در روبیـکا چه خبر است؟/از آزادی بی نظارت تا انتظار وعده تحقیق و تفحص مجلس

رسماً هر برنامه تلویزیونی را که تماشا می‌کنیم، رد پایی از روبیکا در آن یافت می‌شود. با این حال، جالب است که تاکنون، کمتر کسی پوسته این اپلیکیشن را که به گفته صاحبانش «پول ۸۰ برنامه تلویزیونی را می‌دهد»، کنار زده تا ببیند پشت این ظاهر موجه چه خبر است. چهار  پرده ازروبیکا  را بخوانید:

۱- قصه دراز روبیکیو

دو هفته پیش در گزارشی به بازگشت خزنده «روبیکیو» پرداختیم، گزارشی که واکنش مدیران شبکه یک را هم در پی داشت. آن‌ها تأکید داشتند که اطلاق «شبه بخت‌آزمایی» به این مسابقه درست نیست اما هیچ گاه از عبارت «روحیه انتظار برای ثروت بادآورده» که مورد تأکید رهبر انقلاب بوده، سخن به میان نیاوردند.

در عمل چند روز پیش در یکی از نوتیف‌های اطلاع‌رسانی اپلیکیشن روبیکا، عبارت «۱۰۰ میلیون ریال خنک زیر کولر» قید شده بود! دقیقاً آن چه رهبر انقلاب از ترویج آن نهی کرده بودند! ایشان اردیبهشت ماه در دیدار کارگران فرمودند: «باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج دهیم و روحیه انتظار برای ثروت بادآورده را از بین ببریم و روش‌هایی شبیه بخت‌آزمایی را ترویج نکنیم که دستگاه‌های مختلف از جمله صداوسیما باید متوجه این معنا باشند.»

۲- آزادی بی نظارت و اینترنت رایگان

به جرئت می‌توان گفت بخش زیادی از محتوای نامناسبی که باعث شده بارها و بارها اخباری از احتمال فیلترینگ شبکه اجتماعی اینستاگرام بشنویم، در همین روبیکا موجود است! در بخشی به نام «روبینو» که اتفاقاً با شکل و شمایلی مشابه اینستاگرام طراحی شده و احتمالاً خیز برداشته تا جایگزین این شبکه اجتماعی پس از فیلترینگ باشد. در بخش‌های مختلف مثل ویدئوهای طنز، رسماً هیچ نظارت محتوایی وجود ندارد و هر آن چه کاربر اراده کند، بارگذاری می شود و حذف نمی‌شود؛ حتی چیزی مانند ویدئوهای مستهجن و خلاف اخلاق. مخصوصاً آن که اینترنت مصرفی برای روبیکا رایگان است و خانواده‌ها هم به دلیل آن که نرم‌افزاری ایرانی است، به آن اعتماد می‌کنند و به راحتی در دسترس فرزندان خود قرار می‌دهند.

شگفت‌انگیز است که بدانید ویدئوهای رقص در روبیکا جولان می‌دهد! تصاویر مدل‌های بی‌حجاب که انواع و اقسام لباس و لوازم آرایشی را آزادانه و رسمی تبلیغ می‌کنند، روبینو را فرا گرفته است. جالب این جاست که خود روبیکا، دسترسی به این تصاویر را آسان کرده و در بخش‌هایی چون «مد و پوشاک» و «آرایشی و زیبایی» آن‌ها را به سهولت در مقابل چشم مخاطب قرار داده است. حتی بعید نیست حضور این بخش در پیشانی قسمت روبینو، ترفندی برای جذب کاربران بیشتر باشد.

۳- در انتظار وعده تحقیق و تفحص مجلس

۱۶ ماه از آغاز قرارداد انحصاری توسکا با صداوسیما گذشته و همچنان صاحب اپلیکیشن روبیکا با مردم «شفاف» نیست. فرایند مناقصه‌ای که در آن، توسکا انحصار تبلیغات ارزش افزوده را در اختیار گرفت، شفاف نبود. حتی قرار بوده نمایندگان مجلس درباره قرارداد عجیب آن با صداوسیما، تحقیق و تفحص کنند. اما با گذشت چهار ماه و نیم از اعلام  رسمی درخواست تحقیق و تفحص و نامه آن که جماران منتشر کرد، هیچ خبری از آن نشده و مشخص نیست اعلام وصول شده یا خیر.

۴- انحصاری برخلاف سیاست های ابلاغی

آمارهای غیررسمی از بیش از ۳۰ میلیون نصب روبیکا خبر می‌دهد. توسکا با این حجم از کاربر، تبدیل به یک قدرت ارتباطاتی عجیب شده و با برخی اپلیکیشن‌های مادر چون «کافه بازار» قابل قیاس است.حالا در زمانی که سیاست‌های فضای مجازی کشور بر جلوگیری از انحصار تأکید دارد و اتفاقاً یکی از دلایل فیلترینگ تلگرام هم بوده، انحصار روبیکا همچنان ادامه دارد.

می‌دانیم روبیکا با سرمایه‌گذاری سنگین به این حجم از کاربر و ترافیک رسیده است، هزینه‌ای که گفته می‌شود تنها در سال ۹۷، حدود ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است. روبیکا در پایان قرارداد انحصاری خود با صداوسیما، از اهرم فشار کاربران بی‌شمار خود برخوردار است و بیم آن می‌رود که به رقیب سازمان صداوسیما در ارائه محتوای تصویری تبدیل شود.