«ناتالی وود» ستاره‌ای که هرگز معمای مرگش حل نشد

ناتالی وود که اگر زنده مانده بود، امروز ۸۰سالگی‌اش را جشن می‌گرفت، با نام اصلی ناتالیا زاخارنکو در سان‌فرانسیسکو به‌دنیا آمد با پدر و مادری که مهاجران اوکراینی و روس بودند. مادرش که روزگار سختی را از سر گذرنده بود، رؤیایش بازیگر دن دخترش ناتالیا بود و از همان کودکی او را مدام به سینما می‌برد و ذهنش را برای بازیگری آماده می‌کرد. وقتی فقط ناتالیا چهارساله بود کل خانواده را از سان‌فرانسیسکو به لس‌آنجلس برد تا در آنجا به رؤیایش تحقق ببخشد. مدیران اجرایی استودیو RKO نام هنری «ناتالی وود» را برای ناتالیا برگزیدند و این‌گونه ناتالی چند هفته پیش از تولد پنج‌سالگی‌اش نقشی ۱۵ ثانیه‌ای را بازی کرد.

در کودکی در فیلم «معجزه در خیابان سی‌وچهارم»

ناتالی هفت‌ساله در فیلم «فردا همیشگی است» (۱۹۴۶) در نقش یک دخترک یتیم آلمانی پس از جنگ جهانی دوم روبه‌روی بازیگران بزرگی چون اورسون ولز و کلودت کولبرت قرار گرفت. ولز بعدها درباره‌ی او گفت که او «مادرزاد حرفه‌ای بود و به‌طرز وحشتناکی خوب بود». بعد از این تجربه مادر ناتالی کمپانی فاکس قرن بیستم قرارداد نخستین نقش اصلی او را در فیلم «معجزه در خیابان سی‌وچهارم» (۱۹۴۷) بست.

فیلم بعدها به یکی از آثار محبوب کلاسیک ایام کریسمس بدل شد و ناتالی را درمیان برترین ستاره‌های کودک هالیوود قرار داد که در سال‌های بعد در نزدیک به ۲۰ فیلم نقش دختر خانواده را بازی می‌کرد و چون تمام وقتش را در استودیوهای فیلم‌سازی می‌گذراند، فرصتی برای مدرسه رفتن نداشت و طبق قانون ایالت کالیفرنیا باید تا ۱۸سالگی روزانه لااقل سه ساعت را در کلاس درس‌های واقع در استودیوهای هالیوود می‌گذراند.

در دهه‌ی ۱۹۵۰ پای ناتالی به سریال‌های پرمخاطب تلویزیونی باز شد و وقتی در ۱۶سالگی با جیمز دین در «شورش بی‌دلیل» (۱۹۵۵) هم‌بازی شد، از پوست بازیگر کودک بیرون آمد تا به ستاره‌ای نوجوان بدل شود. همین پوست‌اندازی کافی بود تا نخستین نامزدی اسکارش را به‌دست بیاورد؛ اسکاری که درنهایت به جو وان فلیت، بازیگر مکمل فیلم «شرق بهشت» (۱۹۵۵) رسید.

ناتالی وود و جیمز دین در فیلم «شورش بی‌دلیل»

وود بعد از این موفقیت در نقشی کوتاه اما حیاتی در فیلم «جویندگان» (۱۹۵۶) جان فورد ظاهر شد. او در همان سال از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد و با کمپانی برادران وارنر قرارداد بست. دوره‌ی نقش دختر خانواده تمام شده بود و حالا برادران وارنر مدام نقش «نامزد» به او می‌دادند که خیلی خوشایندش نبود و باعث سقوط کارنامه‌ی کاری‌اش شد.

ناتالی وود و جفری هانتر در فیلم «جویندگان»

او که در سال ۱۹۵۱ با تماشای فیلم «اتوبوسی به‌نام هوس» با کارگردانی الیا کازان و بازی ویوین لی نگاه تازه‌ای به بازیگری پیدا کرده بود، همواره مترصد فرصتی برای همکاری با کازان بود که این فرصت ده سال بعد با «شکوه علفزار» (۱۹۶۱) به‌دست آمد تا وود بتواند خودش را از گرداب فیلم‌های بدی که گریبانش را گرفته بودند رهایی بخشد و در قامت ستاره‌ای «بزرگ‌سال» دوباره در سینما متولد شود.

