یارانه

یارانه

آنچه امروزه در جامعه ما تحت عنوان یارانه از آن نام برده می شود ، در واقع عبارت است از پرداخت مستقیم یا غیر مستقیم نوعی كمك مالی ، امتیاز اقتصادی یا اعطای برتری ویژه ای به موسسات خصوصی ، خانوارها و یا واحدهای دولتی كه جهت دستیابی به اهداف مورد نظر انجام می پذیرد . 
 
از مهمترین اهدافی كه دولت ها به ویژه در كشورهای در حال توسعه مانند كشور ما با پرداخت یارانه دنبال می كنند ، جلوگیری ازگسترش فقر و بحران های اجتماعی تلاش برای برقراری عدالت حتی به بهای از دست رفتن بخشی از كارایی اقتصادی است . 
 
اما دسته بندی های متعدد و تعاریف گوناگون از یارانه وجود دارد كه در ادامه جهت آشنایی بیشتر به چند نمونه از این دسته بندیها و تعاریف اشاره خواهد شد . 

انواع یارانه

یارانه ها را با توجه اهداف، به چندین روش می توان دسته بندی کرد. به چند دسته بندی مهم اشاره می شود:

۱-یارانه با توجه به گروه هدف:

یارانه حمایت از تولید کننده: دولت به تولید کننده یارانه نقدی یا غیر نقدی می دهد تا تولید کننده توان تولید کالا را داشته باشد.

یارانه حمایت از مصرف کننده: دولت به مصرف کننده یارانه نقدی یا غیر نقدی می دهد تا مصرف کننده توان خریدکالا یا خدمات با قیمت تمام شده که به بازار عرضه می شود را داشته باشد.

یارانه حمایت از توزیع کننده: دولت به توزیع کننده یارانه نقدی یا غیر نقدی می دهد تا مصرف کننده و تولید کننده توان خریدکالای عرضه شده به بازار را داشته باشد.

۲-یارانه با توجه به نوع پرداخت:

یارانه نقدی: یارانه یی است که به صورت ریالی به گروه هدف به عنوان حمایت پرداخت می شود.

یارانه غیر نقدی: یارانه یی است که به صورت غیر ریالی به صورت های گوناگون در اختیار گروه هدف قرار داده میشود. مثل: امتیاز بخشودگی مالیاتی به تولید کننده گان. در اختیار گذاشتن کالای اولیه مثل کالای خام یا فراوری شده.

۳- یارانه با توجه به چگونگی پرداخت:

یارانه مستقیم: پرداخت کننده یارانه، کمک نقدی یا غیر نقدی خود را طور مستقیم در اختیار تولید کننده یا مصرف کننده قرار می دهد.

یارانه مستقیم مقدار هزینه هایی است که دولت برای حفظ منافع اقشار جامعه بدون واسته برای خرید کالا یا خدمات  می پردازد. یارانه های مستقیم هم به یارانه های تولیدی، توزیعی و مصرفی طبقه بندی می شوند.

پرداخت یارانه مستقیم به یارانه بگیران اصلی بسیار کم هزینه تر از زمانی است که پرداخت یارانه غیر مستقیم به دست یارانه بگیران اصلی می رسد.

یارانه غیر مستقیم: پرداخت کننده یارانه، کمک نقدی یا غیر نقدی خود را طور غیر مستقیم در اختیار تولید کننده یا مصرف کننده قرار می دهد. در پرداخت یارانه بطور غیر مستقیم، پرداخت کننده یارانه، کمک می کند تا موسسات و شرکت ها، کالا و خدمات عمومی خود را با قیمتی کمتر از هزینه تمام شده به مصرف کنندگان عرضه می کنند.

۴- با توجه به سطح عملگرد:

یارانه باز: یارنه ای  است که به عموم ملت تعلق می گیرد. مثل یارانه نان.

یارانه بسته: پرداختی است که به افراد یا گروه و بخش های خاص تعلق می گیرد. مثل یارانه کاغد که فقط به صاحبان روزنامه ها تعلق می گیرد.

۵- براساس اهداف:

یارانه ها به صورت اقتصادی، توسعه یی، اجتماعی، سیاسی، نظامی، دینی یا فرهنگی تقسیم می شود.

۶-براساس بخش اقتصادی:

براین اساس یارانه ها به صورت مصرفی، تولیدی، توزیعی، صادراتی، وارداتی و... دسته بندی می شود. 
 

 
به طور كلی دولت ها با سه هدف عمده مبادرت به پرداخت یارانه می نمایند : 
 
۱)به كارگیری صحیح و به جای منابع و امكانات كمیاب كشور 
 
۲)ثابت نگه داشتن یا جلوگیری از نوسان زیاد قیمت ها 
 
۳)توزیع مناسب وعادلانه درآمدها 
 
اما در نهایت " هدف اصلی از توزیع یارانه دولتی ، كمك به اقشار مستضعف جامعه است.

سایت سازمان هدفمندی یارانه ها: hadafmandi.ir