سایه سنگین «دیه‌گو مارادونا» بر مسی

تاریخ جام‌جهانی ستاره‌های بسیاری به خــــود دیـــــده است؛ ستاره‌هایی که با درخششی خیره‌کننده زمینه‌ساز موفقیت و قهرمانی تیم‌شان می‌شدند. با این حال از میان همه این جام‌ها و ستاره‌ها یک مورد عجیب دیده می‌شود: «جام‌جهانی ۱۹۸۶ و قهرمانی آرژانتین با مارادونا.» عجیب از این جهت که گویا همه اتفاق‌نظر دارند که مارادونا یک‌تنه آرژانتین را قهرمان کرد.

البته آرژانتین در این جام ستاره‌های دیگر مثل خورخه والدانو را داشت، اما نام این جام و قهرمان، آنچنان با مارادونا گره خورد که کمتر کسی این جام را به غیر از او به یاد می‌آورد. مارادونا شد سمبل آرژانتین. این یک‌تنه به جنگ رقبا رفتن گویا تقدیر مارادونا بود. همان سال‌ها در ناپولی، در تیمی که پیش از مارادونا هیچ‌گاه قهرمان ایتالیا نشده بود، به جنگ سلاطین و غول‌های سری «آ» رفت.

در آن سال‌ها که میلان افسانه‌ای بود و اینتر پرستاره، مارادونا دو اسکودتو و یک جام‌درجام اروپا را برای ناپولی به ارمغان آورد تا ثابت شود که یک بازیکن هم می‌تواند سرنوشت‌ها را رقم بزند. او آرژانتین را به فینال ۱۹۹۰ هم رساند اما آنجا مغلوب بازی هوشمندانه شاگردان قیصر شد تا اشک‌های تراژیکش در تاریخ جام‌جهانی ماندگار شود. همه کمابیش درباره مارادونا خوانده‌ایم؛ سرنوشتش، درگیری‌اش با فیفا و اخراج از جام‌جهانی ۱۹۹۴. غرض اینجا اشاره به چیز دیگری است، اینکه تاثیرات دیرپای مارادونا بر فوتبال آرژانتین چه بود، به‌خصوص تاثیراتش بر ستارگان بزرگ! آیا آرژانتینی‌ها از سایه مارادونا بیرون آمده‌اند یا نه؟

آرژانتین همواره ستارگانی ممتاز داشته است. مارادونا که رفت خیلی‌ها آمدند و رفتند. از همان لحظه رفتنش، هر استعدادی که ظهور می‌کرد با مارادونا مقایسه می‌شد. آریلا ارتگا را به یاد دارید، بازیکن ریزنقش و تکنیکی که همه ویژگی‌های یک ستاره جهانی را داشت. از همان روزهای اول گفتند مارادونای دیگری ظهور کرده است و همین مقایسه کار دستش داد. سایه سنگین مارادونا چنان پرفشار بود که ارتگا هیچ‌گاه از آن خلاصی نیافت.

در جام ۱۹۹۸ با اشتباه بچگانه و درگیری‌اش با ادوین ون‌درسار اخراج شد، اخراجی که درنهایت عامل اصلی حذف آرژانتین هم بود. پس از ارتگا خیلی‌های دیگر هم بودند، مثل خوان ریکلمه. همه بازیکنان خوب بودند، اما همه آنهایی که با مارادونا مقایسه شدند کمابیش زیر فشار این مقایسه له شدند و حالا نمونه آخری و اعلای این نمونه‌ها، لیونل مسی؛ کسی که خیلی‌ها می‌گویند بهترین بازیکن تاریخ فوتبال است. حتی بهتر از مارادونا. با آن نبوغ و هوش سرشارش که بیش از یک دهه است در بالاترین سطح ممکن بازی می‌کند. اما همین مسی که در بارسا عناوین را به‌راحتی درو می‌کند در تیم‌ملی آرژانتین هنوز توفیق چندانی کسب نکرده است.

مسی خود دست‌کمی از مارادونا ندارد، اما او هم از مقایسه با مارادونا آسیب دیده است. او هم زیر بار فشار است؛ فشار اینکه یک‌بار مارادونا یک‌تنه آرژانتین را قهرمان جهان کرده و حالا نوبت اوست و چه فشار سهمگینی است. حالا مسی در چهارمین جام‌جهانی‌اش سودای فتح جام دارد، اما همین ابتدای کار نشانه‌هایی از ضعف یا شاید بدشانسی را بروز داد.

پنالتی ازدست‌رفته او در بازی با ایسلند باعث شد آرژانتین از کسب اولین پیروزی بازبماند، در گروهی که حالا همه می‌دانیم چه گروه سختی است و شاید گروه مرگ واقعی مسابقات باشد. این شاید آخرین فرصت مسی باشد برای بیرون آمدن از سایه مردی که به تعبیر یکی از نویسندگان، همه ستاره‌های پس از خود در آرژانتین را اخته کرده است. کار سختی است یک‌تنه به جنگ رقبا رفتن و با چنگ و دندان جام را برداشتن؛ کار سختی است مثل مارادونا بودن.

محمد هدایتی