به گزارش فارس، جشنواره عکس «نورنگار» در بهار ۱۳۹۳ توسط شرکتی به همین نام با هدف اشاعه هر چه بیشتر هنر عکاسی راه‌اندازی شد. دومین دوره جشنواره در بهار سال بعد با رقابت میان ۲۰۰۰ عکاس و ارسال ۱۶ هزار عکس برگزار شد. سال ۱۳۹۵ و در دوره سوم، علاوه بر دوربینهای حرفه‌ای، بخش عکاسی موبایل را هم شامل شد و به همین دلیل ۲۶ هزار اثر به دبیرخانه واصل شد.
اکنون چهارمین دوره جشنواره عکس «نورنگار» در حال برگزاری است و اسماعیل عباسی، ابراهیم حقیقی و محمد ستاری از ماه بعد به داوری آثار می‌پردازند تا سه برگزیده (بدون اولویت) هر دو بخش اصلی و ویژه جشنواره، جوایز ۴۵ میلیون تومانی (معادل قیمت دوربین‌هایی که جایزه داده میشود) را از آن خود کنند.
به همین بهانه، با مسعود افشانی دبیر چهارمین جشنواره عکس «نورنگار» گفت‌وگو کردیم.
* تقریباً دو هفته تا پایان مهلت ثبت‌نام باقیمانده است و این زمان (جمعه ۵ آبان) تمدید نخواهد شد. می‌توانید آماری ارائه کنید که تا کنون چند نفر ثبت‌نام کرده‌اند و چند عکس در سامانه بارگذاری شده است؟
ـ تعداد آثار دائماً در حال تغییر است، چون ثبت‌نام کنندگان برای ارائه اثر بهتر، مرتباً آنها را زیاد (جایگزین) می‌کنند، همچنین تعدادی هم ثبت‌نام کرده‌اند اما هنوز عکسی را ارسال نکرده‌اند.
با وجود رایگان نبودن جشنواره، تا الان بیش از ۵۰۰ نفر ثبت‌نام کرده‌اند
تا امروز بیش از ۵۰۰ نفر ثبت‌نام کرده‌اند که با وجود رایگان نبودن جشنواره، استقبال از آن را نشان می‌دهد، ضمن اینکه معمولاً در روزهای آخر تعداد ثبت‌نام‌کنندگان افزایش ناگهانی پیدا می‌کند.
*با توجه به به دو بخش، «ایران من» و «بناهای باستانی و تاریخی» استقبال از کدام بیشتر بوده است؟
ـ متقاضیان شرکت در بخش ایران من بیشتر بوده، چون عکس‌های پرتره و موارد عمومی را هم شامل میشود، البته این بدنی معنا نیست که در بخش‌های بناهای باستانی و تاریخی عکس‌ها کم است، خوشبختانه کشور از قدمت بالایی برخوردار است و در جای جای آن بناهای ارزشمند و زیبای تاریخی وجود دارد.
* امسال بخش مجزایی برای عکس‌های موبایلی در نظر نگرفتید؟
ـ خیر، اما حضور عکس‌های تلفن همراه با کیفیت حداقل ۸ مگاپیکسل در جشنواره بلامانع است.
عکس‌هایی فوق‌‌العاده توسط گوشی‌ها ثبت میشود که تشخیص این موضوع آن در وهله اول راحت نیست
جالب اینکه با افزایش روز به روز کیفیت دوربینهای تلفن‌همراه، عکس‌هایی فوق‌‌العاده توسط گوشی‌ها ثبت میشود و امسال چند اثر داریم که اگر عنوان نمی‌شد با گوشی ثبت شده است، تشخیص آن در وهله اول راحت نبود! یعنی دوستانی هم که با موبایل عکس گرفته‌اند، با تنظیمات عکس گرفته‌اند و نکات حرفه‌ای را رعایت کرده‌اند.