ناتالی وود در ۱۹ سالگی با رابرت واگنر ازدواج کرد و پنج سال بعد از او جدا شد. در ۳۱ سالگی با یک کارگزار و نویسنده‌ی بریتانیایی به‌نام ریچارد گرگسون ازدواج کرد، اما این ازدواج هم سه سال بعد به جدایی انجامید و او بلافاصله دوباره با رابرت ازدواج کرد که این بار این رابطه ۹ سال دوام آورد تا با مرگ ناگهانی و مرموز ناتالی در ۴۳سالگی به پایان راه رسید تا او هم پس از جیمز دین و سال مینئو، سومین بازیگر «شورش بی‌دلیل» باشد که به سرنوشتی تراژیک دچار می‌شود.

ناتالی وود و همسرش رابرت واگنر

ناتالی وود در جریان یک سفر با قایق تفریحی غرق شد و هنوز بسیاری از جنبه‌های مرگ او مرموز باقی مانده است، به‌ویژه که گزارش کالبدشکافی آثار کبودی‌ها و خراش‌هایی را پیش از غرق شدن روی جنازه تأیید کرد. بااین‌حال قاضی پرونده به نتیجه‌ای نرسید و حکم به مرگ به‌دلیل «غرق شدن تصادفی» داد. ۳۰ سال بعد یکی از شهود اعتراف کرد که شهادت دروغ داده و ناتالی و همسرش رابرت بعدازظهر روز آخر با هم بحث‌وجدل داشته‌اند. پرونده دوباره گشوده شد و در سال ۲۰۱۲ رئیس پزشکی قانونی لس‌آنجلس گواهی فوت ناتالی وود را از «غرق شدن تصادفی» به «غرق شدن و عوامل نامشخص دیگر» تغییر داد، اما درنهایت پرونده در بخش پرونده‌های حل‌نشده‌ی پلیس بایگانی شد.

خبر مرگ ناتالی وود تیتر یک روزنامه لس‌آنجلس تایمز

از فیلم «شورش بی‌دلیل» را در میان آثار مهم جیمز دین سخن گفتیم و حالا چهار فیلم برتر دیگر ناتالی وود را مرور می‌کنیم:

مسابقه‌ی بزرگ (The Great Race) (۱۹۶۵)‎

ناتالی وود در این کمدی اکشن و ماجراجویانه به کارگردانی بلیک ادواردز با تونی کرتیس و جک لمون هم‌بازی شد. در این فیلم «گریت لزلی» (کرتیس) و «پروفسور فیت» (لمون) در آغاز قرن بیستم رقابتی مرگبار با هم دارند و تصمیم می‌گیرند از نیویورک تا پاریس با هم مسابقه‌ی اتومبیل‌رانی بدهند و شرکت‌کنندگان دیگری هم به این مسابقه اضافه می‌شوند از جمله «مگی دوبوا» (ناتالی وود) عکاس خبری یک روزنامه‌ی مهم نیویورک. وود که به‌تازگی از واگن جدا شده بود، حال‌وروز خوشی نداشت و در ابتدا نمی‌خواست در این فیلم بازی کند، اما کمپانی برادران وارنر به او پیشنهاد کرد که اگر بازی در این فیلم را بپذیرد، نقش اصلی فیلم «درون دیزی کلاور» (۱۹۶۵) را هم به او خواهد داد و توافق حاصل شد. فیلم با بودجه‌ی ۱۲میلیون دلاری ساخته شد تا پرهزینه‌ترین فیلم کمدی تا آن زمان لقب بگیرد.

بااین‌حال فروش بالغ‌بر ۲۵میلیون دلاری این فیلم موفقیت اقتصادی‌اش را تضمین کرد و جای هیچ حرف‌وحدیثی باقی نگذاشت. این فیلم در پنج رشته‌ی فنی نامزد اسکار شد و جایزه‌ی بهترین جلوه‌های صوتی را گرفت.

