بررسی ريشه‌های بزرگداشت روز كورش در پاسارگاد

با فرارسيدن هفتم آبان، روز بزرگداشت کورش هخامنشی، بُنیادگذار بزرگ‌ترین شاهنشاهی جهان باستان، کِشمکش میان سازمان‌ها و نهادهای دولتی و پژوهشگران بالا گرفته و دولت و در سرآغاز آن، سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باز هم همانند چند سال گذشته برنامه‌ای برای این روز مهم و ملی‌–‌‌میهنی ندارد و بی تفاوت از کنار این رویداد بزرگ گردشگری بدون در نظرگرفتن درآمدهای مالی و اقتصادی، می گذرد.

در سه، چهار سال گذشته به اَنگیزه نبود برنامه ریزی و مدیریت ضعیف سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و شوربختانه با امنیتی کردن رُخداد بزرگ تاریخی هفتم آبان که سندهای علمی و تاریخی آن موجود است، کشمکش و درگیری میان نهادها و سازمان ها و افراد علمی گوناگون بالا گرفته و از برگزار شدن یا نشدن روز هفتم آبان، سخنانی به گوش می‌رسد. هرچند از سوی روابط عمومی استانداری پارس موضوع بسته شدن میراث جهانی پاسارگاد در روزهای پنجم تا هشتم آبان رد شده است، ولی شواهد و بازدیدهای میدانی راهنمایان گردشگری و کُنشگران میراث فرهنگی از کنترل راه‌های منتهی به مجموعه جهانی پاسارگاد، آگاهی می‌دهد. اما چاره و گِره کار در کجاست و باید با این موضوع چگونه برخورد کرد و از آن به سود گردشگری پایدار بهره برد.

آیا به باور برخی از مخالفان، روز هفتم آبان ، یک روز ساختگی است و به تازگی و از سوی مخالفان نظام در برون از مرزهای ایران در سه، چهار سال گذشته تبلیغ و راه اندازی شده است؟ در این نوشتار کوتاه کوشش خواهد شد به این جُستارها پاسخی علمی داد و در راستای یکپارچگی سرزمین ایران بزرگ که نیازمند آرمان‌های بزرگ است گامی هرچند اَندک و کوچک برداشت. 

 هفتم آبان، روز بزرگداشت کورش یا زاد‌روز وی؟

 هفتم آبان بر پایه سندهای ارزشمند تاریخی و علمی، روزی است که شاهنشاه بزرگ هخامنشی در سال ۵۳۸ پیش از میلاد در بابل به گونه رسمی تاجگذاری کرده و فرمان تاریخی خود یا همان استوانه گِلی که با نام فرمان کورش بزرگ یا به زبانی گویاتر نخستین منشور آزادی حقوق بشر در جهان باستان شناخته شده را آماده و به کشورهای گوناگون آن روزگار فرستاده است که یکی از این استوانه های گِلین در سال ۱۸۷۹ میلادی در یکی از نیایشگاه‌های بابل باستانی (اِسگیلَ) و در شمال تپۀ عَمران به وسیله هرمزد رسام در کاوش‌ها پیدا شده است و امروزه در دیرینکده (موزه) بریتانیا نگهداری می‌شود. از همین روی، هفتم آبان روز بزرگداشت کورش هخامنشی است و روزی است که به انسان و انسانیت برای نخستین بار در سندی گویا و ارزشمند اَرج گذاشته شده است.

اما برخی از دوستداران تاریخ و فرهنگ ایرانی به نادرستی این روز را زاد روز (تولد) کورش می نامند که هیچ مبنای علمی ندارد و از پایه و اساس نادرست است. پس روز هفتم آبان، روز یادبود و بزرگداشت یگانه مردی است که به مقام والای انسانیت احترام گذاشت و آزادی و آشتی (صلح) و داد را برای جهانیان به اَرمغان آورد.

