باستان‌شناسان موزۀ اودنسه در دانمارک قدیمی‌ترین کتیبۀ نوشته شده به خط رونی (خط باستانی شمال اروپا و اسکاندیناوی) را که تا کنون در این کشور کشف شده، بر روی تیغۀ چاقویی با قدمت ۲۰۰۰ ساله یافته‌اند. این چاقو در زیر یک ظرف سفالی در یک گور باستانی در جزیره فونن پیدا شد.
به گزارش فرادید؛ روی این چاقوی آهنی ۸ سانتی‌متری، پنج حرف نوشته شده که هر کدام حدود ۰.۵ سانتی‌متر ارتفاع دارند و در مجموع کلمۀ «هیریلا» را تشکیل می‌دهند که در زبان اسکاندیناوی قدیم به معنای «شمشیر کوچک» است.
این حکاکی به همراه یک شانۀ استخوانی حکاکی شده که در سال ۱۸۶۵ کشف شد، عنوان قدیمی‌ترین کتیبه‌های رونی دانمارک را به خود اختصاص می‌دهند. جاکوب بوند، متصدی موزه و باستان‌شناس که این کشف را انجام داد، گفت که او ابتدا فکر می‌کرد این یک چاقوی معمولی است زیرا نوشته‌های رونی قابل مشاهده نبودند، اما پس از اینکه مرمت‌گران موزه آن را تمیز کردند، مشخص شد که حاوی یک کلمه است.
حکاکی روی چاقو با قدیمی‌ترین الفبای رونی شناخته شده نوشته شده و بنابراین این یافتۀ جدید می‌تواند نقش مهمی در درک و تفسیر قدیمی‌ترین سیستم نوشتاری در دانمارک و شمال اروپا داشته باشد.
جاکوب بوند گفت: «این مثل دریافت کردن یادداشتی از گذشته است. این یک یافتۀ خارق‌العاده برای ما است که می‌تواند حاوی اطلاعاتی در مورد توسعۀ زبان اولیۀ اسکاندیناوی باشد».
باستان‌شناسان موزه اودنس نمی‌توانند با قطعیت تعیین کنند که آیا «هیریلا» نام خود چاقو است یا نام صاحب چاقو. اما شکی نیست که این یک دارایی ارزشمند بوده است.
لیزبث ایمر، رونی‌شناس موزه ملی دانمارک می‌گوید: «رونی‌هایی به قدمت این چاقو بسیار نادر هستند و بنابراین این فرصتی بی‌نظیر برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اولین زبان نوشتاری دانمارک است؛ زبانی که در واقع در عصر آهن صحبت می‌شد. در آن زمان، سواد چندان گسترده نبود و به همین دلیل خواندن و نوشتن مربط به افرادی با موقعیت‌های خاص بوده است. در آن زمان، کاتبان گروه کوچکی از نخبگان فکری بودند که اولین ردپاهای چنین افرادی را می‌توان در جزیرۀ فونن یافت».
- 15
- 4
