سوریه احتمالاً تجزیه می‌شود

شکست توافق آتش بس مرحله ای در سوریه بین آمریکا و روسیه و طرح ریزی برنامه هایی دیگر در این جهت از سوی آمریکا باعث شده که گمانه زنی هایی در خصوص آینده سوریه زده شود. این گمانه‌ها از پیچیده تر شدن معادلات سوریه خبر می‌دهند و این در حالی است که روند حرکت روسیه و همراهی این کشور در کنار آمریکا بر پیچیدگی سیر تحولات افزوده است.

خبرآنلاین در گفتگو با حسن هانی زاده کارشناس جهان عرب، تازه ترین تحولات سوریه را مورد بررسی قرار داده که در ادامه می‌خوانید:

دلیل شکل گیری این توافق و همچنین شکست زود هنگام آن را در چه موضوعی می توان دید؟

پیشروی ارتش سوریه در شمال حلب و همچنین پیشروی حزب دموکراتیک کرد سوریه به سمت طرابلس، باعث شده است که موازنه قدرت در قسمت های شمال سوریه به نفع محور مقاومت تغییر کند که این موضوع نگرانی آمریکا را در پی داشت. لذا آثار شکست در میان گروههای تروریستی آشکار شده بود. آمریکا نگران این موضوع بود که این مسائل باعث شود فرمول سوریه بر اساس مدل ایران و روسیه به پیش برود که وارد عمل شد. پیشنهاد آتش بس از سوی آمریکا در ژنو بین لاوروف و جان کری مطرح گردید و روسیه با این آتش بس موافقت کرد که البته گروههای تروریستی در عمل آن را نقض کردند.

هدف آمریکا از این توافق این بود که با استفاده از این آتش بس یک هفته ای سلاح های بیشتری در اختیار گروهک های تروریستی قرار دهد. حمله مستقیم آمریکا به نیروهای آمریکا به دیروالزور نشان می دهد که آمریکا برای اجرایی شدن طرح «ب» یا طرح دوم خود آماده شده است و گامهایی را برداشت و این امر نشان داد که آمریکایی ها برای تقسیم سوریه گام های عملی برداشته است و از آنجایی که روسیه بر اساس منافع داخلی و داد و ستد های بین المللی عمل می کند لذا بصورت پنهانی با آمریکا به توافق رسیده است و اکنون فراز دیگری از توافق نامه محرمانه روسیه و آمریکا برای تقسیم سوریه فراهم شده و به همین دلیل وضعیت سوریه نسبت به قبل به شدت پیچیده تر شده و سوریه در آستانه ورود مستقیم آمریکا و حتی رژیم صهیونیستی و عربستان و ترکیه برای تقسیم این کشور بر اساس شاخص های مورد نیاز آمریکا است و به همین جهت معادلات سوریه به هم ریخته تر و بحرانی تر شده شد.

آیا روسیه در روزهای آینده همچنان بر اساس این طرح حرکت کند و یا اصولاً حرکتش در کدام سمت است؟ 

تجربه نشان داده است که روسها در مسائل گوناگون بین المللی منافع لحظه ای شامل منافع داخلی و ملی خود را در بده بستانهای اینچنینی ترجیح می دهند. با اینکه روسیه در پنج سالی که از بحران سوریه گذشته است در کنار محور مقاومت بوده است اما به نظر می رسد که روسیه در مذاکرات اخیر خود با آمریکا در ژنو به یک سری توافقات در مورد اوکراین و مسائل دیگر بین المللی رسیده است که با بازیگران بحران سوریه بتواند عملیاتی کند. لذا روسها بیش از اینکه به تقابل با آمریکا و غرب علاقمند باشند مناسبات خود را دنبال میکنند و به همین دلیل تصور می شود که یکی از نگرانی های روسیه پایگاه دریایی این کشور در طرطوس سوریه یکی از شهرهای بندری و مهم این کشور است که با توجه به مذاکرات محرمانه لاوروف و جان کری احتمال توافقاتی در این مورد هم وجود دارد که به نظر می رسد منافع روسها در آن تامین گردد و لذا نمی توان انتظار داشت که روسیه تا آخرین لحظه منویات محور مقاومت را پیش ببرد.

به نظرتان جبهه عراق در چه وضعی هست؟ آیا پیشروی های ارتش مردمی و بسیج مردمی که در آنجا شکل گرفته باعث شده تا روی جبهه سوریه تاثیرگذار باشد و این توافق آتش بس رخ دهد؟

در واقع آمریکایی ها تلاش می کنند تجربه معاهده سایکس پیکو را در این منطقه اجرایی کنند. از مدتهاست که نیروهای مسلح و مردمی عراق برای آزاد سازی موصل آماده شده و پیش روی هایی هم انجام داده اند ولی آمریکایی ها از آزاد سازی موصل جلوگیری می کنند و در این خصوص خلل وارد می کنند و در حرکت مردمی عراق کارشکن انجام می دهند و تلاش می کنند تا این موضوع را تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیش ببرند تا برگ برنده ای برای اوباما برای خانم کلینتون از حزب دموکرات وجود داشته باشد.

مسئله آزاد سازی موصل ارتباط مستقیمی با انتخابات آمریکا دارد و آمریکا سعی دارد تا از سوریه و بحران های دیگر منطقه ای در جهت پیروزی نامزد حزب دموکرات استفاده کنند و در این خصوص در عراق هم به نظر میرسد که به دلیل اختلافاتی که در بدنه حاکمیتی این کشور وجود دارد در معرض تجزیه قرار داشته باشد و از این جهت تجربه معاهده سایکس پیکو در جهت تجزیه سوریه و عراق محتمل به نظر می رسد.

محمد اکبری