دروس رشته هوافضا در طول تحصیل چیست؟ (+ تاریخچه)

رشته هوافضا برای افرادی که به هواپیما و فضاپیماها علاقمندند مناسب است

آشنایی با رشته هوافضا

رشته هوافضا یکی از رشته های جذاب گروه مهندسی است. مهندسی هوافضا، یک شاخه اصلی از رشته های مهندسی است که تمرکز اصلی آن بر طراحی هواپیما و فضاپیما و تمامی وسایل پرنده است. بطور کلی این رشته مهندسی دو شاخه اصلی هوانوردی و کیهان نوردی دارد که مباحث مشترک و همپوشانی دارند. همینطور رشته مهندسی الکترونیک پرواز با اموری همچون امور الکترونیکی مهندسی هوافضا سر و کار دارد. نام این رشته در ابتدا مهندسی هوانوردی بود ولی واژه مهندسی هوافضا با پیشرفت فن آوری پرواز و ابداء وسایل نقلیه قابل بهره برداری در فضای کیهانی، متداول شده است. مهندسی هوافضا، علی الخصوص شاخه کیهان نوردی اغلب با واژه محاوره ای« علم موشکی» شناخته میشود.

تاریخچه رشته هوافضا

مبدأ رشته هوافضا را میتوان در اواخر سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ در پیشگامان هوانوردی جستجو کرد، گرچه دوران تلاش های سر جورج کیلی بین آخرین دهه سده ۱۸ تا اواسط سده ۱۹ بوده است .سر جورج کیلی، در تاریخ هوانوردی و مهندسی هوانوردی بعنوان نخستین و مهمترین فردی شناخته می شود که نیروهای وارده به وسایل نقلیه هوایی را که در پروازهر وسیله نقلیه هوائی مؤثر می باشند، به صورت نیروی برآ و نیروی پسا مجزا نمود.

هدف رشته هوافضا

هدف رشته هوافضا اینست که برای صنعت هواپیما و هلیکوپتر سازی کارشناسانی را تربیت کنند که این افراد بتوانند با مقدمات اصول مهندسی هوافضا آشنا باشند. طول دوره تحصیل در مقطع کارشناسی این رشته ۴ سال است که دانشجویان در طول این دوره وظیفه دارند ۳ واحد پروژه بگیرند و دو تابستان هم در دفترهای مهندسی صنایع کارآموزی کنند. فارغ التحصیلان در زمینه محاسبات، طراحی، تحقیقات و ساخت صنایع مختلف هواپیمایی،  هلیکوپترسازی، موشکی و صنایع دیگر مشغول خواهند شد. دروس این دوره شامل دروس عمومی، پایه، اصلی، تخصصی، کارگاهی و کارآموزی می باشد و آیرودینامیک،  سازه هوایی،  مکانیک پرواز و جلوبرنده ها شامل این موارد هستند. صنایع هوافضا در دنیا خیلی در زمینه های تحقیقاتی پیشرفته شده است و در بقیه علوم و مهندسی هم باعث رشد چشم‌گیر شده است.

کار رشته هوافضا فقط طراحی هواپیما و وسایل پرنده نیست

واحد های درسی رشته هوافضا

 تعداد کل واحدهای درسی:۱۴۰ واحد

دروس عمومی:۲۲ واحد

دروس پایه:۲۹ واحد

دروس تخصصی:  ۷۱ واحد      

دروس اختیاری:۱۸ واحد

درس های رشته هوافضا در طول تحصیل

- دروس اصلی رشته هوافضا:

دروس اصلی رشته هوافضا شامل نقشه کشی ، استاتیک، مقدمه ای بر مهندسی هوا فضا، مکانیک سیالات، ریاضی مهندسی، دینامیک، ترمودینامیک، مبانی برق، ارتعاشات، مقاومت مصالح، کنترل اتوماتیک، علم مواد، انتقال حرارت، آزمایشگاه موتور انتقال است.

- دروس تخصصی رشته هوافضا:

از دروس تخصصی رشته هوافضا می توان به آیرودینامیک، مکانیک پرواز، ازمایشگاه آیرودینامیک، طراحی هواپیما، تحلیل سازه ها، اصول جلوبرندگی، زبان تخصصی، طراحی سازه های هوایی، پروژه اشاره کرد.( بسیاری از درس های این رشته همراه با آزمایشگاه است.)

