یرقان بیماری است که بهدلیل افزایش بیلی روبین در خون به وجود میآید و با نشانه هایی مثل زردشدن پوست، زردشدن سفیدی چشم و خارش همراه است.
اما با توجه به اینکه این بیماری بیشتر در نوزادهای تازه بهدنیا آمده دیده میشود، خیلی از بزرگسالان با ابتلا به آن دچار این سوال میشوند که زردی تا چه اندازه میتواند خطرناک باشد؟ راه های درمان آن چیست؟
برای پاسخ به این دسته از سوالات در این مقاله با ما همراه باشید تا شما را با عوامل بهوجود آمدن زردی در بزرگسالان آشنا کنیم و به این سوال مهم بپردازیم که آیا در صورت عدم توجه به درمان این بیماری، زندگی فرد تهدید میشود یا خیر؟
معرفی بیماری یرقان
زردی پوست و چشم در بزرگسالان از نشانه بیماریهای زمینهای است که در اکثر مواقع به کبد و صفرا ارتباط دارد. علت بروز این بیماری میتواند بستگی به عواملی مثل انسداد مجرای صفراوی، تجزیه گلبولهای سفید خون، اختلال در عملکرد کبد یا مصرف برخی داروها داشته باشد.
از نشانه های ابتلا به این بیماری باید به خارش پوست، دردی که در ناحیه بالا و سمت راست شکم حس میشود، تب و کاهش پیداکردن وزن اشاره کرد. زردی پوست معمولا در نوزادان بهخودی خود برطرف میشود. اما در شرایطی بدون کمکگرفتن از فتوتراپی قادر به درمان این عارضه در نوزادها نخواهید بود.
دقت داشته باشید که این بیماری در اول راه نشانه های خاصی ندارد. لازم به ذکر است که اگر بزرگسالان به زردی پوست و چشم دچار شوند و برای آن اقدام نکنند، متاسفانه با آسیبهای مغزی نیز مواجه خواهند شد. باید اضافه کنیم که در صورت طولانی مدت شدن این بیماری، احتمال مرگ بیمار نیز وجود دارد.
بیماری یرقان چه نشانه هایی دارد؟
بیماری زردی در بزرگسالان به صورت کوتاهمدت و بلندمدت بروز میکند. زردیهای موقتی بهدلیل وجود عفونت رخ میدهند و دارای نشانه های زیر هستند:
- تب و لرز
- درد شکم
- اسهال
- بیحالی
- کمشدن اشتها
- ادرار تیره و مدفوع روشن
- خارش پوست
- زردشدن سفیدی چشم
درصورتیکه این علائم درمان نشوند، نشانه های دیگری مثل کاهش وزن شدید در بیمار بروز میکند. به همین دلیل در این شرایط و برای زمانهایی که تب بالا میرود و شاهد تورم، نفخ و اتساع شکم هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
چرا به یرقان دچار میشویم؟
بیلی روبین مادهای است که توسط کبد بهوجود میآید. این ماده طی فرآیند از بینرفتن گلبولهای قرمز قدیمی توسط کبد تشکیل میشود. در زمانی که بیلی روبین از طریق مجرای صفراوی به کیسه صفرا و از آنجا به روده راه پیدا میکند و همین موضوع باعث میشود که این ماده در فرآیند هضم غذا دخالت داشته باشد.
بیلی روبین سمی است و اگر بهمقدار زیادی در روده پیدا شود، فرد دچار زردی شده و با عارضه های خیلی جدی مثل مرگ روبهرو میشود. اما سوال اینجاست که در چه شرایطی، این ماده بیشتر از زمان معمولی ترشح میشود؟
ماده بیلی روبین در صورت انسداد کیسه صفرا یا مجاری صفراوی، مشکلات و بیماریهای مربوط به کبد و در نهایت افزایش پیداکردن تعداد گلبولهای قرمز خون بیشتر ترشح میشود. البته لازم به ذکر است که مبتلاشدن به هپاتیت ویروسی و خود ایمنی از دیگر دلایلی هستند که فرد را دچار زردی میکنند.