* امسال حدود ۴۵ میلیون تومان جایزه برای ۶ برگزیده جشنواره در نظر گرفته‌اید، از سوی دیگر هزینه ثبت‌نام در جشنواره بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان برای هر شرکت‌کننده است، یعنی اگر بیش از هزار نفر در جشنواره ثبت‌نام کنند، مجموع مبلغ ثبت‌نام از میزان جوایز بیشتر میشود. از آنجایی که اعلام کرده‌اید قصد درآمدزایی از جشنواره ندارید، درباره مبلغ مازاد احتمالی چه تصمیمی گرفته‌اید؟
ـ قطعاً به دنبال درآمدزایی نیستیم و همانطور که در نشست خبری جشنواره هم اعلام کردیم، اگر مجموع دریافتی از ثبت‌نام‌کنندگان بیش از میزان جوایز باشد، مبلغ مازاد را هم در جشنواره هزینه خواهیم کرد، البته هنوز در این باره تصمیم خاصی نگرفته‌ایم و تشکیل اتاق فکر را به روزهای آخر موکول می‌کنیم تا تعداد نهایی ثبت‌نام‌کنندگان دقیق‌تر باشد.
اگر بیش از هزار نفر شرکت کنند، یک سورپرایز برای شرکت‌کنندگان داریم
اگر ان‌شاءالله استقبال بالا بود و مبلغی اضافه آمد، حتماً تصمیم‌گیری مناسبی برای آن میشود و یک سورپرایز برای شرکت‌کنندگان خواهد بود.
* «کشف استعدادهای جوان» از جمله اهداف جشنواره اعلام شده است؛ پس از برگزاری جشنواره و شناسایی این استعدادها، چه برنامه ویژه‌ای برای حمایت از آنها دارید؟
ـ صحبتی با هیأت داوران داشتیم که پس از پایان جشنواره و اهدای جوایز، یک بررسی مجدد روی عکس‌ها داشته باشند و از منظر استعدادیابی به آنها نگاه کنند، دوستانی که از جایزه جا می‌مانند اما به تشخیص داوران و اساتید عکاسی مستعد شناخته شوند با پیشنهاد خود هیأت داوران برای آنها برنامه ویژه‌ای خواهیم داشت و آنها را رها نخواهیم کرد.
پس از پایان جشنواره و اهدای جوایز، هیأت داوران عکس‌ها را مجدداً و از منظر استعدادیابی بررسی می‌کنند
ما می‌خواهیم حداقل‌ها را برای استعدادها فراهم کنیم، این حداقل‌ها شاید کمک به آن عکاس برای برگزاری نمایشگاه باشد، البته کار آسانی نیست، چون تعداد شرکت‌کنندگان زیاد است و خود این امر نیاز به گزینش مجدد دارد.
* میزان فروش دوربین‌هایی حرفه‌ای SLR در ایران چگونه است، آیا روند صعودی دارد یا با توجه به افزایش کیفیت دوربین گوشی‌های هوشمند، با کاهش مواجه است؟ در واقع از این نرخ فروش، می‌توان به نوعی میزان علاقه مردم کشور به عکاسی را هم به دست آورد.
ـ خوشبختانه تجهیزات تعیین‌کننده نیست و همیشه عکاسی کردن را توصیه می‌کنیم نه صرف عکس گرفتن که با لمس یک دکمه اتفاق می‌افتد، در واقع موضوع مهم «دید عکاسانه» است. تا چندی پیش هنرجوها تصور می‌کردند تجهیزات می‌تواند تعیین‌کننده باشد اما کم کم این باور به دست آمده که با یک گوشی همراه هم می‌توان عکس‌های خوبی به لحاظ هنری و زیباشناسی ثبت کرد.
گوشی‌های هوشمند توانسته‌اند تا حد زیادی جای دوربینهای کامپکت را بگیرند
در بازار خرید و فروش دوربینهای عکاسی، گوشی‌ها توانسته‌اند تا حد زیادی جای دوربینهای کامپکت (خانگی) را بگیرند، اما آنها که به دنبال عکاسی در سطوح بالاتر هستند، سراغ SLRها یا جدیداً دوربینهای کامپکت بدون آینه می‌روند. به همین دلیل فروش SLRها افت چندانی نداشته اما کامپکت‌های خانگی کاملاً متأثر از این قضیه بوده و حتی تولید آنها هم کمتر شده است.
