سهام عدالت چند برابر افزایش یافته است و چقدر ارزش دارد؟

به گزارش فارس، سهام عدالت که در سال ۱۳۸۵ در راستای سیاست های اجرایی اصل ۴۴ قانون اساسی و تقاضای رییس جمهور وقت و با اذن رهبری و مصوبه دولت وقت، طراحی شد، در آن طرح سهام حدود ۴۹ شرکت، شامل ۳۶ شرکت بورسی و ۱۳ شرکت غیربورسی به تعداد ۴۹ میلیون و ۱۵۲ هزار و ۷۴۱ نفر واگذار شد.

همینطور طبق آیین نامه اجرایی سهام در آن موقع قرار بود سهام عدالت برای ۶ دهک جمعیتی کشور یعنی ۴۹ میلیون نفر واگذار شود.

این سهام برای دو دهک یعنی مشمولان مددجوی کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی سراسر کشور با ۵۰ درصد تخفیف واگذار شد و برای دیگر مشمولان قرار شد از محل سود آتی شرکت هاي سرمایه پذیر طی ۱۰ سال، قیمت برگه سهام یک میلیون تومانی به دولت پرداخت شود و پس از ۱۰ سال این سهام آزادسازی شود.

ارزش روز شرکتهای سرمایه پذیر عدالت

ارزش سهام عدالت در مقطع واگذاری یعنی سال ۸۵ در مجموع ۲۶۶ هزار و ۳۶۳ میلیارد ریال بود که مربوط به سهام ۴۹ شرکت شامل ۳۶ شرکت بورسی به ارزش ۲۲۷ هزار و ۸۲۵ میلیارد ریال و ۱۳ شرکت غیربورسی به ارزش ۳۵ هزار و ۹۶۵ ریال بوده است.

ولی پس از ۱۳ سال ارزش روز ۳۶ شرکت بورسی سهام عدالت، به بیش از ۳ میلیون و ۶۶۵ هزار و ۸۶۱ میلیارد ریال شده و ارزش ۱۳ شرکت غیربوسی هم چنان ۳۵ هزار و ۹۶۵ میلیارد ریال برآورد شده است.

ارزش کل سهام ۴۹ شرکت حاضر در سهام عدالت، امروز به بیش از ۳ میلیون و ۷۰۱ هزار و ۸۲۶ میلیارد ریال یعنی ۳۷۰ هزار میلیارد تومان شده است که درصورتی که ارزش روز این شرکت ها را به ارزش روز شرکت ها در مقطع واگذاری تقسیم کنیم، بصورت میانگین ۱۳.۹ برابر شده است.

به زبان ساده میتوان گفت: ارزش سهام عدالت یک میلیون تومانی پس از گذشت ۱۳ سال به حدود ۱۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسیده و به همین نسبت ارزش سهام ۵۳۲ هزار تومانی نیز ۱۳.۹ برابر (یعنی ۷ میلیون و ۳۹۴ هزار تومان) شده است.

در پی تقاضای رییس جمهور برای آزادسازی سهام عدالت و سپس ابلاغیه مقام معظم رهبری در هفته قبل، قرار شد، آزادسازی سهام عدالت با تأکید بر واگذاری مدیریت و مالکیت سهام عدالت به مردم، با سازوکاری که شورای عالی بورس، تعیین می کند، انجام و سهام عدالت آزادسازی و قابل معامله شود.

ولی سازمان خصوصی سازی بلافاصله نشست مطبوعاتی برگزار کرد و علیرضا صالح رییس سازمان اعلام کرد، مردم با مراجعه به سامانه سهام عدالت به آدرس https://www.samanese.ir/‎ دو گزینه روش مدیریت مستقیم سهام عدالت یا روش مدیریت غیرمستقیم را انتخاب کنند و برای این انتخاب یک ماه فرصت دارند.

او این را هم گفت: درصورتی که کسی ظرف مدت یک ماه گزینه ای انتخاب نکرد، به منزله این است که روش مدیریت غیرمستقیم یعنی مدیریت سهام عدالت توسط شرکت هاي سهام عدالت استانی و شهرستانی انتخاب خواهد شد.

