به نظر مي‌رسد دونالد ترامپ، رييس‌جمهور آمريكا قصد ندارد به اين زودي‌ها دست از آتش‌افروزي در دنياي تجارت بردارد. بعد از دعواي داغ تعرفه‌اي در گروه «هفت» با متحدان امريكا، بار ديگر نوبت چين شد تا هدف تازه‌ترين جنگ تعرفه‌اي كاخ سفيد باشد. ارزش كالاهاي جديدي كه در فهرست تعرفه‌اي امريكا قرار گرفته‌اند معادل ٥٠ ميليارد دلار است و شامل تعدادي از مهم‌ترين صادرات چين به امريكا از جمله خودرو مي‌شوند. پكن بلافاصله اين اقدام واشنگتن را محكوم و تاكيد كرد كه بدون تاخير، اقدام‌هاي تلافي‌جويانه‌اش را اعلام مي‌كند.
چند ساعت بعد، خبرگزاري رسمي شينهوا فهرست جديدي از كالاهاي مشمول تعرفه را اعلام كرد و خبر داد كه دولت چين تمامي توافق‌هاي قبلي با واشنگتن در مورد تجارت را معلق كرده است. دونالد ترامپ در بيانيه فرمان اجراي تعرفه‌هاي جديد، تهديد كرده‌بود كه اگر پكن اقدام به وضع تعرفه تلافي‌جويانه كند، دولت آمريكا تعرفه‌هاي تازه‌اي وضع خواهد كرد. رويترز به نقل از يك مقام آگاه آمريكايي نوشته است كه كاخ سفيد يك فهرست ديگر به ارزش ١٠٠ ميليارد دلار از واردات آمريكا از چين آماده كرده است كه در صورت تلافي چين به سرعت به عنوان اقدام تازه آن را اعمال كند. واشنگتن ادعا مي‌كند كه سياست‌هاي صنعتي چين، دسترسي محدود كشورهاي خارجي به بازار آزاد و مازاد تجاري ٣٧٥ ميليارد دلاري اين كشور در تجارت با آمريكا، عامل اصلي تصميم براي رويارويي تجاري است.
طي ماه‌هاي گذشته چندين دور از مذاكرات دوجانبه ميان مقام‌هاي بلندپايه پكن و واشنگتن براي حل اختلاف‌هاي تجاري با شكست مواجه شده است. از ماه مه تاكنون، نمايندگان پكن و واشنگتن دست‌كم سه دوره مذاكرات سطح بالا براي حل و فصل اختلاف‌هاي تجاري برگزار كرده‌اند. پكن پيشنهاد خريد ٧٠ ميليارد دلار محصولات كشاورزي و انرژي آمريكا را مطرح كرده است، اما اين پيشنهاد نتوانست رييس‌جمهور آمريكا را راضي كند.
ترامپ در توجيه فرمان جديدش گفته است: «اين تعرفه‌ها براي جلوگيري از انتقال غيرمنصفانه فناوري‌ها و مالكيت معنوي اختراع‌ها و ابتكارها به چين، لازم است و باعث مي‌شود كه بازار كار در آمريكا تقويت شود.» به گزارش رويترز، تحليلگران اقتصادي معتقدند كه اين اقدام‌هاي تعرفه‌اي بعيد است به اقتصاد چين ضربه مهلكي وارد كند و نهايتا باعث مي‌شود تا جنگ تجاري با سرعت بيشتري در مبادلات تجاري جهان شعله‌ور شود. به گفته تحليلگران حتي اگر تعرفه‌هاي آمريكايي روي معادل ١٥٠ ميليارد دلار از صادرات چين هم اعمال شود، باز هم اين مقدار در بهترين حالت در صورت قطع واردات تمامي اين كالاها، فقط نيم درصد رشد سالانه اقتصاد چين را كاهش خواهد داد.در همين راستا با محمد حسين ملايك ،سفير سابق ايران در سوييس وچين وجانشين معاون پژوهش هاي سياست خارجي مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام،گفت و گويي داشته ايم كه در ادامه از نظر مي گذرد:
در بعضی از تحلیل‌ها گفته شده است اقدام آمریکا یعنی اعمال تعرفه ها بر کالاهای وارداتی چین نابه‌جاست چون این سیاست زمانی لازم الاجراست که کشور در برابر تهدید اقتصادی باشد، به نظر شما دليل ترامپ از اين اقدام چيست؟
در حال حاضر ما با دولت آقای ترامپ روبه‌رو هستیم که چندین مشخصه متفاوت با دولت‌های دیگر آمریکا دارد.مهمترین آن این است که چندجانبه گرایی به کنار رفته و معیار فقط منافع خودی است . از طرف دیگر با جهان گرایی یا گلوبالیزیشن و نهاد های مربوط به آن نیز مخالفت جدی وجود دارد . با توجه به قدرت نظامی و قدرت اقتصادی مافوق دیگران ایشان معتقد است قضاوت و تفسیر حق در هر اختلافی با دیگران انحصارا در اختیار دولت و یا شخص وی است .البته آقای ترامپ حرفی غیر از سیاست‌های کنگره آمریکا نزده است منتها روش اجرایی او یکه و مربوط به خودش است و دیگران در مورد روش‌ها ملاحظات دارند .