ضمن اینکه پیشرفت‌ها و ساده شدن استفاده از دوربینهای SLR در کنار پایین آمدن قیمت آنها باعث شده همچنان محبوبیت خود را حفظ کنند.
زمانی بود که دوربینهای فول‌فریم فقط در دست عکاسان حرفه‌ای قرار داشت اما امروزه افراد آماتور هم می‌توانند به راحتی دوربین فول‌فریم تهیه کنند.
* کسانی که به عکاسی حرفه‌ای علاقه دارند ـ فارغ از مدل و برند ـ با چه میزان هزینه می‌توانند یک دوربین به همراه لنز برای شروع عکاسی حرفه‌ای تهیه کنند؟
ـ با حدود ۳ میلیون تومان می‌توانند یک دوربین مناسب با لنز ساده اما کارآمد تهیه کنند و وارد دنیای عکاسی SLR شوند و تا مدت‌ها از خرید دوربین گران‌تر بی‌نیاز شوند.
علاقه‌مندان به عکاسی حرفه‌ای با یک دوربین و لنز ۳ میلیون تومانی می‌توانند وارد این هنر شوند
سپس هنرجو با توجه به علاقه‌مندی‌ها و استعداد خود می‌تواند رشته کاری‌اش را پیدا کند، مثلاً علاقه‌مند به عکاسی خیابانی است یا استودیویی یا منظره و طبیعت سپس بعدها هزینه بیشتری انجام دهند و تجهیزات مناسب با رشته مورد علاقه خود تهیه و راه را پیدا کنند.
* این پیدا کردن راه، خودآموخته است یا باید از کلاس‌ها و دوره‌های عکاسی هم بهره گرفت؟ این کلاس‌ها تا چه حد استاندارد است و آیا واقعاً می‌تواند راهگشا باشد؟
ـ خوشبختانه طی سال‌های اخیر تعداد آموزشگاه‌های عکاسی افزایش پیدا کرده است یک زمانی برای آشنایی بیشتر با عکاسی، فقط گزینه تحصیل در دانشگاه موجود بود اما آموزشگاه‌ها این خلاء را پر کردند و مطالب را به صورت آکادمیک و با استانداردهای روز دنیا آموزش می‌دهند، ما تجهیزاتمان به روز هست و بسیار اهمیت دارد که آموزش‌هایمان هم به روز باشد.
ما تجهیزاتمان به روز هست و بسیار اهمیت دارد که آموزش‌هایمان هم به روز باشد
بنده هم در دانشگاه و هم در آموزشگاه، عکاسی تدریس کرده‌ام و به جد می‌توانم بگویم سرفصل‌هایی که امروز در دانشگاه‌های ما به صورت رسمی تدریس میشود، خیلی به روز نیست، در صورتی که در برخی آموزشگاه‌ها خیلی به‌روزتر تدریس میشود، شاهد این مدعا هم این است که بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی رشته عکاسی خود را از حضور در آموزشگاه‌ها بی‌نیاز نمی‌بینند.
* عدهای معتقدند شبکه‌های اجتماعی عکس‌محور باعث رونق این هنر شده‌اند، عدهای هم معتقدند این شبکه‌ها محل رزومه‌سازی برخی عکاس‌نما شده است و به اصالت عکاسی لطمه می‌زند، نظر شما چیست؟
ـ گسترش یک هنر همیشه به آن کمک کرده است، یعنی اگر هنری فقط به یک طیف خاص یا طبقه اجتماعی خاص محدود شود، آن هنر مظلوم واقع میشود؛ عکاسی هم از این قاعده مستثنی نیست و با پیدایش شبکه‌های اجتماعی و گسترش فرهنگ عکس گرفتن، معتقدم ضربه‌ای به عکاسی وارد نشده و تاریخ نشان داده است که خود هنر، سره را از ناسره جدا می‌کند و به مرور زمان جامعه و افکار عمومی آن قضیه را قضاوت می‌کند.