 آیا روز هفتم آبان به تازگی راه اندازی شده است

 برخی از افراد نادانسته و از روی ناآگاهی کوشش می‌کنند که برگزاری و راه اندازی روز هفتم آبان که روز بزرگداشت کورش است را به مخالفان نظام و افراد سیاسی برون از مرزها نسبت دهند که در سه، چهار سال گذشته تبلیغ می‌شود. اما باید دانست که پیشینه برگزاری روز هفتم آبان نه از سوی مخالفان نظام و برون از مرزها راه اندازی شده، بلکه بسیار دیرتر و بیش از یک دهه دیرینگی دارد و از سوی انجمن‌های میراث فرهنگی و دوستداران راستین تاریخ و فرهنگ ایرانی در زمان ساخت سد سیوند بر روی تنگِ بُلاغی که بیشترین سایت‌های باستانی و تاریخی در آن جا کاوش شد، بر پایه سندهای تاریخی و علمی پیشنهاد شد و برای نخستین بار از سوی نگارنده و شماری از دوستداران تاریخ و میراث ایرانی و سازمان های مردم نهاد (سَمَن‌ها) در سال‌های ۸۴ و ۸۵ برگزار شد که نگاره‌ها و سندهای آن موجود است.

همان زمان نگارنده و دیگر دوستداران تاریخ ایرانی، پیشنهاد برگزاری روز بزرگداشت کورش در هفتم آبان را به سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داده و درخواست کردیم که خود این سازمان و نهادها برگزار کننده چُنین روزی باشند که شوربختانه با کج سلیقگی‌ها و نبود برنامه‌ریزی و نداشتن دانش کافی در میان مدیران و سرپرستان فرهنگی نسبت به یک رویداد بزرگ گردشگری تا کنون به مرحله اجرا در نیامده و چند سالی هم است که رنگ و بوی سیاسی پیدا کرده است.

پس همان گونه که آگاهی یافتیم روز هفتم آبان که به نام روز بزرگداشت کورش هخامنشی نامدار بوده، بیش از یک دهه است که برگزار می‌شود. اگر به راستی مدیران فرهنگی کشور و به ویژه استانی برنامه‌ریزی درستی داشته و آن روزها به نیکی اَندیشیده بودند، امروز این روز بزرگ ملی – میهنی به میدانی برای تاخت و تاز مخالفان نظام و برون از مرزهای کشور تبدیل نمی‌شد. هرچند که هنوز هم باید دولتمردان فرصت را غنیمت شمرده و با اَرج گذاری به چنین رویداد بزرگ ملی، این روز را پاس داشته و با همیاری و همکاری سازمان های مردم نهاد به بهترین روش و شیوه روز بزرگداشت کورش را برگزار کنند تا سدی در برابر بدخواهان تاریخ و فرهنگ ایرانی باشد.

همچنین بهرام پارسایی، نماینده مردم شیراز در خانه ملت (مجلس شورای اسلامی) در سال گذشته و امسال خواهان برگزاری چنین روزی شده و برابر با اصل ۵۹ قانون اساسی این درخواست را مطرح کرده است که شوربختانه این موضوع ملی مورد نگرش و توجه مدیران فرهنگی جای نگرفته و به سادگی و شگفتی از کنار آن گذشتند. 

روز هفتم آبان و گردشگری پایدار

 نگارنده به عنوان یک پژوهشگر و کُنشگر میراث فرهنگی و گردشگری و درد آشنا با مسائل گردشگری سال‌های سال است که کوشش‌های فراوانی را در این راستا انجام داده و پیگیری کرده است. در جهان سود و سودا و ثروت و قدرت امروز که سرزمین اهورایی ایران در گیر و دار مسائل سیاسی و اقتصادی شدید است و موج ایران هراسی از سوی بیگانگان و کشورهای قدرتمند به راه افتاده و تاثیرمستقیم و بسیار بدی هم بر روی پیشه (صنعت) بزرگ گردشگری گذاشته و آژانس‌ها، هتل‌ها، موسسه ها و افراد فراوانی را زیر تاثیر جای داده و از کار بیکار و خانه نشین کرده است، تنها گردشگری پایدار است که می‌تواند کشور را از وضعیت دشوار و سخت اقتصادی نجات دهد.