دقت داشته باشید که برخی بیماریهای دیگری وجود دارند که پیشزمینه بروز بیماری زردی هستند. از مهمترین آنها میتوان به سرطان کبد، سندروم ژیلبرت، تالاسمی، زخم کبدی، سرطان پانکراس، کمخونی، تب زرد و پانکراتیت حاد اشاره کرد.
معرفی انواع زردی
بیماری زردی به ۴ دسته مجزا تقسیمبندی میشود که شامل موارد زیر هستند:
- زردی انسدادی یا زردی ناشی از صفرا: زمانی که مجرای صفرا دچار انسداد میشود، بیلی روبین بهجای واردشدن به روده، مجبور به طیکردن مسیر بازگشت به طرف کبد و جریان خون است که همین امر باعث بروز یرقان میشود.
- هپاتوسلولار: کسانی که عادت به مصرف الکل دارند یا به انواع هپاتیت کبد و زخم این عضو دچار هستند، در معرض ابتلا به هپاتوسلولار قرار گرفتهاند. در واقع وجود این بیماری باعث اختلال در تجزیه بیلی روبین میشود.
- همولیتیک: زردی همولیتیک بهعلت کمخونی و همولیز سریع گلبولهای قرمز ایجاد میشود. در واقع مشکل اصلی این بیماری تخریب و تجزیه پیش از موعد گلبولهای قرمز خون است که همین امر سرعت تولید گلبولهای قرمز و جایگزینشدن آنها با نمونه های مرده را کند میکند.
- عوارض داروها: گاها دیده میشود که افراد برای درمان برخی بیماریهای دیگر مجبور به مصرف دارو شوند. در این شرایط ممکن است برخی داروها، متابولیت‌های خطرناکی برای کبد تولید کنند و در نهایت موجب بروز زردی در فرد شوند.
راههای درمان زردی را بشناسید
یرقان و راه های درمان آن از جمله موضوعاتی هستند که افراد زیادی به پیداکردن سوالات مربوط به آنها کنجکاوی نشان میدهند. اما باید بگوییم که زردی بهعنوان نشانه های بیماریهای کبدی مختلف در نظر گرفته میشود و خود نمیتواند یک عارضه مجزا باشد.
با این حال در رابطه با روشهای درمان آن باید گفت که خارشهای پوستی ناشی از زردی با خوردن داروی کلستیرامین برطرف خواهند شد. از طرف دیگر اگر موضوع مربوط به کمخونی باشد، پزشک با تجویز قرص آهن و ایجاد تغییر در رژیم غذایی بیمار، این مشکل را برطرف خواهد کرد. همچنین لازم به ذکر است که داروهای ضدویروسی یا استروئیدی برای مشکلات مربوط به هپاتیت تجویز میشوند.
علاوهبر اینها ذکر این نکته مهم است که گاهی استفاده از روشهای خانگی و برخی خوراکیها، قادر به ایجاد تاثیرات درمانی هستند. به همین دلیل میتوانید موادغذایی که در ادامه آوردهایم را برای مقابله با یرقان مورد استفاده قرار دهید:
- سیر
- زنجبیل
- آب نیشکر
- آبلیمو
- ماست
- گوجه فرنگی
- ماءالشعیر
- پونه کوهی
- انگور سبز
- شیر بز
- ویتامین D
- ریحان
- روغن رزماری
جمع بندی
یرقان یا زردی پوست بیماری است که ارتباط مستقیمی با مادهای بهنام بیلی روبین دارد. این ماده سمی است و در صورت زیاد ترشحشدن، میتواند وارد روند هضم غذا شود. از طرف دیگر اگر فرد به انسداد مجرای صفرا مبتلا باشد، متاسفانه بیلی روبین به کیسه صفرا باز گشته و مشکلات جدی را بهبار میآورد.
زردی با نشانه هایی مثل تب، کاهش وزن، دل درد، تغییر رنگ سفیدی چشم، اسهال، خونریزی و سریع کبودشدن، خارش پوست، مریضی و بیحالی همراه است و درصورتیکه در بزرگسالان بروز دهد و درمان نشود، میتواند مشکلاتی مثل اختلالات مغزی یا حتی مرگ را در پی داشته باشد.
- 19
- 3