به‌طور مثال هیچ دولت و یا دولتمردی در آمریکا نیست که با کسری تجارت خارجی ۳۰۰ ملیاردی با چین موافق باشد.هیچ دولتمرد آمریکایی نیست که معتقد نباشد چین منشأ بسیاری از بیکاری ها در آن کشور است. مثل همه جای دنیا از جمله خود ایران . تقریبا تمام موسسات تحقیقاتی آمریکایی معتقدند که چین با سیاست‌های حمایتی خاصی از تولیدات خود پشتیبانی می‌کند که منجر به کاهش قدرت رقابت شرکت های آمریکایی می شود . یا به طور مکرر آمریکایی‌ها از اینکه دسترسی آنها به بازار چین با مقررات پیچیده ای محدود می شود گله دارند. این‌ها مبانی و اصل اختلافات بین دو کشور است. منتها روش آقای ترامپ با سنت رفتاری دیگران متفاوت و مربوط به شخص وی است . او مدعی است که هیچ کس مثل او توان معامله درست را ندارد . او از روش دوستی و دشمنی در آن واحد با جوسازی، لفاظی و جنگ روانی و نیز اقدامات نمایشی و زور استفاده می‌کند . البته باید گفت این روش ها در مقابل خونسردی چینی ها خیلی کاربرد ندارد .
دیدیم که چین هم در مقابل آمریکا تعرفه‌هایی را بر کالاهای وارداتي اعمال کرد،به نظر شما این اقدامات تلافی‌جویانه تا کجا ادامه خواهد داشت ؟ترامپ تا کجا این جنگ تجاری را ادامه خواهد داد؟
با اعمال تعرفه ها بر کالاهای چینی که جز با زور توجیه نمی شود و در قالب سازمان تجارت جهانی نیز نمی گنجد ، چین نیز حتما واکنش متقابل نشان خواهد داد . اما تلاش بیشتر چین بر این خواهد بود که سازمان تجارت جهانی را به عنوان داور در کنار خود نگه‌دارد .این موقعیت به چین اجازه خواهد داد آمریکا را از نظر سیاسی منزوی نماید ضمن اینکه خود رابطه را نیز در چارچوبی قانونمند نگه‌دارد .
حمایت رهبر دموکرات ها از اقدام ترامپ درمقابل چين را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ (در صورتی که مي دانيم چارلز شومر از مخالفان دولت ترامپ بوده است)
بنابر گزارش‌های آمریکایی تجارت و اقتصاد با چین حدود سه ملیون شغل را در آمریکا شامل می‌شود یا اینکه چین سومین بازار رو به توسعه برای کالاهای آمریکایی است ،لذا تعداد اندکی از مقامات آمریکایی هستند که از سیاست‌های تنظیم کننده را بطه با چین حمایت نمی کنند . همانطور که گفته شد تعدیل فاصله تجاری دو کشور مورد نظر اکثریت بالاتفاق مقامات آمریکایی است .
اختلاف بین مقامات آمریکایی روی این است که آیا اقدامات ترامپ منجر به افزایش خرید چین از آمریکا برای یک یا دو سال خواهد بود و دوباره روند به گذشته برمی‌گردد یا اینکه ساختار روابط دو جانبه طوری ترمیم شود که منافع آمریکا برای دراز مدت تامین شود . یا به عبارت دیگر برخی معتقدند ترامپ به دنبال دستاورد برای تاثیر گذاری بر انتخابات ماه نوامبر آینده در آمریکاست و نه تنظیم روابط دوجانبه با چین .
به نظر شما جنگ تجاری بین آمریکا و چین چه پیامدهایی برای هر دو کشور خواهد داشت؟
استدلال آمریکا ناحق نیست اما روش هایش زورمدارانه و خارج از توافقات بین المللی است . از نظر من در نهایت آمریکا فاصله تجاری خود را با چین کاهش خواهد داد اما این به قیمت کاهش واردات چین از تایوان و کره جنوبي و ژاپن خواهد بود که فصل جدیدتری در روابط تجاری جهان خواهد گشود . برای چین تفاوت زیادی نخواهد کرد اما به‌هم ریختگی در اقتصادهای کوچک‌تر نیاز به تعدیلات جدیدی به‌وجود خواهد آورد .
فاطمه خسروی
- 10
- 4
