ماهنامه دنیای زنان/ آزیتا حاجیان دارای مدرک تحصیلی لیسانس در رشته بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشگاه هنر است. او فعالیت هنری خود را با تئاتر از دهه پنجاه خورشیدی و ایفای نقش در نمایش «خورشید خانم آفتاب کن» آغاز کرد. از دیگر نمایش های او می توان به «بهرام چوبینه»، «ژاندارک»، «نسل آواره»، «نمایش بی کلام» و «دایره گچی قفقازی» اشاره کرد.
این بازیگر فعالیت بازیگریش را در سینما با فیلم «دزد عروسک ها» شروع و به خاطر بازی در فیلم «روبان قرمز» بهترین بازیگر بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر شد. اوج دوران کاری حاجیان در دهه هشتاد بود که با ابراهیم حاتمی کیا، داوود میرباقری، بهرام بهرامیان و پوران درخشنده همکاری کرد.
حاجیان در این دوران نقش های خوب و عجیب و غریب کم بازی نکرد. در «دزد عروسک ها» شد عجوزه بدجنس، در «ساعت شنی» شد یک زن چرک و کثیف جنوب شهری، در «روبان قرمز» شد یک زن آواره که در میان عشق دو مرد ایرانی و افغانی محصور شده بود و در «موج مرده» شد همسر مقاوم و صبور سردار راشد.
حاجیان سوای تبحرش در ایفای نقش های جدی و درام، در نقش های کمدی هم مثل آنچه در فیلم «معادله» ارائه داد، درخشش داشته است. حاجیان در این سه دهه با اغلب بزرگان بازیگری از قبیل رضا کیانیان، پرویز پرستویی، اکبر عبدی، داریوش ارجمند و خیلی های دیگر همبازی بوده است.
این بازیگر باتجربه بعد از مدتی فترت و کم کاری که شاید دلایل شخصی داشته باشد با بازی در سریال «کیمیا» در کنار دخترش مهراوه شریفی نیا دوباره استارت حضور موثرش را در بازیگری زد و اخیرا هم یک ملودرام با محوریت طلاق عاطفی با نام «زیر سقف دودی» را روی پرده داشت. حاجیان درباره بازی ها و فعالیت های بازیگریش با ما گفت و گو کرده است.
بعد از مدتی دوری از سطح اول بازیگری با سریال «کیمیا» حضور موفقی را در تلویزیون تجربه کردید و اخیرا هم «زیر سقف دودی» را روی پرده داشتید که به اندازه خود مورد توجه قرار گرفت. آیا بعد از بازی در سریال «کیمیا» وارد دوران جدید کاری شده اید؟
نه، همان مسیر گذشته را ادامه می دهم. نه گزیده کار شده ام و نه تغییری در انتخاب ها داشته ام. دلیل وقفه کاریم به دلیل سفر به خارج از ایران بود که باعث شد کمتر فرصت بازیگری را پیدا کنم. ساخت سریال «کیمیا» هم چند سالی طول کشید و در زمانی که در آن بازی داشتم چند پیشنهاد کاری داشتم که نتوانستم قبولشان کنم.
در «کیمیا» نقش مادری به نام «مهری» را بازی کردید که انگار قرار بود زنان ایرانی را در چهار دهه نمایندگی کند.
به نظر من سریال «کیمیا» نمی خواست ماکت و الگویی از زن ایرانی را نشان بدهد و بگوید باید مادران این طوری باشند. همان طوری که در سریال دیدی در جاهایی مادر بنا به مصلحت حفظ جان دخترش دروغ هم گفت و از شوهرش خیلی از مسائل را مخفی کرد و در رفتارهای مخفیانه دخترش با او مشارکت داشت تا شوهرش بویی از قضیه نبرد.
بنابراین آدمی خاکستری بود و به هیچ وجه نمی تواند الگو باشد و شخصیت معمولی و عادی دارد و در جاهایی دچار چالش هم می شد و حتی کارهایش هم باعث به خطر افتادن خانواده می شد. تعریف الگو هم در کشور ما کلیشه ای است و آدمی معصوم و بیگناه الگو محسوب می شود. در کلیت «مهری» زن تلاشگر و فعالی بود!
به نظر شما تصویری که از زن ایرانی در سینما و تلویزیون نشان داده می شود منطبق بر واقعیت وجودی زن امروز ایرانی است؟
در تصویرسازی زنان چنان که باید به سمت واقع گرایی نرفته ایم. اغلب تصویر غیرواقعی ارائه می شود و دلیل ریزش مخاطب تلویزیون در سال های اخیر همین غیرواقعی بودن شخصیت زن در سریال های تلویزیونی است و شاید برای همین است که اغلب زنان خانه دار ایرانی مشتری پر و پا قرص سریال های ترک هستند.