معتقدم با پیدایش شبکه‌های اجتماعی و گسترش فرهنگ عکس گرفتن، معتقدم ضربه‌ای به عکاسی وارد نشده است
عدهای از این ابزار برای جمع کردن لایک و دنبال‌کننده استفاده می‌کنند برخی هم از این شبکه‌ها برای پیشرفت و ارتقای کیفی آثار خود کمک می‌گیرند. شاید شما در ابتدای راه‌اندازی یک صفحه در شبکه اجتماعی عکس‌محور، چندان توجهی به کیفیت نداشته باشید، اما با افزایش تعداد مخاطبان از شما طلب خواهند کرد که بهتر باشید وگرنه در مقایسه با دیگران، کنار گذاشته خواهید شد، این همان جدا شدن سره از ناسره است، شاید پدیده‌ای زمان برپا شد اما نهایتاً چنین خواهد شد و نگران کج‌اخلاقی‌ها و برخی شیطنت‌ها در این فضاها نیستیم.
* شما در جشنواره نورنگار بر معرفی زیبایی‌های و جاذبه‌های کشورمان تأکید دارید. در حالی که برخی عکاسان کشور برای کسب جایزه یا به دست آوردن جایگاه، تصویری سیاه (نظیر اعدام، اسیدپاشی، فقر) از ایران به نمایش می‌گذارند، ضمن اینکه آژانس‌های عکس خارجی هم برای انتشار عکس‌های منفی از ایران تمایل بیشتری نشان می‌دهند که نمونه اخیر آن، انتشار عکس‌های آیین گل‌مالی لرستان در خبرگزاری فرانسه است. نظر شما چیست؟
ـ تا چند سال پیش اکثر عکس‌های عکاسان غیرایرانی از ایران، منفی بود. یعنی عکسان آژانس‌ها با پیش‌زمینه و ذهنیتی محدود وارد ایران می‌شدند و به دنبال ثبت عکس‌های عجیب بودند تا بتوانند نظرات مخاطبان بیشتری را جلب کنند که این سوژه‌ها معمولاً باب طبع ما ایرانی‌ها نبود. اما به مرور این روند تغییر کرد، چون به جای اینکه عکاس خارجی بیاید عکس‌های سیاهنمایی بگیرد، خود عکاسان داخلی این وظیفه را بر عهده گرفتند! و اکنون آنقدر تصاویر منفی از ایران به آژانس‌ها ارسال شده که تقریباً اشباع شده‌اند. یعنی اگر الان عکسی که مثبت نباشد به آژانس‌های خبری بفرستید، چندان از آن استقبال نمی‌کنند.
اکنون آنقدر تصاویر منفی از ایران به آژانس‌ها ارسال شده که تقریباً اشباع شده‌اند
اکنون آژانس‌های عکس به دنبال کشف زوایای تازه در ایران هستند، به میان مردم می‌آیند و عکاسی مستند اجتماعی، قوم‌شناسی و روابط اجتماعی را انجام می‌دهند و حتی زوایای مثبت را هم می‌بینند و منتشر می‌کنند. این تغییر روند باید رخ می‌داد و البته دارد اتفاق می‌افتد. چون دیگر به ایران به عنوان یک کشور بدون رفاه و امکانات نگاه نمی‌کنند، و به دنبال نگرش‌ها در میان مردم هستند.
فکر میکنم زمان بحث میان طرفداران سیاهنمایی و مخالفان آن گذشته است، نباید نمایش آیین‌ها و تفاوت‌های فرهنگی را دلیلی بر ضعف یا برتری دانست و باید به این بپردازیم که چه چیزی می‌تواند هویت و واقعیت ما را بدون پیش‌داوری و بزرگنمایی به یک مخاطب خارجی نشان دهد.
- 15
- 4
