سرزمین مصر باستان بود که این تمدن توسط اسکندر مقدونی از ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد تا زمان تصرف مصر بوده است. تمدن مصر نمونه ای از یک تمدن و امپراتوری است که بر پایه آبیاری بنا شده و در واقع این تمدن، هدیه رود نیل می باشد. شاهنشاهی بزرگ این قلمرو، فرمانروایانی در دوره باستان داشت که به آنان فرعون می گفتند.
تمدن مصر و تاریخ سرزمین این کشور از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد به یگانگی و وحدت سیاسی رسید و رسماً این تمدن بوجود آمد. هم زمان با یکی شدن قلمروهای مصر سفلی و علیا این یگانگی و اتحاد سیاسی شکل گرفت. تاریخ مصر با این وحدت سیاسی توانست یک سلسله پادشاهی و امپراتوری های بزرگ و یک قلمرو وسیع را در تاریخ خود به ثبت برساند. تاریخ مصر توسط مورخان به سه دورۀ بزرگ تقسیم شده که هر کدام از این دوره ها توسط سلسله های شماره دار معلوم شده است. فقط مصرشناسان حرفه ای نام سلسله ها را بطور دقیق می شناسند:
۱- مدت زمان قلمروی پادشاهیِ قدیمیِ تمدن مصر از سال ۲۶۴۹ قبل از میلاد تا ۲۱۵۲ پیش از میلاد بود.
۲- پادشاهی میانی تمدن مصر از سال ۲۰۴۰ تا ۱۶۴۰ قبل از میلاد به طول انجامید.
۳- قدمت پادشاهی جدید تمدن مصر که نام آن« جدید» است تنها ۳۰۰۰ سال یعنی از سال ۱۵۵۰ قبل از میلاد تا ۱۰۷۰ پیش از میلاد طول کشید!
یکی از اسرار تمدن مصر مربوط به ظاهر اهرام سه گانه بودسرزمین نیل
کتیبه ها و اسناد کشف شده ی باستان شناسان نشانگر اینست که مصری ها نام سرزمین خود را، کِمِت به معنای سرزمین سیاه انتخاب کرده اند که به خاک سیاه حاصل خیزی که سیلاب های نیل بعد از فروکش کردن باقی می ماند، اشاره دارد. مردم تمدن مصر به شن های صحرا که زیر خورشید درخشان می سوخت، دشرت یا سرزمین قرمز می گویند. همچنین برای ناحیه دلتای شمالی از اصطلاح مصر سفلی و برای جوامعی که در کناره رود به سوی جنوب تا اسوان قرار داشتند، از اصطلاح مصر علیا استفاده می کردند.
از عواملی که باعث ایجاد یک جامعه کشاورزی پیشرفته و فعال در تمدن مصر شد می توان به فراوانی آب رود نیل و مدیریت دقیق مصری ها برای نهرهای آبِ ضروری و سیستم آبیاری، اشاره کرد. کشت گیاهان متنوع، برای اهداف بسیاری مثل خوراک، پوشاک و سرپناه مورد استفاده قرار گرفت. همچنین منبع ماهیان که رودخانه بود و در اوایل حرفه ماهیگیری براساس آن بوجود آمد. گِل موجود در کناره های رود به عنوان یک ماده خام برای صنعت سفالگری- صنعتی دایر بود و نیز در ساخت وساز، برای تولید آجرها استفاده میشد. مصریها برای کشتیرانی در نیل، آموختند که انواع قایق ها را بسازند. طیف وسیع و متنوعی از مواد معدنی در زمین بود که از آن ها می توان به انواع مختلفی از سنگ، گوهرهای نیمه قیمتی، نمک ها و فلزاتی چون طلا، مس و تا حد کمتری نقره اشاره کرد. این منابع توسط مصریان؛ خاک برداری، استخراج و فراوری میشد. تجارت با کشورهای دیگر سبب شد محصولاتی تولید شود که در مصر یافت نمی شد.
مهم ترین اسرار تمدن مصر
سرزمین مصر، تمدن باستانی و شگفتی های فراوانی دارد که این سرزمین در قلب دنیای عرب و خاورمیانه قرار گرفته است. فرهنگ و تمدن دنیا، وامدار کشور مصر است، این کشور بخاطر اهرامی که دارد مشهور شده است؛ اهرام تمدن مصر در مقابل دیدگان هر بیننده ای، دنیایی اسرار امیز و باشکوه را به نمایش می گذارند.