کشورهای نوپا و همسایه، بدون داشتن پشتوانه تاریخی و فرهنگی روشنی و با تبلیغات گسترده و جنجال و سر و صدای فراوان و با برنامه‌ریزی‌های درست و کلان اقتصادی می‌کوشند برای هر موضوع، شخصیت، مکان یا ... یک رویداد گردشگری تعریف کرده و آن را به یک نشان ملی یا همان بِرَند تبدیل کنند و اَنبوه گردشگران را از سراسر جهان به سوی کشور خود کشانده و ارزآوری کرده و سود سرشاری را روانه جیب مردم کشور خویش کنند.

برای نمونه ترکیه برای بزرگداشت مولوی بلخی که یک چکامه سُرای (شاعر) بزرگ ایرانی است یک هفته بزرگداشت برپا کرده و با برگزاری همایش‌ها، نشست‌های تخصصی، پایکوبی و آواز (رقص سماع) و شوهای تلویزیونی و ...، سالانه چندین میلیون گردشگر را از سراسر جهان به قونیه می کشاند و در پیشه گردشگری به رشد چشمگیری در همین زمینه و تنها از همین یک رویداد دست یافته است.

اما ما هنوز برای بزرگان ادبی، فرهنگی و تاریخی و ملی خود هیچ برنامه‌ای نداریم. تنها کافی است به برنامه های روز بزرگداشت حافظ شیرازی و فردوسی طوسی در کشور نگاهی بیندازیم و آن‌ها را با روز بزرگداشت مولوی بلخی بسنجیم. آن گاه خواهیم دید که ما ازقافله بزرگ پیشه گردشگری تا چه اندازه عقب هستیم. کوتاه سخن اینکه باید هرچه زودتر برای روز بزرگداشت کورش هخامنشی، کسی که جهانیان در برابر وی کُرنش (تعظیم) کرده‌اند برنامه‌ای آرمان مند و در خُور و شأن فرهنگ ایرانی برگزار کنیم و با تعریف یک رویداد بزرگ ملی – میهنی آن را به یک نشان یا بِرند تبدیل کنیم.

مهم تر از همه در راستای یکپارچگی یا همان وحدت ایران زمین گام ارزنده و موثری برداریم و تبارهای ایرانی از هر نژاد و رنگی را به این روز بزرگ فرابخوانیم و با تبلیغ های گسترده کوشش کنیم تا گردشگران فرنگی نیز، به این رویداد گردشگری بپیوندند. بی گمان گردشگری پایدار در شهر پاسارگاد جز با اَندیشیدن، برنامه ریزی و اَرج گذاری به باورهای ملی – میهنی دوستداران تاریخ و میراث ایرانی رقم نخواهد خورد و هر کاری جز این با شکست رو به رو می شود.

از سویی، با برگزاری یک رویداد ملی دست مخالفان نظام و افراد سیاسی برون از مرزها بسته خواهد شد و نمی‌توانند به آرمان‌های خود دست یابند.در پایان پیشنهاد می‌شود برای سال آینده با تعریف یک رویداد گردشگری، روز هفتم آبان را به یک نشان ملی در سراسر جهان تبدیل کنیم و از هم اکنون با برنامه ریزی‌های درست و مشاوره از سوی کارشناسان رشته های گوناگون، گردشگری پایدار را به وجود آورده و اَنبوه گردشگران را به سوی این رویداد بزرگ تاریخی فرا خوانیم.

 گردشگری پایدار و تاثیر آن بر اقتصاد جامعه بومی

 با برگزاری روز هفتم آبان که به نام روز بزرگداشت کورش شناخته شده است، بی گمان تاثیر مستقیم و ژرفی بر روی اقتصاد جامعه بومی گذاشته خواهد شد و از بیکاری جوانان و مهاجرت آنان به شهرهای بزرگ پیشگیری شده و رونق اقتصادی را به دنبال خواهد داشت. در جایی که رونق اقتصادی در جریان باشد، خواهی نخواهی زیرساخت های گردشگری نیز به آرامی فراهم و آماده شده و زمینه رشد و توسعه اقتصادی جامعه بومی رقم خورده و به چرخش در می آید.

