طی یک دوره ۵۰۰ ساله که از ۳۰۰۰ سال پیش آغاز شد، آثاری از قدرت گیج‌کننده میدان مغناطیسی زمین از چین تا اقیانوس اطلس کشف شده است و این آثار هرقدر به عراق امروزی نزدیک‌تر می‌شوند، مشخص‌تر می‌شوند. تاکنون، شواهد بدست آمده از خود منطقه کمیاب بوده و تاریخ آن‌ها ضعیف بوده است.
به گزارش فرادید، تحقیقی که روز دوشنبه در «مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم» منتشر شد، مبتنی بر تکنیک‌های باستان‌شناسی-مغناطیسی است که شامل استخراج اطلاعات درباره قدرت و جهت میدان مغناطیسی زمین از اجسام باستانی می‌شود.
محققان به منظور آزمایش قدرت میدان مغناطیسی، از آجرهای باستانی حاوی اکسید آهن از بین‌النهرین که شامل بخش‌هایی از عراق امروزی می‌شود، استفاده کردند. آن‌ها توانستند نسبتی را بین بار مغناطیسی شیء در شرایط آزمایشگاهی و در گذشته با حذف باقاعده‌ی اثر مغناطیسی باستانی از قطعات کوچک آجرها از طریق گرم کردن و سرد کردن، گرم کردن مجدد آجرها و جایگزینی میدان مغناطیسی با میدان مغناطیسی ایجادشده در آزمایشگاه بدست آورند.
این کار نشان داد این آجرها زمانی پخته شدند که میدان مغناطیسی زمین بیش از یک و نیم برابر امروز بوده است، در دوره‌ای که به نام ناهنجاری ژئومغناطیسی عصر آهن لِوانتین شناخته می‌شود.
پروفسور مارک آلتاویل از دانشگاه کالج لندن در حال بررسی قدرت استثنایی میدان مغناطیسی در خاورمیانۀ حدود ۳۰۰۰ سال پیش است که به نام ناهنجاری ژئومغناطیسی عصر آهن لِوانتین شناخته می‌شود. آلتاویل در بیانیه‌ای گفته است: «ما معمولاً به روش‌های تاریخ‌گذاری مانند تاریخ‌های رادیوکربنی وابسته هستیم تا به زمان‌بندی در بین‌النهرین باستان پی ببریم. با این حال، برخی از رایج‌ترین بقایای فرهنگی، مانند آجر و سرامیک، معمولاً نمی‌توانند به راحتی تاریخ‌گذاری شوند چون حاوی مواد آلی نیستند.»
با این حال، آلتاویل و همکارانش، ۳۲ آجر سفالی بین‌النهرینی را یافته‌ند که روی هر کدام نام یکی از ۱۲ پادشاهی حک شده که احتمالاً فرمانروای زمان ساخته شدن آجرها بودند. این آجرها همچنین دارای ذرات اکسید آهن هستند که جهت و قدرت میدان مغناطیسی را که زمان پخت در آن قرار داشتند حفظ کرده‌اند. بسته به طول سلطنت یک پادشاه و اینکه ما چقدر نسبت به زمان‌سنجی آن آگاهیم، این حکاکی‌ها می‌توانند مدرک بسیار دقیق‌تری نسبت به تاریخ‌گذاری کربنی باشند که عدم‌قطعیت‌هایی به اندازه چندین دهه یا قرن دارد.
مغناطیس ذرات با خرد کردن قطعاتی به وزن ۲ گرم از آجرها اندازه‌گیری و سپس با یک مغناطیس‌سنج آزمایش شدند.
نتایج تأیید کردند که میدان مغناطیسی در منطقه، تقریباً دو برابر قوی‌تر از هزار سال قبل بوده است. بزرگ‌ترین تغییری که آلتاویل و همکارانش یافتند، در زمان سلطنت یک پادشاه رخ داده که نامش آشناست. در دوارن سلطنت نبوکدنصر دوم (بخت‌النصر) از ۶۰۴ تا ۵۶۲ قبل از میلاد، میدان مغناطیسی زمین به طرز چشمگیری در مدت‌زمان نسبتاً کوتاهی تغییر کرد و شواهدی را به این فرضیه افزود که ممکن است جهش‌های سریعی در شدت وجود داشته باشد.
این تکنیک فقط برای باستان‌شناسان باارزش نیست: بلکه می‌تواند برای زمین‌شناسانی که از درک تغییر میدان مغناطیسی زمین ناامید شده بودند، یک موهبت باشد. این تکنیک‌ها به دانشمندان اجازه می‌دهد پیش از شروع اندازه‌گیری مستقیم میدان مغناطیسی، به گذشته نگاه کنند.
- 12
- 3
