عیسی کلانتری که پیش از تصدی‌گری بر سازمان حفاظت محیط زیست بارها در مورد وضعیت نامناسب منابع آبی کشور هشدار داده و حتی کمبود آب را تهدیدی برای بقای تمدن ایرانی عنوان کرده بود، با آغاز دولت دوازدهم و از ابتدای ورود به پارک پردیسان اعلام کرد که آب مهمترین اولویت سازمان حفاظت محیط زیست طی چهار سال آینده خواهد بود. اهمیت مقوله آب برای کلانتری به حدی بود که حتی برای پذیرش سکانداری محیط زیست کشور، برای دولت شرط گذاشت که از این به بعد تصمیم‌گیر اصلی درباره «آب» شورای عالی آب باشد نه وزارت نیرو.
عیسی کلانتری پس از گذشت حدود سه ماه از آغاز کارش در سازمان حفاظت محیط زیست جزییات برنامه‌های خود را برای مدیریت منابع محدود آب کشور در گفت‌وگوی تفصیلی با ایسنا تشریح کرده است.
چهار استراتژی محیط زیستی روحانی برای دولت دوازدهم
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه ششم آبان‌ماه جلسه‌ای یک ساعته با رئیس جمهور داشتم، گفت: رئیس جمهور در کنار پیگیری مسائل جاری محیط زیست، چهار دستور به عنوان اولویت سازمان حفاظت محیط زیست داد تا در پایان چهار سال دولت دوازدهم به عنوان کارنامه محیط زیست به رئیس جمهور ارائه شود. اول آلودگی هوای کلانشهرها، دوم مسئله مدیریت پسماندهای کشور به ویژه پسماند استان‌های شمالی، سوم مهار پدیده گرد و غبار با منشا داخلی و چهارم گرفتن حق‌آبه تالاب‌ها از وزارت نیرو است.
وی با تاکید بر اینکه وزارت نیرو مکلف شده از امسال حق‌آبه تالاب‌ها را تخصیص دهد، اظهار کرد: همه نیروهای سازمان حفاظت محیط زیست به علاوه سایر دستگاه‌ها باید در این راستا بسیج شوند. اصرار سازمان حفاظت محیط زیست این است که بخش عمده‌ای از حق‌آبه‌ها، به صورت سیلاب در طول زمستان وارد این اکوسیستم‌های آبی شود چون اگر بخواهیم به شکل تنظیم شده آب را راهی تالاب‌ها و دریاچه‌ها کنیم، هیچ وقت احیاء صورت نمی‌گیرد و آب وارد شده مورد بهره‌برداری مردم قرار می‌گیرد.
۱۱.۸ میلیارد مترمکعب حق‌آبه محیط زیست
کلانتری در پاسخ به پرسشی در مورد تعیین حق آبه تالاب‌های کشور گفت: شورای عالی آب دو سال پیش حق‌آبه‌ای را برای محیط زیست تعیین کرده است؛ ۱۱.۸ میلیارد متر مکعب حق‌آبه زیست محیطی تالاب‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌های داخلی است که از این مقدار ۲.۶ میلیارد متر مکعب برای دریاچه ارومیه، ۱.۸ میلیارد متر مکعب برای رودخانه کارون و ۱۷۵ میلیون متر مکعب برای تالاب گاوخونی است. هر چند که کارشناسان محیط زیست به این میزان حق‌آبه‌ها اعتراض دارند.
معاون اول رئیس جمهور حق‌آبه تالاب‌ها را پیگیری می‌کند
وی افزود: پیگیری این موضوع را از اسحاق جهانگیری - معاون اول رئیس جمهور- درخواست کردیم و او دستور داد اثرات بستن سدها روی رودخانه‌ها تا حد ممکن کاهش داده شود چون همه تالاب‌ها و دریاچه‌ها با سیلاب‌ها به وجود آمدند نه با آب‌های تنظیم شده بنابراین باید با جاری کردن سیلاب‌ها در مسیر رودخانه‌ها، اجازه دهیم آب به مقصد برسد.