ناتالی وود در فیلم «مسابقه بزرگ»

عشق با غریبه‌ی مطلوب (Love with the Proper Stranger) (۱۹۶۵)‎

این درام کمدی‌رمانتیک با کارگردانی رابرت مالیگن داستان «انجی روسینی» (با بازی ناتالی وود) را روایت می‌کند؛ فروشنده‌ی یک فروشگاه زنجیره‌ای که در رابطه‌اش با یک موزیسین به‌نام «راکی پاپاسانو» (با بازی استیو مک‌کوئین) به مشکلی حاد برمی‌خورد. فیلم با بودجه‌ی ۵/۸میلیون دلاری ساخته شد. نمایش فیلم در بخش مسابقه‌ی جشنواره‌ی ماردل‌پلاتا با جایزه‌ی بازیگری برای ناتالی وود همراه بود. فیلم همچنین توانست پنج نامزدی در اسکار به‌دست بیاورد از جمله بهترین بازیگر اصلی زن (وود) و بهترین فیلمنامه. وود و مک‌کوئین در گلدن‌گلوب هم نامزد جایزه شدند. وود اسکار را به پاتریشیا نیل بازیگر فیلم «هاد» باخت و گلدن‌گلوب را به لزلی کارون بازیگر فیلم «اتاق ال‌شکل» واگذار کرد.

ناتالی وود در فیلم «عشق با غریبه مطلوب»

داستان وست‌ساید (West Side Story) (۱۹۶۱)‎

این درام موزیکال جنایی با کارگردانی رابرت وایز و جروم رابینز اقتباسی سینمایی از یک نمایش موزیکال به همین نام است که در سال ۱۹۵۷ به‌روی صحنه رفت و خود آن نمایشنامه هم متأثر از «رومئو و ژولیت» شکسپیر بود. ناتالی وود در این فیلم در نقش «ماریا» ظاهر می‌شود که نامزد «چینو» است، اما عاشق «تونی» می‌شود. نمایش فیلم با تحسین گسترده‌ی منتقدان همراه شد با فروش ۴۴میلیون دلاری در برابر بودجه‌ی ۶میلیونی‌اش، پس از انیمیشن «صدویک سگ خال‌دار»، دومین فیلم پرفروش سال شد. همچنین این فیلم در ۱۱ رشته نامزد اسکار شد که از این تعداد ۱۰ جایزه را به خود اختصاص داد و رکورد بیشترین اسکار را در میان فیلم‌های موزیکال تاریخ سینما از آن خود کرد. از اسکارهای این فیلم می‌توان به جوایز بهترین فیلم، کارگردان، بهترین بازیگر مکمل مرد و زن (جورج چاکریس و ریتا مورنو) اشاره کرد.

ناتالی وود که برای فیلم دیگرش «شکوه علفزار» نامزد اسکار شده بود، در فهرست نامزدهای «داستان وست‌ساید» قرار نگرفت؛ چراکه اسکار یکی از پرترافیک‌ترین سال‌هایش را در حضور فیلم‌هایی مثل «داستان وست‌ساید»، «محاکمه در نورنبرگ»، «بیلیاردباز»، «دو زن»، «صبحانه در تیفانی»، «ال‌سید»، «زندگی شیرین»، «توپ‌های ناوارون» و «شکوه علفزار» می‌گذراند.

ناتالی وود در فیلم «داستان وست‌ساید»

شکوه علفزار (Splendor in the Grass) (۱۹۶۱)‎

این درام عاشقانه‌ با کارگردانی الیا کازان داستان عشق دختری نوجوان به‌نام «دینی» (با بازی ناتالی وود) و پسری به‌نام «باد استمپر» (با بازی وارن بیتی) را روایت می‌کند. «دینی» به توصیه‌ی مادرش از عشق می‌گریزد، اما نصیحت پدر «باد» دقیقاً برعکس است. ناتالی وود شش سال پس از نخستین نامزدی‌اش در اسکار و درحالی‌که مسیری رو به افول را طی کرده بود با این فیلم دوباره احیا شد و به نامزدی دومش دست یافت؛ اما گفتیم که اسکار ۱۹۶۲ از بخت او چه سال درخشانی را گذراند و در رشته‌ی بهترین بازیگر اصلی زن او رقبایی چون سوفیا لورن بازیگر فیلم «دو زن» و آدری هپبورن بازیگر فیلم «صبحانه در تیفانی» را پیش رو داشت که جایزه هم نهایتاً به سوفیا لورن رسید. در گلدن‌گلوب هم جایزه به جرالدین پیج بازیگر «تابستان و دود» رسید و در بفتا آن بنکرافت با فیلم «معجزه‌گر» گوی سبقت را از همه ربود تا جوایز مهم سال طوری تقسیم شود که دست ناتالی وود با دو فیلم درخشان و ماندگار «داستان وست‌ساید» و «شکوه علفزار» خالی بماند.

ناتالی وود در فیلم «شکوه علفزار»

یاسین محمدی