آن روی عادل فردوسی‌پور

روزنامه شرق نوشت:  هنوز روزهای زیادی از وقتی که اسم عادل فردوسی‌پور مطرح بود و همگان به یاد گزارش‌های به‌یادماندنی او در دنیای فوتبال ‌یا اجرای بی‌نظیرش در برنامه ۹۰ می‌افتادند، نمی‌گذرند. عادل چهره منحصربه‌فرد تلویزیون، به‌ویژه شبکه سه سیما بود. او راه ارتباط برقرارکردن با مخاطب را به‌خوبی آموخته و بلد بود چطور تا پاسی از نیمه‌شب، میلیون‌ها نفر را پای برنامه ۹۰ بنشاند و آنها را با تحلیل‌های فوتبالی بیدار نگه دارد. زمانی هم که قرار بود او یک بازی فوتبال را گزارش کند، به طرز قابل‌ملاحظه‌ای تعداد مخاطبان تلویزیون افزایش پیدا می‌کرد. اسم عادل مساوی با فوتبال بود و هرجا‌که پا می‌گذاشت، باید درباره فوتبال حرف می‌زد‌ یا اینکه پاسخ کری‌های فوتبالی را می‌داد. در کنار این موارد عادل یکی، دو سرگرمی دیگر هم داشت و دارد که چندان بی‌ارتباط به همان دنیایش نیست. او گه‌گاهی پا‌به‌توپ می‌شود و در زمین برای رقبا کری‌خوانی می‌کند. به غیر از این، دستی هم بر ترجمه دارد و کار را بیشتر در حوزه‌های اجتماعی فوتبال در این عرصه پیش برده است. پس‌ عادل فکر، ذکر و شغلش فوتبال و تحلیل فوتبال، مجری‌گری و گزارشگری در این عرصه بود. با وجود چنین موضوعی که سال‌های زیادی از عمر حرفه‌ای این چهره شناخته‌شده را شامل شده است، او چندسالی می‌شود بخش اصلی و موضوعی را که خودش می‌گوید عاشق آن است، از دست داده است: گزارشگری فوتبال. با حضور علی فروغی به عنوان مدیر شبکه سه، راه برای قطع همکاری با عادل فردوسی‌پور و برچیدن برنامه ۹۰ هموار شد و تلویزیون با بدسلیقگی محض، بهترین مجری دو دهه گذشته‌اش را از دست داد. دیگر خبری از مجری‌گری یا گزارشگری عادل در تلویزیون نیست. این موضوع ولی چندان تغییری در عادل به وجود نیاورده، چرا‌که هنوز هم می‌تواند با فعالیت در سایت شخصی‌ای که به راه انداخته، بخشی از امیال رسانه‌ای و فوتبالی‌اش را ارضا کند.

در کنار این مورد ولی چندماهی می‌شود که روی جدیدتری از عادل فردوسی‌پور نمایان شده است؛ ‌عادل پیش از این هم در اتفاقات مختلف جانب مردم را داشت ولی از آنجایی که فعالیتی در فضای مجازی ندارد، واکنش‌هایش چندان دیده و شنیده نشده است. این مورد ولی از زمان مرگ مهسا امینی دستخوش تغییر شده است. او احتمالا به‌واسطه نداشتن قیدوبند حاصل از همکاری با صداوسیما، حرف‌ها و اعتراضاتش را راحت‌تر بیان می‌کند. درست است که هنوز هم صفحه‌ای مجازی ندارد ولی تلاش می‌کند با گذاشتن ویدئوهای به نسبت کوتاه، نگاهش نسبت به اتفاقات رخ‌داده را بیان کند. مثلا او برای پخش گفت‌وگوی اختصاصی‌اش با کارلوس کی‌روش که برای سایت شخصی‌اش ضبط کرده بود، کار درخوری انجام داد و پیش از پخش ویدئوی پربیننده مصاحبه با کی‌روش نوشت‌: «ضایعه تلخ درگذشت مهسا امینی را به خانواده‌اش و مردم ایران تسلیت می‌گوییم». با‌این‌حال، چهره منتقد عادل فردوسی‌پور، بعدتر و با انتشار یک ویدئو روشن شد. او با چهره‌ای مغموم روبه‌روی دوربین نشست و خطاب به مردم ایران گفت: «می‌دانم که این روزها به دلیل حوادث ناراحت‌کننده اخیر حال‌و‌روز خوبی ندارید. یک‌بار دیگر ضایعه تلخ از‌دست‌دادن مهسا امینی را به خانواده‌ مهسا و شما مردم خوب کشورم تسلیت می‌گویم. شما مردمی که در‌ این‌همه سال، رنج و مرارت زیادی کشیدید. طی چند دهه گذشته در شرایط جنگ، تحریم، اوضاع سخت اقتصادی و محدودیت‌های اجتماعی ایستادگی کردید و صبوری. من افتخار می‌کنم که در کنار شما بودم. هوش، مظلومیت، شجاعت و وقار زنان و دختران سرزمین من همواره تحسین‌برانگیز بوده است و آنها همواره دنبال احترام، حفظ کرامت، شأن و حقوق انسانی و شهروندی‌شان هستند. صدای مردم و مطالبات بحق آنها باید شنیده شود. پاسخ مطالبات مردم خشونت، محدودیت و قطع‌کردن اینترنت نیست. به امید روزهای بهتر و آینده‌ای روشن برای ایران عزیزمان».