وزیر نیرو حق محیط زیست از آب را قربانی کشاورزی نمی‌کند
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در مورد تامین حق‌آبه تالاب‌ها به عنوان دستور رئیس جمهور و تکلیف وزارت نیرو اظهار کرد: رضا اردکانیان تفکرات جدید اجرایی در مورد آب دارد که شاید بسیار نزدیک به تفکرات من باشد. وزیر نیرو در تصمیمات اجرایی در مورد آب، حق محیط زیست را قربانی کشاورزی نمی‌کند و حتی حق محیط زیست را قربانی آب شرب نمی‌کند و معتقد است محیط زیست حداقل همان اهمیت را دارد که آب شرب دارد و مقدم بر آب کشاورزی است.
کلانتری تاکید کرد: نگاه و رویکرد وزیر نیرو به مسئله آب، بسیار برای ما مغتنم است و با شناختی که از اردکانیان به عنوان یک انسان جدی دارم، او این رویکردها را پیاده خواهد کرد. به همین علت تقریبا بالای ۹۵ درصد خیالم از وزارت نیرو و انجام تعهداتش راحت است.
وی با انتقاد از معاونت آب وزارت نیرو در دوره‌های گذشته اظهارکرد: مشکل ما در حوزه آب مربوط به مدیریت تشکیلات معاونت آب وزارت نیرو بود چون این بخش تقریبا هیچ اعتقادی به حق‌آبه زیست محیطی نداشت و خود را تنها موظف به انجام تعهداتش در سایر حوزه‌ها می‌دانست و معتقد بود بعد از انجام تعهدات، اگر آبی باقی بماند به محیط زیست داده می‌شود. واقعیت این بود که هیچ وقت آبی اضافی نمی‌آمد.
کشاورزان؛ اولین قربانیان تخریب محیط زیست
معاون رئیس جمهور در ادامه گفت: این موارد نشان می‌دهد که اگر قرار باشد در حوزه آب با تفکرات قبلی وزارت نیرو، منهای حمید چیت‌چیان و با تفکرات موجود منهای اردکانیان پیش برویم باید با وزارت نیرو برای تامین حق‌آبه تالاب‌ها جنگ و دعوا راه بیندازیم. تامین حق‌آبه تالاب‌ها هم دستور رئیس جمهور و هم برنامه وزیر نیرو است همچنین این درخواست در مطالبات سازمان حفاظت محیط زیست و ملت ایران قرار دارد چون همگی به این نتیجه رسیده‌ایم که اولین قربانیان تخریب محیط زیست کشاورزان خواهند بود.
اقدامات تنبیهی وزارت جهاد کشاورزی در زمینه برداشت غیرمجاز آب
کلانتری در ادامه در مورد کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، حفر چاه‌های غیرمجاز و نقش وزارت جهاد کشاورزی در مصرف بهینه آب اظهار کرد: وزارت جهاد کشاورزی اعلام می‌کند که «بدون مجوز وزارت نیرو آب برداشت نمی‌کند و برداشت هر آبی با مجوز وزارت نیرو است بنابراین مقابله با برداشت آب‌های غیرمجاز هم برعهده وزارت نیرو است.» وزارت جهاد کشاورزی در این باره درست می‌گوید چون مسئولیت برخورد با برداشت غیر مجاز آب برعهده وزارت نیرو است.
وی ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی باید در زمینه توقف برداشت غیرمجاز آب، کمک‌رسان وزارت نیرو باشد. در این راستا این وزارتخانه باید در زمینه تغییر الگوی کشت اهتمام ورزد همچنین می‌تواند از سرویس‌دهی به کشاورزانی که از آب‌های غیرمجاز استفاده می‌کنند، خودداری و با این کار مسیر توقف برداشت غیرمجاز آب را تسهیل کند. محرومیت کشاورزان متخلف از وام‌های کشاورزی بانک کشاورزی و محرومیت از انواع خدمات تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی وزارتخانه از جمله اقدامات مقابله‌ای برای توقف برداشت غیرمجاز آب است.
