وزير امور خارجه عربستان روز چهارشنبه در واکنشي دو پهلو از يک سو اعلام کرده است که رياض آمادگي گفت‌وگو با جمهوري اسلامي ايران را دارد و از سوي ديگر اين گفت‌وگو را مشروط کرده است. او گفته است ايران بايد بپذيرد که نمي‌تواند از طريق نيروهاي نيابتي خويش وضعيت منطقه را تغيير دهد. مشروط کردن گفت‌وگوها به اين معناست که رياض عملا تغييري جدي در مواضع چند ماه گذشته خويش ايجاد نکرده و تلاش دارد همان رويه را ادامه دهد.
عربستان سعودي مدتي است که با ايجاد تغيير نسبي در سياست خارجي خود متمايل است که گفت‌وگوهايي را با ايران آغاز کرده و به تنش منطقه‌اي خاتمه دهند، اما مسأله اينجاست که آنها نيز شرايطي براي خود دارند و بعيد است که با شرايطي که عربستان پيش پاي ايران گذاشته امکان مذاکره به سادگي فراهم آيد. رياض پس از وقايع اخير مبني بر ترور سردار سليماني در عراق توسط نيروهاي ارتش آمريکا و همچنين حمله موشکي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به پايگاه عين‌الاسد در حال سنجيدن وضعيت منطقه است. آنها در پي تحولات عراق و لبنان مي‌خواهند بسنجند که آيا تغييراتي جدي در مواضع جمهوري اسلامي ايران پديد آمده يا کماکان ايران بر راهبردهاي از پيش تعيين شده خويش اصرار مي‌ورزد. نکته بعدي که در سخنان وزير خارجه عربستان سعودي قابل اشاره است، بحث تلاش ميانجي‌ها براي کاهش تنش ميان تهران و رياض است.
طي روزهاي گذشته يوسف بن علوي سفري به تهران داشت و با وزير امورخارجه جمهوري اسلامي ايران ديدار کرد. با توجه به نقش عمان در منطقه و تلاش اين کشور براي برقراري صلح مي‌توان حدس زد که سفر اخير وزير امورخارجه عمان به ايران در راستاي کاهش تنش ميان ايران و عربستان بوده و احتمالا مسائلي پيرامون اين موضوع مطرح شده است. جمهوري اسلامي ايران پيشتر تأکيد کرده بود که آماده است در هر سطحي با عربستان مذاکره داشته باشد و مشکلي براي پيشبرد ديپلماسي منطقه‌اي خويش ندارد.
با توجه به اين موضوع، هرچند آغاز مذاکرات و روابط ديپلماتيک ميان ايران و عربستان سخت و دور از دسترس به نظر مي‌رسد اما بايد تأکيد داشت که ديپلماسي در هر شرايطي امکان شکل‌گيري دارد. حتي در بدترين شرايط جنگي نيز مي‌توان انتظار فعال شدن ديپلماسي را داشت. آنچه اهميت دارد آنکه آيا امکان حصول نتيجه يا پيشرفت جدي در روابط دو کشور طي اين مذاکرات وجود دارد يا خير؟ اين موضوعي است که گذر زمان آن را نشان خواهد داد؛ چرا که براي حصول نتيجه نياز است که هم مواضع عربستان تغيير کند و هم ايران تغييراتي را در مواضع خود ايجاد کند و اين موضوع منوط به تصميمات کلان دو کشور است.
قاسم محبعلی
ادامه میانجیگری عمان میان ایران و آمریکا با مذاکرات سرّی
تحرکات دیپلماتیک گسترده عمان در قبال تهران، توجه تحلیلگران را به خود جلب کرده و آنها را به سمت پیش بینی امکان ایجاد روزنه ای در پرونده اختلافات شدید ایران و آمریکا سوق داده است.
العرب نزدیک به عربستان سعودی نوشت: تحرکات دیپلماتیک گسترده عمان در قبال تهران، توجه تحلیلگران را به خود جلب کرده و آنها را به سمت پیش بینی امکان ایجاد روزنه ای در پرونده اختلافات شدید ایران و آمریکا سوق داده است.
به گزارش انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: سفر وزیر خارجه عمان، یوسف به علوی به تهران، دومین سفر او طی کمتر از یک ماه است، که نشان دهنده تلاش بی وقفه عمان برای حل اختلافات شدید بین ایران و آمریکاست.
منابع سیاسی پیش بینی می کنند که تلاش های عمان از صرف تنش بین تهران و واشنگتن فراتر می رود؛ چرا که فعلا، نوعی آتش بس حاکم شده است و هر دو طرف نشان داده اند که تمایلی برای ورود به جنگ ندارند.
به گفته یکی از منابع اگاه، ایران احتمالا در صدد تغییر موضعش در مورد مذاکره با دولت ترامپ است؛ چرا که بحران اقتصادی آن، تبدیل به یک بحران اجتماعی شده است. این منبع، موفقیت مذاکرات دیپلماتیک عمان که به صورت سرّی در حال انجام است، را در ایجاد یک تغییر غافلگیر کننده در توافق هسته ای، بعید نمی داند.
پیش از این، بن علوی در آغاز ژانویه برای شرکت در کنفرانس گفتگویی به تهران رفت و به دنبال حادثه ترور سردار سلیمانی و تحت تاثیر شرایط، اعلام کرد که هیچ وساطتی از سوی عمان بین ایران و آمریکا صورت نمی گیرد.
منبع سیاسی مذکور معتقد است که در آن شرایط، این واکنش بن علوی طبیعی بوده است؛ اما پس از آرام شدن نسبی اوضاع، عمان تصمیم گرفت وساطت خود را از سر بگیرد؛ چرا که تهران شدیدا تحت فشار تحریمهاست و ترامپ هم در سال انتخابات، نیاز به یک اقدام دیپلماتیک در رابطه با ایران دارد.
در این میان، در حالی که وزیر خارجه عمان در تدارک سفر به تهران بود، همچنان درگیریهای کلامی بین مسئولان ایران و آمریکا آرام نشده بود و برای مثال، رابرت وود، پیشنهاد نماینده پارلمان ایران، احمد حمزه، در مورد تعیین پاداش سه میلیون دلاری برای قاتل ترامپ را «سخیف» توصیف کرد.
اغلب تحلیلگران معتقدند که محمد جواد ظریف، از سوی نظام ایران، مسئول طرح گفتمانی معتدل تر است و احتمالا چرخش کشورش در مورد مذاکره با واشنگتن را رهبری خواهد کرد؛ همانطور که در جریان امضای توافق هسته ای، نقش مهمی ایفا نمود.
- 20
- 5