عادل در کنار چهره اجتماعی‌ای که دارد و به‌واسطه آن به محبوبیت زیادی رسیده، سال‌هاست به‌عنوان استاد دانشگاه شریف هم مشغول به فعالیت است؛ همان دانشگاهی که در حوادث اخیر، اتفاقات عجیبی از سر گذرانده که اوجش ورود لباس‌شخصی‌ها به دانشگاه و برخورد با دانشجویان معترض بود. عادل همان روزها که مربوط به دهه اول مهر بود، بی‌کار ننشست و با صدور بیانیه‌ای از دانشجویان دانشگاهی که در آن تدریس می‌کند، حمایت کرد. او نوشت «تصاویر تلخ و تکان‌دهنده شب گذشته دانشگاه شریف، ‌ فراموش‌نشدنی است. در ۲۳ سال دوران تدریس خود، مشوق دانشجویان بودم تا برای ساختن فردایی بهتر در ایران بمانند. با چه نگاه و متر و معیاری با فرزندان شریفی که باعث رشد و ترقی و سربلندی ایران عزیزمان بوده‌اند، چنین بی‌رحمانه رفتار می‌کنید و دیگر چگونه می‌توان از آنها انتظار داشت تا بازهم بمانند و بسازند؟ بی‌تردید تشکیل کلاس بدون حضور همه دانشجویان و در شرایط فعلی بی‌معناست. امیدوارم هرچه سریع‌تر دانشجویان بازداشت‌شده آزاد شوند و با رعایت حق آزادی بیان و اندیشه در فضایی امن و آزاد و به دور از خشونت، شرایط تشکیل کلاس‌ها فراهم شود». چند روز بعد هم که داستان درگیری دانشجویان بسیجی با عده‌ای دیگر از دانشجویان دانشگاه شریف بر سر مختلط‌بودن یا نبودن سلف سرویس دانشگاه رقم خورد، فردوسی‌پور‌ ترجیح داد در واکنش به بسته‌شدن سلف سرویس دانشگاه، در حیاط‌ روی زمین، کنار سایر دانشجویان بنشیند و غذایش را بخورد. جدیدترین رویکردی که روی متفاوت عادل فردوسی‌پور را هم به تصویر کشیده مربوط به تجمع روز ۱۷ آبان در دانشگاه شریف است که عادل فردوسی‌پور هم فرصتی پیدا کرد تا چند‌دقیقه‌ای برای دانشجویان این دانشگاه حرف بزند. عادل این بار از این گفت که جای دانشجو پشت میله‌های زندان نیست و جای لباس‌شخصی در دانشگاه. «جای دانشجو پشت میله زندان نیست. همه مردم ایران خواهان آزادی بی‌قیدوشرط دانشجوهای در بند هستند. این خواسته حداقلی نه‌تنها این دانشگاه‌ بلکه تمام دانشگاه‌هاست. نیروهای لباس‌شخصی را برای دانشجوها نباید به کار برد. شما وقتی سرود را خواندید، اشک از چشم‌هایمان جاری بود. حضور شما دلگرم‌کننده است. امیدوارم به زن، زندگی و آزادی احترام بگذاریم». واکنش‌ها به روی جدید عادل فردوسی‌پور را می‌شد در شعارهای دانشجویان این دانشگاه به‌خوبی دید: آزادی، عدالت، فردوسی‌پور حمایت.