با مراجعه فراوان مردم به سایت سهام عدالت امروز این سامانه دچار اختلال شده و جوابگوی تقاضای مردم نیست.

همینطور از آنجا که عده ای از مردم روش آزاد سازی مستقیم یعنی از طریق بورس را انتخاب می کنند پیش بینی می شود، یک باره تعداد زيادي از مشتریان وارد بازار سرمایه شده و این بازار را دچار اختلال کنند.

از طرفی هجوم یک باره ۳۰۷ هزار میلیارد تومان ارزش سهام شرکتهای سرمایه پذیر سهام عدالت، ارزش بازار بورس ایران را بسیار بزرگ می کند و با هجوم ۴۹ میلیون سهام دار جدید به بورس تهران، این بازار از نظر تعداد مشتری، به بزرگ ترين بازار سرمایه دنیا تبدیل خواهد کرد.

یکی از ایرادهایی که به سازمان خصوصی سازی مبنی بر انتخاب دو گزینه روش مستقیم و غیرمستقیم وارد است این است که هنوز شورای عالی بورس تصمیمی در مورد نحوه آزاد سازی سهام عدالت و این که دارنده سهام عدالت ظرف چه مدت و به چه میزان میتواند سهام خود را در بورس معامله کند، نگرفته است، این امر باعث می شود، تصمیم گیری مردم در یک اتاق تاریک و در شرایط مبهم صورت گیرد.

در حالی که باید اول مزایا و معایب هر دو روش بصورت شفاف و واقعی به مردم ارائه می شد، تا مردم با اطلاعات کافی نسبت به روش مدیریت سهام خود تصمیم گیری کنند.

چه بسا اگر افرادی روش مستقیم بورسی را برای سهام عدالت برگزینند، هنوز مدیریت ۳۰ درصد دارایی سهام عدالت در ۱۳ شرکت غیر بورسی مشخص نیست و در جدول ارزش روز سهام عدالت هم ارزش روز این ۱۳ شرکت در سال ۸۵ با ارزش روز آن ها در سال ۱۳۹۹ یکی است!

از طرفی همان گونه که در ابلاغیه مقام معظم رهبری و نیز در فحوای مصوبه اولیه سهام عدالت، ذکر شده قرار است، باید مالکیت و مدیریت سهام شرکت ها از دولت جدا شده و به مردم سپرده شود.

در حالی که هنوز سهام ۱۳ شرکت سرمایه پذیر عدالت وارد بورس نشده و حتی اگر کسی روش مدیریت مستقیم سهام عدالت را هم انتخاب کند باز در خصوص سهام مشاع خود در ۱۳ شرکت غیربورسی اختیارش را به دولت و شرکت های سرمایه گذاری سهام عدالت باید بدهد.

یکی از مشکلات سهام عدالت در آستانه ورود به بورس اوراق بهادار این است که وزیر امور اقتصادی و دارایی دستور داده برای همه ۴۹ میلیون سهام دار عدالت کد معاملاتی بورسی صادر شود، در حای که اینک برای عرضه اولیه شستا که ۲ میلیون و ۷۰ هزار نفر متقاضی شدند، با مراجعه مردم برای دریافت کد بورسی هم ۱۰۸ شرکت کارگزاری دچار وقفه و شلوغی خارج از انتظار شدند و هم دفترهای پیشخوان دولت الکترونیک دچار ازدحام در شرایط کرونایی و صفهای ۴-۵ ساعته متقاضیان و قطع سامانه های احراز هویت سجام، سامانه جامع اطلاعات مشتریان شدند.

سامانه سجام

به نظر میرسد، باتوجه به هجوم مردم برای دریافت کد معاملاتی بورسی و احراز هویت در سامانه سجام باید هم دفاتر پیشخوان دولت الکترونیک و هم دفترهای کارگزاری بورسی چندین برابر شوند و هم سامانه معاملات بورسی با حجم چندین برابر افزایش حجم بیابد.