وزارت نیرو احکام دادگاه‌ها را برخورد با متخلفان حوزه آب اجرا کند
کلانتری با بیان اینکه دادگاه‌های کشور در زمینه برداشت آب‌های غیرمجاز در مقاطعی که دولت خواسته خیلی خوب عمل کرده‌اند، به ایسنا گفت: امیدواریم وزارت نیرو هم این احکام را به‌درستی و به‌دقت اجرایی کند چون در گذشته موردی در حوضه دریاچه ارومیه داشتیم که یکی از مدیران کل آب استان از برخورد با برداشت کنندگان غیرمجاز آب خودداری کرد و مدعی بود با کسی که مستضعف است و آب غیرمجاز برداشت می‌کند برخورد نمی‌کند. این مدیر دو تخلف انجام می‌داد؛ هم اینکه از برخورد با برداشت غیرمجاز آب جلوگیری نمی‌کرد، هم اینکه در اجرای حکم دادگاه مبنی برخورد با متخلف کوتاهی می‌کرد.
افزایش ناگهانی بارش کشور فقط یک خوش‌خیالی است
وی در ادامه اظهار کرد: در شرایط حاضر دوران سختی را می‌گذرانیم چون ۴۰ روز از شروع سال آبی جدید گذشته و بارش تعدادی از استان‌های کشور کمتر از نیم میلی‌متر بوده است. کمتر از نیم میلی‌متر به معنای بارش صفر است بنابراین خوش خیالی است که تصور کنیم در یک مقطعی به‌طور ناگهانی بارندگی کشور به ۵۰۰ میلی‌متر برسد پس مجبوریم که منابع آب کشور را مدیریت و با متخلفان این حوزه برخورد جدی کنیم.
رئیس سازمان محیط زیست گفت: خوشبختانه، نظرات اردکانیان از این لحاظ در راستای حفظ آب کشور است که قطعا حفظ آب، منجر به حفظ محیط زیست خواهد شد، البته تفکرات آبی اردکانیان با این هدف نیست که به محیط زیست کمک کند یا محیط زیست را حفظ کند بلکه با این دانش و نیت است که اگر محیط زیست حفظ نشود آبی هم برای سایر مصارف وجود نخواهد داشت.
پایش کیفیت آب از اهداف مهم سازمان حفاظت محیط زیست
کلانتری در بخش دیگر گفت‌وگو به ضرورت پایش و بهبود کیفیت آب پرداخت و با اشاره به اینکه پایش کیفیت آب وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست است، اظهار کرد: این سازمان در مورد کیفیت آب باید نظر کارشناسی خود را اعلام کند. متاسفانه شهرهایی که با کمبود آب مواجه هستند؛ کیفیت آبی بسیار بدی نیز دارند. این شهرها را باید شناسایی و وضعیت آنها را پایش کنیم حتی اگر سازمان حفاظت محیط زیست خودش این توانایی را نداشته باشد برون‌سپاری به دانشگاه‌ها صورت خواهد گرفت.
وی در پایان در مورد روند انجام این کار تصریح کرد: مقدمات اجرای این تصمیم در حال آغاز است البته متاسفانه امسال منابع مالی نداریم و باید پیش‌بینی در بودجه سال آینده برای این امر صورت گیرد. به هر صورت سازمان حفاظت محیط زیست نمی‌تواند به صرف اینکه نیروی انسانی کافی ندارد تماشاچی باشد بلکه باید آلودگی آب‌ها به فلزات سنگین و شور شدن آب‌ها را به دولت و وزارت نیرو اعلام کند و پیگیری بهبود کیفیت آب‌های آلوده باشد.
- 13
- 6
