اخوان المسلمین

اخوان المسلمین یک جنبش فراملی اسلام‌گرای سنی است که در بسیاری از کشورهای عربی طرفدار دارد. اخوان المسلمین را می‌توان بزرگترین گروه سیاسی سنی در جهان به شمار آورد. این جنبش در سال ۱۹۲۸ میلادی (۱۳۰۷ شمسی، ۱۳۴۷ قمری) در شهر اسماعیلیه مصر به رهبری حسن البنا بنیان نهاده شد و سپس فعالیت خود را به دیگر کشورهای عربی و اسلامی گسترش داد.

این نهضت به تأثیر از اندیشه‌های سید قطب اندیشمند اسلامی، محمد الغزالی مبلغ اسلامی، سید جمال‌الدین افغانی و محمد عبده در پاسخ به انحطاط داخلی مسلمانان و سلطه بیگانگان بر کشورهای اسلامی، به ویژه بر کشور مصر پدید آمد. اخوان المسلمین جهت رسیدن به اهدافش در زمینه‌های مختلف فرهنگی، نظامی و سیاسی به مبارزه پرداخت، و در این رهگذر چند بار به دست حکومت ملک فاروق منحل شد و طی آن شمار زیادی از اعضای آن دستگیر یا اعدام شدند.

نام رسمی این گروه اِخْوان المسلمین به معنای برادری مسلمانان است اما گاهی اّخَوان المسلمین نیز گفته می‌شود که به معنای برادران مسلماناست.

ساختار تشکیلاتی اخوان المسلمین

محمد بدیع مرشد عام اخوان‌المسلمین توسط دولت نظامی مصر به اعدام محکوم شده‌است
ارکان اصلی جنبش اخوان المسلمین شامل مرشد عام، شورای مشورتی و دفتر ارشاد عام می‌باشد. شورای مشورتی یا هیئت مؤسسان، مرجع قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری اخوان‌المسلمین محسوب می‌شود و عهده‌دار نظارت عالی بر فعالیت‌های جمعیت و انتخاب مرشد عام بوده و مصوبات آن برای کلیه اعضاء الزام‌آور می‌باشد. شورای مشورتی دارای ۳۰ عضو است که از بین شوراهای مشورتی مناطق مختلف مصر انتخاب می‌شوند و شورا می‌تواند جداگانه ۵ نفر از متخصصان را نیز به عضویت بپذیرد. اعضاء شورا برای مدت ۴ سال انتخاب می‌شوند.

مرشد عام اخوان توسط این شورا انتخاب می‌شود و پس از پایان دوره مأموریت خود، تا پایان عمر همچنان عضو شورای مشورتی باقی خواهد ماند، مگر آنکه در نتیجه اهمال در انجام وظایف خود بر کنار شود. مرشد عام جماعت از میان اعضای انجمن که حداقل پانزده سال سابقه عضویت داشته باشد و سن او نیز از چهل سال قمری کمتر نباشد، انتخاب می‌شود. اعضای جماعت پس از انتخاب مرشد عام باید با او بیعت کنند. مرشد عام نباید در کارهای تجاری یا مشاغل دیگر جز کارهای علمی و ادبی مشغول باشد. دوره مسئولیت او شش سال است و انتخاب مجدد او تنها برای یک دوره بلا مانع است.

دفتر جهانی ارشاد عام مسئولیت عالی اجرایی فعالیت‌های اخوان‌المسلمین را بر عهده دارد و کلیه فعالیت‌های اجرایی اخوان را اداره می‌کند. دفتر ارشاد از ۱۳ عضو تشکیل می‌شود که از سوی شورای مشورتی، از مناطق مختلف انتخاب می‌شوند.

در سال ۲۰۱۰ محمد بدیع به عنوان مرشد عام اخوان‌الملسلمین انتخاب شد. پس از بازداشت او در سال ۲۰۱۳ توسط حکومت نظامی مصر محمود عزت به عنوان مرشد عام موقت انتخاب شد.

چارچوب فکری اخوان مسلمین

گروه اخوان المسلمین هدف خود را اصلاح جامعه مصری و اجرای احکام و قوانین اسلامی در کشور عنوان می کردند. به گزارش سایت ˈالإخوانˈ این گروه قرآن و سنّت نبوی را قانون اساسی مسلمانان می دانستند و می گفتند: همه چیز دست خداوند است، حضرت محمد خاتم پیامبران و پیامبر جهانیان است، قرآن کتاب خداوند و برنامه دنیوی و اخروی انسان هاست، بر هر مسلمانی واجب است تا به سنّت نبوی پایبند بوده و در احیاء شکوه و مجد اسلامی از طریق بیداری مردم بکوشد، احکام و دستورات اسلامی بایستی بر کل بشریّت حاکم شود، هر مسلمانی باید فرزندان خود را براساس آموزه های اسلامی تربیت کند، تحقّق همه این موارد در گرو برپایی حکومت اسلامی است. 

به گفته بیومی زکریا در کتاب مذکور، اعضای اخوان المسلمین به سال ۱۹۳۹ در دهمین سالگرد تاسیس خود، چارچوب مبانی فکری و نظری جنبش خود را به صورت ذیل ترسیم کردند:

۱. دین اسلام نظامی جامع و کامل است و تنها راه رسیدن به سعادت و خوشبختی در همه جوانب زندگی به شمار می آید.

۲. دین اسلام از دو منبع اساسی سرچشمه می گیرد و بر پایه آن دو استوار است: نخست قرآن کریم و دوم سنّت نبوی.

۳. قوانین و آموزه های اسلامی در هر زمان و مکانی قابل اجرا است.