گروه موسیقی «تال» با هنرمندی فرج علیپور سی‌ام آبان ماه درسینما فلسطین بروجرد روی صحنه می‌رود. به گفته علیپور این برنامه نخستین اجرای موسیقی نواحی در این شهرستان است. فرج علیپور از خوانندگان موسیقی لرستان و نوازنده پیشکسوت ساز کمانچه است. هنرمندی که صاحب نشان درجه یک هنری است و طی سال‌ها فعالیتش درعرصه موسیقی تلاش کرد تا موسیقی مقامی لرستان را به دنیا معرفی کند.او از سال ۷۲ کنسرت‌های متعددی در کشورهایی چون آلمان، فرانسه، بلژیک، انگلیس، سوئد، نروژ، دانمارک، استرالیا، عراق و دبی اجرا کرد و براین نظراست که دین خود را به موسیقی محلی لرستان ادا کرده است. قراراست گروه «تال» در آینده نزدیک اجراهایی درتهران، کرمانشاه و چند شهر جنوبی برگزار کند. گفت‌و‌گوی کوتاه با او را در مورد اجرای پیش روی این هنرمند درادامه می‌خوانید:
با وجود مشکلات و کمبود امکانات در بروجرد چطور شد تصمیم گرفتید دراین شهر اجرای کنسرت داشته باشید؟
این کنسرت نخستین اجرای موسیقی نواحی در بروجرد است چرا که به‌دلیل مشکلات و مخالفت‌ها، تا به امروز هیچ گروهی اجازه اجرای برنامه دراین منطقه را نداشته است اما سرانجام با رایزنی‌هایی که ازسوی هنرمندان انجام گرفت توانستیم مجوز اجرای این کنسرت را دریافت کنیم البته در سینما فلسطین، که باید برای یک شب اجرا مبلغ ۵ میلیون تومان پرداخت کنیم این در حالی است که درطول روز ۲۰ نفرهم برای فیلم دیدن به این سینما نمی‌روند و مسئولان آن حتی نمی‌توانند هزینه برق مصرفی سینما را با بلیت فروشی تأمین کنند.
هزینه بلیت این اجرا چقدر است؟
مبلغ اجاره این سالن برای ما بالا است چرا که نوع کار ما با موسیقی پاپ متفاوت است. موسیقی نواحی مانند موسیقی پاپ درآمد چند صد میلیونی ندارد. بلیت فروشی ما دراین برنامه از۴۰ تا ۷۰ هزارتومان است اما با این حال می‌دانم عده‌ای به‌دلیل مشکلات مالی نمی‌توانند دراین برنامه شرکت کنند. البته برای ما هم سودی ندارد و ۱۲ نفراعضای گروه ما نفری ۵۰۰ هزار تومان هم گیرشان نمی‌آید. من بارها به اعضای گروهم گفته‌ام اجرای کنسرت را تعطیل کنید و به‌دنبال آن نروید و برای خودتان ساز بزنید. موسیقی نواحی هیچ دلسوز و حامی ندارد و مسئولان فرهنگی از خدایشان است که موسیقی ما فراموش شود.
آیا شرایط اجرای کنسرت موسیقی در سالن سینما وجود دارد؟
در شهرستان بروجرد هیچ سالن کنسرتی وجود ندارد. سالن وزارت ارشاد این شهرستان هم ۳۰۰صندلی دارد که همه آن نیاز به تعمیردارد، البته پیشنهاد دادیم با هزینه خودمان صندلی‌ها و استیج آن را تعمیر کنیم و اجاره بدهیم اما قبول نکردند خودشان هم که کاری انجام نمی‌دهند.درورزشگاه بروجرد پیش ازاین کنسرت موسیقی پاپ اجرا شده و مسائلی که در این کنسرت به وجود آمد سبب شد دیگر اجازه ندهند حتی کنسرت پاپ هم برگزار شود.دراین منطقه با هر صدای‌سازی مخالف هستند، دیگر فرقی نمی‌کند موسیقی پاپ باشد یا نواحی. اما در خرم آباد مرکز استان لرستان نگاه بهتری به موسیقی وجود دارد و گویا مسئولان جرأت بیشتری دارند. مدیرکل فرهنگ و ارشاد خرم آباد یک روحانی است اما ایشان علاقه بسیاری به موسیقی دارند و در همه کنسرت‌های این منطقه شرکت داشته‌اند اما در شهرهای کوچک هرکسی برای خودش کدخدا است.
در شهرهای بزرگ چون تهران هم این مشکلات وجود دارد و با تلاش‌های بسیار و رایزنی می‌توانیم یک یا دو شب در تهران اجرای برنامه داشته باشیم.در صورتی که ما قطره ای در برابر دریا هستیم. در کنسرت‌های ما بیشتر کسانی شرکت می‌کنند که همشهری و ازاقوام لرستان هستند یک خواننده آذری زبان که نمی‌آید در کنسرت ما بنشیند بنابراین با این تعداد اندک مخاطب چطور می‌توانیم یک سالن را پر کنیم و درآمدزایی داشته باشیم!