آیا جذب ماهواره شدن و دیدن سریال های ترک توسط زن خانه دار ایرانی به دلیل رنگ و لعاب سریال ها است یا سیر اتفاقات داستان ها؟
هر دوی اینها تاثیر دارد. موقعی که در یک سریال فرم جذابی ارائه می شود، به تدریج محتوا هم برای مخاطب جذاب می شود. مردم اگر به طور حقیقی انعکاسی از زندگی شان را به طور واقعی در سریال ها ببینند با کار ارتباط برقرار می کنند منتها در آثار این سال ها و به خصوص در تلویزیون آن قدر این زندگی با محدودیت و ممیزی ارائه می شود که مخاطب از دیدن فیلم و یا سریال عصبانی می شود و می گوید: «نه بابا اینها اصلا زندگیشان مثل زندگی ما نیست یا اینها یک مشت آدم قهرمان و مثبت خیالی هستند.»
اگر بخواهید از میان نقش هایی که در دوران بازیگریتان بازی کرده اید انتخاب هایی داشته باشید به چه کارهایی اشاره خواهیدکرد؟
همه نقش هایم را دوست دارم و بازیگر خوش شانسی هستم که نقش های خوب زیاد به من پیشنهاد می شود و یکی از زیباترین هایش «مش دریا»ی «ساعت شنی» است. نقشم در سریال «آپارتمان» را هم دوست دارم. نقش هایم در «تا ثریا»، «دبیرستان خضرا»، «آوای فاخته» و «سفر سبز» هم عالی و متفاوت بودند.
شما و هم نسلانتان در دهه هفتاد و هشتاد در سینما پرکار بودید اما این اتفاق در دهه نود متوقف ماند. آیا وجود روابط خاص در پشت صحنه سینما باعث این مسئله شده است؟
نه، قبول ندارم. شما «جین فوندا» را بعد از دوران باشکوهش در دهه هفتاد و هشتاد در نظر بگیرید. در این سال های اخیر در چند فیلم بازی کرده است؟ خب این مسئله نسبت مستقیمی با افزایش سن بازیگران دارد. در برآیند نقش های فراگیر، این نوع نقش ها برای جوان ها و میانسال ها در فیلم ها وجود دارد و طبیعی است تعداد اندکی فیلم ساخته می شود که قهرمانشان آدم های پا به سن گذاشته هستند. الان «رابرت دنیرو» و «جک نیکلسون» و «مریل استریپ» هم کم کارتر از سال های قبلشان هستند.
برخلاف شما که به این قضیه مثبت و طبیعی نگاه می کنید خیلی از بازیگران هم دوره شما به وجود مافیا و آشنابازی در سینما تاکید دارند.
من همچنان که سنم بالا رفته نقش هایی خوب را هم بازی کرده ام و به همین دلیل اهل اعتراض کردن نیستم. با روند طبیعت و بالا رفتن سن که نمی شود مقابله کرد. خدابیامرز نیکو خردمند تعریف می کرد که روزی دوستی او را دیده بود و گفته بود نیکوجان چقدر پیر شده ای و خردمند در جوابش گفت که ترجیح می دادی من جوانمرگ بشوم؟!! من دوست دارم فیلم های جوانانه ای ساخته شود که مشکلات جوان ها در آنها مطرح و شاید هم در ادامه حل شود و در این بین نقش های مناسب بازیگران همسن و سال من هم در آثار گنجانده شود.
خیلی از بازیگرانی مثل «جیز دین» و یا «مریلین مونرو» در جوانی فوت کرده اند و یک حالت اسطوره ای و ابدی و ازلی برای هوادارانشان پیدا کرده اند...
بازیگران دو زندگی دارند. یکی زندگی برای مخاطبان و هوادارانشان و دومی زندگی شخصی. بازیگران سرشناس اگر جوانمرگ شوند برای هواداران حالت نوستالژی پیدا می کنند. ورای این وجه بازیگر به عنوان انسان دارای یک زندگی شخصی است و تمام انسانیتش در بازیگری که خلاصه نمی شود؛ زندگی شخصی بازیگر پر از تجربیات عجیب و غریب است.
در این سال ها کمتر اهل گفت و گوهای تفصیلی بوده اید و در شبکه های اجتماعی هم حضور پررنگی ندارید. چرا؟
زیاد اهل فضای مجازی و شبکه های اجتماعی نیستم و تا شخصی را نشناسم و یا پیامک برایم ندهد تا از دلیل تماسش مطلع شوم جواب گوشیم را نمی دهم. ترجیح می دهم به دور از فضای حاشیه ای و پرتنش اینستاگرام و تلگرام زندگیم را ادامه بدهم و در آرامش به کارهای مورد علاقه ام برسم.
احمد محمد اسماعیلی
- 16
- 6
