ديپلماسی عالی جيب خالی؟؟

وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و سازمان‌هاي مختلف براي افزايش بودجه خود تلاش‌هاي گسترده‌اي دارند و مسئولان آن‌ها براي دريافت اين اعتبار رايزني‌هاي گوناگوني مي‌كنند. اما در ميان اين روزهاي داغ، وزارتخانه‌هايي هستند كه سال‌هاست براي افزايش بودجه خود فرياد مي‌زنند ولي خبري از افزايش بودجه آن‌ها نيست. براي مثال مي‌توان به وزارت‌امور‌خارجه اشاره كرد كه براي بهبود وضعيت سفارتخانه‌هايش نيازمند بودجه است.

اين وضعيت صداي نمايندگان را نيز درآورده است و ابوالفضل حسن‌بیکی از اعضاي كميسيون امنيت ملي و سياست‌خارجي مجلس در توضیح اولویت‌‌های بودجه‌ای کمیسیون متبوعش به ویژه در حوزه سیاست‌خارجه، وزارتخانه‌ها و سفارتخانه‎ها، گفت: ایرانیان مقیم خارج از کشور موضوع‌های و مشکلات خود را از طریق سفارتخانه‌ها پیگیر می‌‍‌‌شوند اما متاسفانه در ۲۰ سال گذشته شرایط سفارتخانه‌ها به دلیل مشکلات مالی و نیروی انسانی کوچک‌تر و غیرفعال شده است، بنابراين از شرایط وخیم رنج می‌برند. نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: کمیسيون امنیت ملی مجلس تاکید دارد که بودجه وزارت امور خارجه برای بهبود جایگاه سفارتخانه‌ها افزایش داده شود، متاسفانه با وجود اینکه در شرایط بعد از برجام روابط با دنیا بايد پررنگ تر شود، سفارتخانه‌ها به دلیل مشکلات مذکور نتوانستند نقش‌آفرینی کنند.

پيشينه يك انتقاد سازنده

اين انتقادات مربوط به امروز نيست و شايد هر روز تكرار شود. براي مثال وحيد احمدي، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در بهمن ۱۳۹۴در ارزیابی بودجه وزارت امور خارجه کشور گفته بود: اعتبار وزارت خارجه ایران یک چهارم بودجه سفارت آمریکا در عراق است. احمدی در گفت و گو با اشاره به بررسی بودجه وزارت امور خارجه در سال ۹۵، تاكيد كرده بود: با توجه به اینکه وزارت امور خارجه کشور علاوه بر ماموریت های روتین حوزه دیپلماسی و متعارف مسئولیت های دیگری به دلیل جایگاه ویژه جمهوری اسلامی در منطقه دارد، نیازمند تامین بودجه قابل توجهی است.

نماینده مردم کنگاور، صحنه و هرسین در مجلس نهم شورای اسلامی ادامه داد:وزارت امور خارجه بر اساس جایگاه جمهوری اسلامی ایران و انقلاب اسلامی در منطقه و بازتابی که از انقلاب ایران بر منطقه وجوددارد، وظایف بیشتری بر عهده دارد، به این جهت باید از نیروی انسانی مجرب و کارآمدی بهره‌مند شود. وی تاکیدکرده بود: نباید فراموش کرد که باید برای تامین نیاز نیروی‌های کارآمد بودجه و اعتبار قابل توجهی نیز در نظرگرفته شود.

باید به این نکته توجه داشت که آمریکا برای سفارتش در عراق اعتباری معادل چهار برابر بودجه وزارت امور خارجه ایران در نظر گرفته است بنابراین باید به موضوع تامین مادی وزارت امور خارجه نگاه جدی تری داشته باشیم. احمدی اظهار داشت: دولت باید با نگاه سانده اعتبار وزارت امور خارجه را افزایش دهد تا دیپلمات های ایرانی بتوانند ماموریت های خود را دقیق‌تر و مناسب تر دنبال کنند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلام با بیان اینکه محور مذاکرات وزارت امور خارجه و کمیسیون بر سر افزایش اعتبار وزارتخانه بود، تاکید کرد: مجلس تلاش دارد با در نظر گرفتن شرایط مادی و اقتصادی دولت فضایی برای افزایش اعتبار وزارت امور خارجه فراهم کند. حسین نقوی حسینی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در اين رابطه گفته بود: کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برنامه دقیق و مناسبی برای تقویت اعتبارات حوزه وزارت امور خارجه در نظر گرفته و پیشنهادات ترمیمی در این حوزه طراحی شده است. نقوی حسینی ، با اشاره بودجه وزارت امور خارجه در سال ۹۵، گفته بود: در لایحه بودجه سال آینده اعتباراتی از سوی دولت برای بخش وزارت امور خارجه و حوزه دستگاه دیپلماسی کشور در نظر گرفته است اما رقم و میزان نهایی اعتبارات در مجلس تعیین می شود.

نماینده مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: نمایندگان مجلس برنامه دقیق و مناسبی برای تقویت اعتبارات حوزه وزارت امور خارجه در نظر گرفته و پیشنهادات ترمیمی در این حوزه طراحی شده است، حال اگر در کمیسیون‌های تخصصی و کمیسیون تلفیق ترمیم های لازم برای افزایش اعتبارات این بخش صورت نگرفت، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پیشنهادات بسیاری برای طرح آن در صحن علنی مجلس دارد.

نقوی حسینی افزود: بي‌شك در حوزه وزارت خارجه و بخش سفارتخانه ها باید پشتیبانی بیشتری از سوی دولت و مجلس صورت گیرد، زیرا سفارتخانه ها و نمایندگی ها، آبروی ما در کشورهای خارجی بوده و خط مقدم معرفی ایران به دنیا هستند.

این نماینده مردم در مجلس نهم، تصریح کرده بود: تمام اقدامات و برنامه ریزی ها باید به گونه ای باشد که اعتبارات و بودجه وزارت خارجه افزایش مناسب و چشمگیری داشته باشد تا دستگاه دیپلماسی بتواند نقش قدرتمند خود را در دیگر کشورها ایفا کند.

بودجه كارآمد

بي‌شك سفارتخانه‌هاي ايران در سراسر دنيا نمايندگي‌هاي جمهوري اسلامي محسوب مي‌شوند و بايد براي بهبود عملكرد آن‌ها برنامه و بودجه مناسبي در نظر گرفت. دولت مي‌تواند با تنظيم بهتر بودجه و با اختصاص درآمدهاي ملي به صورت كارشناسي‌شده و به حق، طوري بودجه را ميان وزارتخانه‌ها، نهادها و دستگاه‌ها تقسيم كند كه هزينه صورت گرفته بازخورد مناسبي داشته باشد.