موسیقی کردی ایران دراین سال‌ها توانست با گروه موسیقی کامکارها بخوبی به دنیا معرفی شود اما گروه منسجمی در موسیقی‌های محلی چون لری یا دیگر اقوام وجود ندارد؟
در استان لرستان گروه‌های زیادی وجود دارد اما حمایت نمی‌شوند و اگر هم تا امروز چیزی با عنوان موسیقی لری شنیده شده تلاش خود هنرمندان لرستان بوده است. کامکارها گروه موفقی در موسیقی مقامی ایران هستند و هر کدام از اعضای آن یک هنرمند شناخته شده است البته آن زمان که این گروه شروع به فعالیت کرد وضعیت موسیقی بهتر بود در حال حاضرشرایط به گونه‌ای شده است که این گروه هم نمی‌تواند اجرای پرتعدادی داشته باشد. مردم ما گرفتار مشکلات مالی شده‌اند گوش کردن به موسیقی دل خوش و شکم سیرمی خواهد. باید از موسیقی لرستان حمایت کنند تا بتوانیم یک ارکستر خوب داشته باشیم.
اجراهایی که در خارج از کشور داشته‌اید به چه صورت بوده آیا استقبال شده است؟
بسیار خوب. من در بیشتر کشورهای دنیا اجرای برنامه داشتم و شبکه‌های پر بیننده آن را پخش کرده‌اند. البته در بیشتر این اجراها با خانم سیما بینا در کشورهای مختلف موسیقی لری، کردی و خراسانی را اجرا و معرفی کرده‌ایم.
نزدیک به ۶ سال است که در رسانه ملی ممنوع التصویر و ممنوع از صدا هستید آیا این مشکل همچنان پابرجا است؟
حدود ۶ سال قبل شب عید در آلمان کنسرتی داشتیم. بعد از اجرای برنامه در رستوران نشسته بودیم که یک نفر با دوربین آمد و مثل خیلی‌های دیگر از ما خواست عید را تبریک بگوییم و ما هم یک تبریک ساده گفتیم. همین تبریک را به همراه فیلمی که از کنسرت ما در برلین گرفته بودند، در یک شبکه ماهواره‌ای پخش کردند. ما بعدها توضیح دادیم که خداوکیلی نمی‌دانستیم دوربین به دست‌ها از طرف کجا آمده‌اند و ما اصلاً کار سیاسی نمی‌کنیم.
ماجرا ابتدا از صداوسیمای لرستان شروع شد. آنقدر این مسئولان استانی به تهران نامه نوشتند و گفتند چرا آثار مرا پخش می‌کنند که در صداوسیمای تهران هم ممنوع ازصدا و تصویر شدیم. این مشکل همچنان ادامه دارد و حل نشده است شاید بعد مرگ من صدا و تصویرم در تلویزیون پخش شود مانند استاد رضا سقایی تا زمانی که ایشان در قید حیات بودند کارهایش پخش نمی‌شد اما وقتی فوت کردند اسطوره شدند و کارهایش از صدا و سیما پخش میشود.
در حال حاضر شرایط برای جوان‌های امروزی بهتر است و با نسل امروزی‌ها کاری ندارند. بعد انقلاب ما نمی‌توانستیم ساز با خود حمل کنیم و مجبور بودیم آن را جدا کرده و در پاکت کاغذی پنهان کنیم اما به مرور زمان ساز را به مردم نشان دادند. البته این اعتراض‌ها فایده ای ندارد من کار خودم را انجام داده‌ام از این بیشتر هم به من نمی‌دهند سال‌ها در جمع‌آوری آهنگ‌های محلی بودم و دیگر کافی است و همین که هرنوازنده کمانچه سبک من را انتخاب می‌کند و می‌نوازند خوشحال هستم.
صدا و سیما چه حمایتی از موسیقی نواحی ایران داشته است؟
صداو سیما مهمترین نقش را در معرفی فرهنگ و هنر ایران دارد و می‌تواند انجام بدهد اما نیازمند حضور یک مدیر با جسارت است نه اینکه در فکر منافع و پیشرفت خود باشند. مدیر کل صدا و سیمای کردستان تمامی کنسرت‌های این منطقه را از تلویزیون پخش مستقیم کرده‌اند اما یک عده می‌ترسند این کار را انجام بدهند. امیدواریم بگذارند موسیقی نواحی شنیده شود و به فراموشی نرود.
جشنواره‌هایی که برای موسیقی نواحی برگزار میشود یا جشنواره‌هایی چون موسیقی فجر آیا به تنهایی می‌توانند معرف گوشه‌ای از موسیقی اصیل ما باشد؟
خیر. امروزه همه چیز رابطه بازی شده و این رابطه‌ها به جشنواره‌ها هم راه پیدا کرده است و هرکسی را که دوست دارند دعوت می‌کنند. برای موسیقی نواحی هیچ هزینه ای نمی‌شود وگروه‌های در سطح پایین حضور دارند. آنها حاضرند پولی هم نگیرند اما شرکت کنند. در صورتی که باید از گروه‌های قوی‌تر دعوت شود تا اگر میهمان خارجی در برنامه حضور دارد بدانند موسیقی لرستان این نیست که امروز شنیده میشود. ما یک عمر زحمت کشیده‌ایم تا اثری برای آیندگان ماندگار بماند اما چیزی که امروز اجرا میشود قابل شنیدن نیست و یک بار مصرف شده است. البته من همه نوع موسیقی گوش میکنم و هر نوع موسیقی هم باید ارائه شود و تشخیص خوب و بد آن به عهده شنونده است. تصمیم داشتم یک کار موسیقی تلفیقی با سامان احتشامی انجام بدهیم که دو نوازی کمانچه و پیانو بود برنامه‌های اجرای آن هم تقریباً انجام گرفت اما به‌دلیل مشغله کاری امکان اجرای آن میسر نشد شاید بزودی این اتفاق شکل بگیرد.
نداسیجانی
- 13
- 1