دانشجوی رشته هوافضا باید آمادگی کار در کارخانجات را داشته باشد

توانایی های مورد نیاز یک مهندس رشته هوافضا

کسی که در رشته هوافضا تحصیل می کند باید فردی منظم باشد و برنامه ریزی داشته باشد بدین دلیل که از مطالبی که به این افراد ارائه می شود زیاد است و بدون برنامه ریزی دقیق و منسجم مطالعه کردن آن ها ممکن نخواهد بود. این افراد باید پایه ریاضی و فیزیک و شیمی قوی داشته باشند و همچنین باید در دروسی چون زبان خارجه قوی باشند زیرا بیشتر درس های این رشته به رشته زبان انگلیسی وابسته است. دانشجوی هوافضا باید توانایی کار در کارخانجات را داشته باشد، زیرا این رشته، رشته ای فنی به شمار میرود و بیشتر افردی که وارد رشته های فنی میشوند ، باید آمادگی کار در کارخانجات را داشته باشند و همچنین قوی باشند و پشتکار داشته باشند.

مسئولیت ها و وظایف مهندس رشته هوافضا

مهندس رشته هوافضا در زمینه توسعه صنعت هوایی و تکنولوژی های مرتبط کار می کند. کار او سبب میشود وسایل زیر طراحی، تولید و نگهداری شود:

- هواپیماها و هلیکوپترها

- موشک ها و سلاح ها

- فضا پیماها

- ابزار و قطعات پرواز

- شبیه سازهای پرواز

کسی که در رشته هوافضا تحصیل می‌کند باید شخصی منظم باشد

مهندس رشته هوافضا میتواند در مواردی چون تحقیق و توسعه، تست، تولید و نگهداری فعالیت کند. باتوجه به محل کار او، وظایفش متفاوت است ولی بطور کلی شامل موارد زیر میباشد :

- توسعه سیستم های هواپیمایی مانند سیستم های ارتباطی و ابزارهای هوانوردی

- تحقیق بر روی روش های جدید ساخت قسمت های هواپیما مانند بدنه، بال، موتور و...با هدف مصرف بهینه سوخت

- استفاده از نرم افزارهای طراحی کامپیوتری برای طراحی پروژه ها

- انجام تست های مختلف زمینی و هوایی

- جمع آوری و تحلیل داده های حاصل از تست ها

- طراحی و نظارت بر فرآیند ساخت و نصب قطعات و هواپیماها

- انجام و تائید پروژه ها مطابق با قوانین نظارتی موجود

- نظارت بر فرودگاه ها و مراکز تعمیر و نگهداری هواپیماها

- بررسی وسایل یا قطعات آسیب دیده و با عملکرد ناقص برای شناسایی علت و یافتن راهکار مناسب برای آن

- علاوه بر موارد بالا، یک مهندس رشته هوافضا همچنین با تخمین هزینه های پروژه، حضور در جلسات، نوشتن گزارشات فنی و ارائه گزارش کار به مدیران و مشتریان سرو کار دارد. وی میتواند بعد از کسب چند سال تجربه کاری، بعنوان متخصص تشخیص علل تصادفات هوایی کار کند.

موقعیت شغلی رشته هوافضا در ایران

مهندسین رشته هوافضا میتوانند در صنایع و مؤسسات تحقیقاتی هواپیمایی، موشکی و ماهواره فعالیت کنند. همینطور در کلیه مؤسسات و سازمان هایی که به نحوی از وسایل پرنده استفاده می کنند، در عملیات و تعمیر و نگهداری بعنوان کارشناس تحقیق فعالیت نمایند. از طرف دیگر چون سازه اتومبیل و کشتی با سازه یک هواپیما مشترکات زیادی دارد و توربین های گاز یک نیروگاه یا ایستگاه پمپ گاز همانند یک موتور جت تحلیل و طراحی می گردد، یک مهندس هوا فضا علاوه بر شرکتهای هوایی فرصت های شغلی خوبی در نیروگاه ها، صنایع نفت و گاز و صنایع خوردوسازی دارد. فارغ التحصیلان این رشته میتوانند علاوه بر ساخت هواپیما در فرودگاهها در قسمت تعمیر و نگهداری هواپیما و همچنین در صنایع دفاع روی طراحی موشک و جنگ افزارها فعالیت کنند یا میتوانند روی آیرودینامیک خودروها، سازه های خودروسازی و تولید توربین های بخار برای تولید برقکار کنند.

تنها راه ورود به رشته هوافضا از طریق تحصیل و دریافت دیپلم ریاضی است

گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش