سیدرضا تقوی، عضو جامعه روحانیت مبارز که برای ۱۷ سال رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه سراسر کشور بوده است، اعلام کرد از این سمت کناره‌گیری می‌کند. در سال‌های اخیر انتقادهای بسیاری به تریبون‌های نماز جمعه شده است. برخی آنان را فراجناحی خوانده و برخی نیز گفته‌اند که ائمه جمعه از یک جناح خاص و همه یک دیدگاه خاص را دارند. منتقدان این امر را دلیل اصلی کاسته شدن از میزان جمعیت حاضر در نماز جمعه‌ها دانسته‌اند.
برای ارزیابی سیاست‌های نماز جمعه و عملکرد حجت‌الاسلام تقوی، با دو تن از روحانیون گفت‌وگو کرده‌ایم. محمدتقی رهبر به عنوان عضو جامعه روحانیت مبارز، امام جمعه موقت اصفهان است و حجت‌الاسلام محسن غرویان نیز مدرس حوزه و دانشگاه است. این گفت‌وگو‌ها را بخوانید.
آیا نمازجمعه یک تریبون فراجناحی بوده است یا خیر؟
برداشت من، همان برداشت اکثریت مردم است، به این معنی که تریبون‌های نمازجمعه باعث خلوت شدن نمازجمعه‌ها شده‌اند، بویژه جوانان حضور چشمگیری در نمازجمعه‌ها ندارند.
علت را چه می‌دانید؟
در اکثر تریبون‌های نمازجمعه براساس مسائل روز صحبت نمی‌شود و همان مطالب نیز علمی و عالمانه بیان نمی‌شود، ضمن اینکه تریبون‌ها جناحی هم هست. یعنی اکثریت تریبون‌ها در اختیار یک جناج خاص است، حال آنکه توقع می‌رود نمازجمعه پایگاه وحدت باشد. وحدت وقتی میسر می‌شود که همه جناح‌ها بتوانند حرف‌های خود را بزنند و همه گروه‌ها و افکار سیاسی در چارچوب قانون و در یک فضای منطقی و متعادل بتوانند صحبت کنند. اما ارزیابی اکثر مردم این است که چنین نیست. امیدواریم مسئولان بعدی که متولی این کار می‌شوند بتوانند سیاستگذاری متعادل تری داشته باشند.
خود ائمه جمعه معتقدند که تریبون‌های نمازجمعه فراجناحی است.
آنچه گفتم، یک قضاوت کلان و عمومی است. به این معنی که قضاوت افکارعمومی این است که تریبون‌های نمازجمعه دست یک جناح خاص است. به‌عنوان مثال گروه‌های طرفدار دولت در نمازجمعه‌ها حضور ندارند یا حمایت ائمه جمعه از دولت روحانی کم است یا اصلاً حمایتی نیست. به عبارت دیگر، روند کلی تریبون‌های ائمه جمعه انتقاد شدید از دولت است. بنابراین ائمه جمعه همیشه در برابر دولت موضع گرفتند، این درحالی است که دولت مورد تأیید اکثریت مردم است. به این معنی، تریبون‌های نمازجمعه در مقابل رأی اکثریت قرار گرفتند.
پیامد این رویکرد چیست؟
مردم بویژه جوانان، نخبگان و تحصیل کردگان از نمازجمعه فاصله می‌گیرند. همچنین سطح علمی تریبون‌های نمازجمعه بسیار پایین است و مطالب گفته شده عمق علمی لازم را ندارد. باید سطح علمی ائمه جمعه بالاتر از این باشد.
برخی معتقدند با هفته نامه هایی که هر هفته به ائمه جمعه ارائه می‌شود، شاهد بیان مطالب یکنواخت در سراسر کشور هستیم.
باید به خطبا مقداری آزادی عمل داده شود. اتفاقاً به همین دلیل می‌گویم اگر سطح علمی ائمه جمعه بالاتر برود، خودشان می‌توانند نظریه‌پردازی کنند و نظر بدهند، این بهتر خواهد بود تا اینکه افراد متوسطی باشند که از یک اتاق فکر به آنان خط داده شود.
در سال‌های اخیر با فوت یا استعفای ائمه جمعه، جایگزین‌های آنان از طیف‌های مختلف بوده‌اند یا یک طیف خاص؟
جایگزین‌ها بیشتر از یک طیف هستند. در گذشته امام جمعه‌هایی مانند آیت‌الله مشکینی، جوادی آملی، امینی و استادی را در قم داشتیم، اما اکنون می‌بینیم که فاصله امامان جمعه جایگزین این شخصیت‌ها با آن بزرگان از نظر علمی بسیار زیاد است. این امر باعث کاهش حضور فضلا و علما در نمازجمعه‌ها شده است.
در تهران و شهرهای دیگر هم همین طور است. این امر نیازمند ارزیابی دقیق تری است تا سطح علمی نمازجمعه‌ها بالاتر برود.
- 11
- 5