- ساخت اهرام سه گانه تمدن مصر:
یکی از موارد بحث برانگیز ، کارگرانی هستند که نسبت به بنای اهرام سه گانه مصر اقدام کرده اند؛ برخلاف تصور بسیاری از افراد، افردی که در طول بازه زمانی ۲۰ ساله این بناها را با تلاش فراوان ساختند، برده هایی از اسرائیل نبودند. طبق اطلاعات مصر شناسان، کارگران مزدبگیر مصری، اهرام مصر بوجود آورده اند؛ یعنی ساخت اهرام تمدن مصر توسط ۲۰ تا ۳۰ هزار کارگر فقیر مصری از سرتاسر این کشور انجام شد.
اهرام تمدن مصر در مقابل دیدگان هر بیننده ای، دنیایی اسرار امیز و باشکوه را به نمایش می گذارندیکی از اسرار تمدن مصر مربوط به ظاهر اهرام سه گانه بود؛ در ابتدا اهرام سفید تمدن مصر، سفید بودند و یک سطح از سنگ آهک سفید در زمان ساخت بر روی اهرام قرار گرفته بود. وقتی که خورشید به اهرام مصر تابید از سطح صیقل خورده سنگ ها، درخشش خیره کننده ای بوجود آورد. به این ترتیب گذر زمان و اتفاقات طبیعی سبب شد خساراتی به اهرام مصر وارد شود؛ زلزله شدیدی در سال ۱۳۰۱ پس از میلاد رخ داد که در اثر آن اهرام سه گانه لرزید و لایه خارجی سنگ های آهکی شل شد. بروز زلزله در کنار بی تدبیری حاکمان آن دوره، موجب شد که برای ساخت مساجد در قاهره و ساختمان های شخصی و حکومتی دیگر از سنگ های باارزش این سازه ها استفاده شود.
- شیوه ی مومیایی کردن در تمدن مصر:
مصریان باستان براین باور بودند که مومیایی کردن به این معنیست که زندگی پس از مرگ تضمینی است. در دو مرحله پروسه مومیایی کردن انام میشد. اول بدن را معطر کند و سپس آن را دفن کنید و بپیچاند. داخل خمره هایی، اندام های بدن را ذخیره می کردند که هر کدام از آن ها نماینده یکی از خدایان محسوب میشد. بعلاوه در تمدن مصر فقط به مومیایی کردن انسانها توجه نمی شد، بلکه حیوانات را نیز مومیایی می کردند. به عنوان مثال باستان شناسان یک کروکودیل مومیایی شده که طول آن ۴.۵ متر است را کشف کرده اند. در کتاب باستانی مردگان با عنوان “بلعنده قلب انسان” از این کروکودیل یاد شده است.
پس از مومیایی شدن یک جسد، مغز آن جسد را از داخل یکی از سوراخ های بینی اش بیرون میکشیدند و امعا و احشای بدنش را برمی داشتند و داخل کوزه های canopic قرار می دادند. هر قسمت از بدن مومیایی شده در یک کوزه مشخص قرار داده می شد. تنها عضو داخلی بدن که آنرا بیرون نمی آوردند، قلب بود به علت این که مصری ها عقیده داشتند که قلب، نشیمنگاه روح است.
- توجه به زیبایی و رعایت بهداشت:
در تمدن مصر، زیبایی و بهداشت اهمیت فراوانی داشت. در واقع ما هنوز هم در زندگی روزمره خود از ابزارهای اختراع شده توسط آنان استفاده می کنیم! هزاران سال قبل؛ مسواک، خمیر دندان ، خوشبو کننده دهان، کفش های پاشنه بلند، عطر و ادکلن، لوازم آرایشی، جواهرات و حتی کلاه گیس توسط مصریان باستان ابداع شد که آنها در زندگی امروز ما نیز بسیار تاثیرگذاری دارند.
- دره پادشاهان تمدن مصر:
یکی از دره های تمدن مصر که از قرن یازدهم تا شانزدهم به مدت ۵۰۰ سال پیش از میلاد در دوره پادشاهی جدید برای پادشاهان و نجیب زاده ها مقبره هایی ساخته شده است دره پادشاهان نام دارد که ۶۳ مقبره دارد که می توان در آن آرامگاه هایی از یک گودال ساده تا ساختارهای پیچیده با بیش از ۱۲۰ اتاق را تماشا کرد. تزیین مقبره های سلطنتی با صحنه هایی از اساطیر مصری انجام میشد و همچنین از آیین های مذهبی و مراسم تشییع در آن دوره، تصاویری را نشان می دهند. احتمالا در دوران باستان، تمام مقبره ها باز شده و درون آنها اشیاء قیمتی سرقت شده اند. یکی از بدترین بدبختی های این گورستان، مقبره معروف توتانخامون است.
