در اين فصل از رقابت‌هاي اروپايي تاكنون دو مربي اخراج شده، درحالي‌كه در ليگ برتر ايران تا پايان هفته نهم، چهار مربي بركنار شده اند. اخراج شدن، محدود به مربياني نيست كه نتايج بدي گرفته‌اند، گاهي آنها بعد از قهرماني نيز بركنار مي‌شوند.
«چمدان مربيان روي دوش‌شان است»؛ اين جمله را بارها از زبان مربيان بسياري شنيده‌ايم. مربيگري، شغل عجيبي است؛ يك روز شما براي هواداران بهترين مربي جهان هستيد و روز ديگر آنها شعار «حيا كن، رها كن» سر مي‌دهند.گويي همه خاطرات خوبي راكه با مربي‌شان داشتند، فراموش كرده‌اند. ليگ برتر ايران در هفته‌هاي اخير، روزهاي پر فراز و نشيبي را تجربه كرده است.
شيريني بردها در كنار تلخي باخت‌ها، سبب شده فوتبال به يك ورزش تماشايي و پرهيجان تبديل شود. اخراج و بركناري يك سرمربي پس از چند شكست، اتفاقي بود كه مدت‌ها قبل در فوتبال كشورهاي حوزه خليج فارس رخ مي‌داد اما با پيشرفت فوتبال در ايران و نتيجه‌گرايي، اين موضوع تبديل به يك ابزار براي مديرعامل‌هايي شده كه براي فرار از اخراج، سعي در وارد كردن شوك به تيم‌هاي‌شان دارند.
روز گذشته اكبر ميثاقيان از سرمربيگري سياه‌جامگان، بركنار و عليرضا مرزبان، جانشين او شد. اتفاقي كه در ۹ هفته اخير براي تيم‌هاي مختلفي رخ داده است.
نفت تهران
زردپوشان تهراني، كار خود را با علي‌كريمي آغاز كردند اما به دليل عدم پرداخت بموقع دستمزدهاي بازيكنان، جادوگر تصميم به جدايي گرفت تا حميد درخشان جانشين او شود. با تغيير و تحول در مديريت نفت تهران و واگذاري اين تيم به جهانيان، دوباره كريمي به به نيمكت بازگشت تا نخستين تغيير و تحول روي نيمكت يك تيم ليگ برتري رخ بدهد.
اماكريمي پس از كسب يك پيروزي، يك تساوي و يك شكست، پيامكي براي جهانيان ارسال و از امكانات گلايه كرد. او در پايان به مالك نفت گفت كه به فكر مربي ديگري باشند و استعفا كرد تا حميد درخشان دوباره سرمربي اين تيم شود و دومين تغيير روي نيمكت اين تيم شكل بگيرد.
گسترش فولاد تبريز
هشت هفته از ليگ برتر گذشته بود و گسترش فولاد تبريز با سرمربيگري لوكا بوناچيچ با پنج باخت، يك مساوي و دو پيروزي در قعر جدول رده‌بندي قرار گرفته بودند.
همين موضوع سبب شد تا هوشنگ نصيرزاده، مديرعامل آبي‌پوشان تبريزي تصميم به تغيير گرفت و فيروز كريمي را جانشين او كرد.
گسترش فولاد با كريمي نيز به پيكان باخت تا روند شكست‌هاي اين تيم ادامه پيدا كند. به هر ترتيب گسترش فولاد در حال حاضر با ۶ باخت در انتهاي جدول قرار گرفته و اميد چنداني به حضور در رتبه‌هاي بالايي جدول ندارد. اين سومين تغيير روي نيمكت يك تيم ليگ برتري در ۹ هفته اخير بود.
استقلال
وقتي فصل گذشته عليرضا منصوريان به عنوان سرمربي آبي‌ها انتخاب شد، بسياري از هواداران اين تيم بنرهاي او را به دست گرفتند و از بازيكن شماره ۱۰ پيشين استقلال، استقبال كردند. نيم فصل اول، استقلال شرايط خوبي نداشت و زمزمه‌هاي اخراج منصوريان به گوش مي‌رسيد اما فشار هواداران و محبوبيت بي‌نظيري كه او نزد بازيكنانش داشت، سبب شد تا مديرعامل اين تيم به او فرصت بيشتري بدهد.
منصوريان در نيم‌فصل دوم، تيم قدرتمندي را ساخت و يك‌به‌يك بازي‌ها را برد. اين تيم در نهايت به‌عنوان نايب قهرماني دست پيدا كرد تا فصل جديد را با قدرت آغاز كند. او بازيكنان زيادي را جذب كرد و اميد اول قهرماني لقب گرفت اما هرگز نتوانست به روزهاي اوج خود بازگردد و باخت‌هاي پياپي سبب شد تا در نهايت در يك كنفرانس مطبوعاتي ۸۹ دقيقه‌اي، استعفاي خود را اعلام رسمي‌كند.
