از نبود نظارت‌های دقیق تا تعزیه‌ای که صاحب ندارد

مظفر قربان‌نژاد در گفت‌وگو با ایسنا، درباره شیوه مراسم تعزیه خوانی در دهه اول ماه محرم گفت: در این دهه معمولا ۱۰ تعزیه اجرا می‌شود، سه یا چهار مجلس متفرقه مثل تعزیه حضرت زهرا(س)، تعزیه شاه چراغ، تعزیه متوکل عباسی و... و از روز چهارم به بعد به ترتیب تعزیه مسلم، تعزیه تفلان مسلم، تعزیه حر،تعزیه قاسم، تعزیه علی اکبر، تعزیه عباس و تعزیه امام حسین(ع) خوانده می‌شود.

او همچنین درباره نسخه‌های کمتر اجرا شده در تعزیه خوانی، یادآور شد: نسخه‌هایی زیادی از تعزیه خوانی وجود دارد؛ از حضرت آدم گرفته تا عید غدیر. ۳۴۰ مجلس در حال حاضر موجود است اما من ۱۰ تا ۱۵ مجلس را در اختیار دارم. متاسفانه وقت و زمان برای اجرای این تعزیه‌ها نیست. تنها تعزیه‌های غریبه‌ (تعزیه‌های غیر عاشورایی) را در حسینه «قودجان» می‌توانیم برگزار کنیم، آنجا وسائل و اثاث خوبی دارد. ما سال گذشته در آن حسینه، تعزیه جعفر طیار، تعزیه امام صادق(ع)، تعزیه امام زین العابدین(ع) و تعزیه جابر به کربلا را خواندیم. امسال نیز ان‌شاءالله تعزیه حمزه و شهادت امام علی(ع) را خواهیم خواند.

این تعزیه خوان ادامه داد: تعزیه های متفرقه از روز اربعین تا ۲۸ صفر در حسینه قودجان- واقع در شهر خوانسار استان اصفهان- اجرا می‌شود. خوشبختانه در حسینه قودجان برای تعزیه دل می‌سوزانند و به تعزیه اهمیت می‌دهند. جالب است که در موزه لوور پاریس گفته می‌شود ۶۰۰ نسخه تعزیه وجود دارد اما در ایران موزه یا کتابخانه ای وجود ندارد که همه نسخه ها در آن جا باشد، متاسفانه در کشور ما تعزیه صاحب ندارد. هر ساله این هنر آیینی ما، تکه تکه می‌شود.

او یادآورشد: چندسال پیش رییس مجلس به خوانسار آمده بود و ما به او گفتیم که پیش از انقلاب تکیه دولت برپا بود و در آن جا دائما تعزیه خوانی برگزار می‌شد اما چرا در ایران همچنین مکانی وجود ندارد؟

قربان‌نژاد با بیان این که وجود یک مکان ثابت برای تعزیه حیاتی است، تاکید کرد: در کنار مکانی که مختص تعزیه‌خوانی است می‌توان موزه و کتابخانه‌ای بر پا شود تا اصالت تعزیه خوانی حفظ شود و همچنین از همه شهر های کشور گروه‌های تعزیه بیایند و تعزیه اجرا کنند. حرف‌ها و گله های زیادی وجود دارد اما کسی به این حرف‌ها توجهی ندارد. با این شیوه که تعزیه خوانی پیش می‌رود نهایتا تا ۱۵ سال دیگر این هنر می ماند و پس از آن به فراموشی سپرده خواهد شد.

این تعزیه خوان در پاسخ به این سوال که آیا اصالت و شئونات موسیقی در تعزیه حفظ و رعایت می‌شود اظهار کرد: این روند به بی‌صاحب بودن تعزیه برمی‌گردد. آهنگ‌های خوانندگان به درد تعزیه نمی‌خورد، چرا باید موسیقی فیلم امام علی(ع) یا آهنگ‌های ابراهیم تاتلیس، شجریان و... در تعزیه نواخته شود؟! سازندگان این موسیقی ها برای اجراهایشان هزینه کرده‌اند و استفاده از این موسیقی ها معصیت است. باید حق کپی رایت رعایت شود. به جای استفاده از این موسیقی ها می‌توان از دستگاه‌های موسیقی ایرانی مثل دشتی و اصفهانی یا گوشه هایی از شور کمک گرفته شود.

او ادامه داد: یک عده کمی دارند تعزیه را بیچاره می‌کنند، این نوعی تهاجم فرهنگی است که به تعزیه نیز سرایت کرده است.

قربان‌نژاد با بیان این که نظارتی بر اجرای صحیح تعزیه خوانی نیست، عنوان کرد: متاسفانه از سال ۸۰ تا ۹۰ یک نسلی وارد تعزیه شدند که یک سری انحرافاتی را با خودش آورد و مشکل‌سازی کردند. هیچ کاری هم با آن ها نمی توان کرد و عده ای هم دنبال رو آن ها شدند. باید قدرتی بیاید و یک سری فیلترهایی را برای تعزیه خوانی اعمال کند.

او با ابراز امیدواری از این که جوانانی برای تعزیه خوانی جذب می شود گفت: همچنان مکان‌هایی وجود دارد که به جوان تعزیه خوانی آموزش می‌دهند اما امیدوارم که این جوانان در مسیری درست قرار بگیرند و اصالت تعزیه خوانی را حفظ کنند.

این تعزیه خوان امسال نیز در دهه اول محرم در شهر کرج، تکیه برقان به مدت ۱۰ روز مراسم تعزیه خوانی دارد.