تمدن مصر به ۳۱۴۰ قبل از میلاد برمیگردد- تقویم های تمدن مصر:
تقویم مصریان باستان، سه نوع به شرح تقویم روزانه کشاورزی، تقویم نجومی و تقویم قمری می باشد. تقویم کشاورزی ۳۶۵ روزه، متشکل از سه فصل میباشد که هر فصل نیز چهار ماه دارد. با مشاهده ی شباهنگ یا درخشان ترین ستاره آسمان در گذشته میتوانستید تقویم نجومی را تشخیص دهید که این تقویم در شروع فصل بارندگی هر سال ظاهر می شود و روحانیون زمان انجام اعمال مذهبی برای خدای ماه یا خونسو را در تقویم قمری خود اعلام می کردند.
- بزرگ ترین فرعون امپراتوری تمدن مصر:
در سال های ۱۲۷۹ تا ۱۲۱۲ قبل از میلاد، فرمانروای مصر که بزرگترین فرعون امپراتوری مصر بود، رامسس دوم نام داشت. او بمدت ۶۰ سال در مصر حاکم بود و تنها فرعونی بود که به خود عنوان کبیر را اختصاص داد. رامسس حدودا ۹۰ فرزند شامل ۵۶ پسر و ۴۴ دختر داشت، او همچنین ۸ زن رسمی و ۱۰۰ معشوقه داشت. موی رامسس سرخ بود که میان وی و خدایی به نام سِت، پیوند عجیبی برقرار می کرد.
- نام های تمدن مصر:
نام های تمدن مصر در طول تاریخ طولانی اش، بسیار زیاد بود. برای مثال این سرزمین در سال های ۲۶۵۰ تا ۲۱۳۴ قبل از میلاد در دوران سلطنت باستان به نام کِمِت یا سرزمین سیاه معروف بود که به خاک سیاه و غنی دره نیل اشاره داشت. به علت وجود بیابان های وسیع در مصر به آن دِشرِت یا سرزمین سرخ می گویند ولی با گذشت زمان به آن Hwt- ka- ptah می گفتند. در واقع یکی از نخستین خدایان مصری ها، پتاه نام داشت ولی وقتی یونانی ها به این سرزمین وارد شدند، این نام به ایجپتوس تغییر پیدا کرد.
- هرم جوزر تمدن مصر:
اولین و نخستین هرم ساخته شده توسط مصریان باستانی، هرم پلکانی جوزر در ناحیه ساقره می باشد. این هرم طبق گفته دانشمندان به عنوان قدیمی ترین هرم تمدن مصر شناخته میشود. آن ها معتقد هستند که این هرم در تاریخ ۲۷ قرن پیش از میلاد ساخته شده است، در مجاورت هرم جوزر، یک حیاط وجود داشته است. ارتفاع این هرم در ابتدا ۲۰۳ فوت بود. در طول چند قرن، شرایط آب و هوایی سبب شده تا این هرم کوتاه تر شود. هرم جوزر پله دارد و در درون آن اتاق ها و سازه های پیچیده ای قرار دارد. داخل این هرم کاملاً غارت شده و هیچ اثری باقی نمانده است.
- مجسمه ابوالهول تمدن مصر:
یکی از بزرگ ترين و قدیمی ترین آثار تاریخی تمدن مصر و همچنین جهان، مجسمه ابوالهول بزرگ میباشد که در فلات گیزا قرار دارد. البته که در مورد این بنای تاریخی واقعیت هایی وجود دارد که هم چنان مورد بحث می باشد. این بنا در جهان بعنوان بزرگ ترين مجسمه یکپارچه شناخته شده است، اگرچه که نسبت به اهرام اطرافش کوچکتر است. علیرغم شواهد و نظریات متضادی در سالیان دراز، دیدگاه سنتی مطرح توسط مصر شناسان مدرن بیانگر اینست که قدمت این مجسمه به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد برمی گردد که توسط فرعون خافره، سازنده هرم دوم در گیزا نیز ساخته شده است.
تمدن مصر ، هدیه رود نیل می باشدگردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش
- 17
- 6