آبي‌ها با وينفردشفر نيز نتوانستند حريف خود را شكست بدهند و يك تساوي كسب كردند تا همچنان در رتبه دوازدهم جدول رده‌بندي حضور داشته باشند. چهارمين تغيير روي نيمكت يك تيم ليگ‌برتري به اين شكل رقم خورد. در حالي‌كه تنها ۹ هفته از ليگ گذشته، تيم‌هاي ايراني چهار بار مربيان‌شان را تغيير داده‌اند و البته زمزمه‌هاي اخراج يا استعفا نيز درباره برخي مربيان به گوش مي‌رسدكه عبدا... ويسي، يكي از اين مربيان است.
فقط ۶ هفته!
اما بركناري زودهنگام مربيان، محدود به ايران نيست و گاهي در تيم‌هاي معتبر اروپايي نيز چنين اتفاقاتي رخ مي‌دهد.در ششمين هفته رقابت‌هاي بوندسليگا، اتفاق عجيبي رخ داد. كارلو آنجلوتي كه دومين فصل حضور خود در بوندسليگا را تجربه مي‌كرد، به دليل كسب نتايج ضعيف بركنار شد تا يوپ‌هاينكس جاي او را در اين تيم بگيرد.
جالب است بدانيد در تاریخ باشگاه بایرن مونیخ، برکناری یک سرمربی تنها ۶ هفته بعد از شروع رقابت‌های بوندسلیگا بی‌سابقه بوده است. پیش از این، چنین رکوردی در مونیخ به یوپ هاینکس تعلق داشت که در هفته دوازدهم از رقابت‌های فصل ۹۲-۱۹۹۱ بوندسلیگا و بعد از شکست چهار بر يك مقابل تیم اشتوتگارتر کیکرز، از سمت خود برکنار شد.
اولی هونس البته بعدها از این برکناری که در تاریخ هشتم اکتبر سال ۱۹۹۱ روی داده، به‌عنوان بدترین اشتباه دوران مدیریت ورزشی خود در بایرن مونیخ یاد کرد. توماس توخل نيز مربي ديگري بود كه در اين فصل بركنار شد تا آمار اخراجي‌هاي تمام ليگ‌هاي معتبر اروپايي به دو برسد؛ درحالي‌كه در ايران تا اينجاي فصل، چهار تغيير روي نيمكت رخ داده است.
اخراج برترين‌ها
اگر فكر مي‌كنيد يك مربي در صورت كسب نتايج ضعيف، بركنار مي‌شود، اشتباه مي‌كنيد. مربياني هستند كه با وجود كسب نتايج درخشان نيز در آستانه بركناري يا عدم تمديد قرارداد هستند. برانكو ايوانكوويچ، بارزترين مثال اين اتفاق است. چند روز قبل، جعفر كاشاني در يك گفت‌وگو اعلام كرد كه «برانکو، مربی باکلاسی است اما معلم کلاس اولی نمی‌تواند به کلاس ششمی‌ها درس بدهد و پرسپولیس نیاز به تفکر جدیدی دارد».
همين موضوع، زمزمه‌هايي را مبني بر احتمال عدم تمديد قرارداد اين مربي مطرح كرده است؛ هرچند كه مسئولان باشگاه تلاش مي‌كنند تا اين موضوع را آرام آرام مطرح كنند زيرا مي‌دانند كه مطرح كردن اين موضوع در شرايط فعلي، سبب هجوم هواداران به آنها خواهد شد. برانكو، نسل خوبي را براي پرسپوليس ساخته اما بد نيست بدانيد او تنها مربي‌اي نيست كه بعد از قهرماني، زمزمه‌هاي بركناري‌اش به گوش مي‌رسد.
نمونه‌هاي اروپايي
فرانک دی بوئر، سرمربی کریستال پالاس، نمونه واضح این مثال است. او مربی اخراجی آژاکس بود. نیمکت اینتر را در سال گذشته به او سپردند و بعد از تنها ۱۳ بازی و نتایج افتضاح از این تیم اخراج شد. امسال به پالاس رفت و تنها بعد از ۶ بازی و بدون برد و حتی گل زده از این تیم اخراج شد و مربی بعدی با برد برابر چلسی، این تیم را از ورطه سقوط بیرون کشیده است. البته این جای عجیب ماجرا نیست و مربیان قهرمان نیز از تیم خود اخراج شده‌اند.
کاپلو و دل بوسکه در دوره متفاوت بعد از قهرمان‌کردن رئال مادرید در لیگ اسپانیا بدون هیچ توجیه و توضیحی از سمت خود اخراج شدند و حتی رانیری نیز بعد از شاهکارش و قهرمان کردن لسترسیتی از سمتش به دلیل کسب نتایج ضعیف اخراج شد.
فرصت محدود
نتيجه‌گرايي در فوتبال حرفه‌اي، سبب شده تا مديرعامل‌هاي تيم‌ها براي ابقاي خود تصميم به بركناري مربياني كنند كه با صرف هزينه‌هاي گزاف به اين تيم آمده‌اند. فرصت دادن به مربيان براي نتيجه‌گيري موضوع مهمي است كه بايد مورد توجه مديران قرار بگيرد. بسياري از پيشكسوتان معتقدند يك نيم‌فصل براي ارزيابي عملكرد يك مربي كافي است؛ حال آنكه در بسياري از تيم‌ها، تنها چند هفته به مربيان فرصت داده مي‌شود كه اين فرصت براي شناخت آنها از بازيكنان كافي نيست.
وحید کوثری
- 12
- 2