 روز بزرگداشت کورش را فقط باید هفتم آبان برگزار کرد

 برخی از مدیران و سرپرستان و افراد سیاسی کشور در یکی، دو سال گذشته به جای برنامه‌ریزی برای روز هفتم آبان و اَرج گذاری و برگزاری آن همگام با مردم، نادانسته و از روی ناآگاهی و تنها برای رهایی از شور و شوق گسترده مردم از سراسر کشور و البته بیشتر برای مبارزه با مخالفان نظام و افراد سیاسی برون از مرزها، پیشنهاد برگزاری روز دیگری به جز هفتم آبان برای بزرگداشت روز کورش را داده اند و در سال گذشته هم چندین نشست با باشَندگی (حضور) معاون سیاسی استانداری در شهرستان شیراز برگزار شد و افراد گوناگون، دیدگاه‌های گوناگون خود را ارائه دادند. اما نتیجه کامل و پایانی و خروجی این نشست‌ها منتشر و آگاهی رسانی نشد.

به باور کارشناسان میراث فرهنگی و کُنشگران و دلسوزان فرهنگ و تاریخ ایرانی و باور راستین نگارنده، هر روزی که جز هفتم آبان برای بزرگداشت کورش گزینش شود، نتیجه‌ای نخواهد داشت و این تصمیم ناپخته با شکست رو به رو خواهد شد. زیرا روز هفتم آبان، همان گونه که از نامش پیدا است باید در آبان و روز هفتم این ماه برگزار شود. پس بهتر است به تاریخ و سندهای علمی در این زمینه و روحیه ملی – میهنی مردم احترام گذاشته و همگام با مردم و با برنامه‌ریزی روز هفتم آبان را به رسمیت شناخته و در برگزاری هرچه با شکوه تر آن بکوشیم و سد راه بدخواهان و سوء استفاده کنندگان از این روز بزرگ ملی – میهنی باشیم.

 روز هفتم آبان و یکپارچگی کشور

 یکی از مهم‌ترین دستاوردهای برگزاری آیین‌ها و رویدادهای ملی به ویژه برگزاری روز بزرگداشت کورش هخامنشی در هفتم آبان که با تار و پود میهن دوستان گِره خورده است و باید مورد توجه دولتمردان قرار گیرد، یکپارچگی یا همان اتحاد مردمان ایران زمین جدا از هر تبار و رنگ و بو است.

در روزگاری که هویت ایرانی رنگ باخته و شوربختانه جوانان ما از پیشینه و تاریخ خود آگاهی بسیار اَندکی دارند و اختلافات میان تبارهای ایرانی اوج گرفته و رو به فزونی است، تنها نگرش و توجه به یک رویداد بزرگ ملی است که می تواند یکپارچگی مردمان ایران زمین را رقم زند و چه رویداد بزرگ و ارزشمندی بهتر از روز بزرگداشت یگانه مردی که به انسانیت احترام گذاشت و همه مردمان جهان را به یک رنگ و بو و آیین دید که همانا آیین مردانگی و آزادگی است.

پس بی گمان برگزاری روز بزرگداشت کورش در هفتم آبان، می‌تواند یکپارچگی مردمان ایران زمین را به نمایش بگذارد و بار دیگر لرزه بر اندام بدخواهان این سرزمین اهورایی اندازد.

 هفتم آبان، روز بزرگداشت کورش را گرامی بداریم

 در پایان این نوشتار باز هم نگارنده پافشاری دارد که برگزاری روز بزرگداشت کورش در هفتم آبان، جدا از توسعه  گردشگری  و درآمدزایی و ارزآوری، می تواند شکوه و بالندگی ایرانیان را به نمایش گذاشته و نقشه شوم بدخواهان را نقش برآب کند. هفتم آبان روز بزرگداشت کورش هخامنشی را پاس داشته و گرامی بداریم و نگذاریم با سیاسی شدن این روز، خدشه‌ای به باورهای ملی گرایانه دوستداران تاریخ و فرهنگ ایرانی زده شود و یکپارچگی ایران را با هم فریاد زنیم. روز هفتم آبان، گرامی باد.

سياوش آريا