واژه ترور از واژه لاتین «Terror» به معنای «عامل اضطراب» گرفته شده است. ترور در لغت به معنی «ترساندن» و تروریسم به «ارعاب و تهدید»، «ایجاد ترس و وحشت در مردم» و تروریست (Terrorist) به «طرفدار ارعاب و تهدید و حکومت زور»، است.
دانشنامه «لاروس» نیز این واژه را به معنای بیرحمی، قساوت و ترس ترجمه می نماید. همچنین دانشنامه «بریتانیکا» تروریسم را به «کاربرد سیستماتیک ارعاب یا خشونت پیش بینی ناپذیر بر ضد حکومت ها، انسان ها و افراد برای دستیابی به یک هدف سیاسی» و فرهنگ بزرگ «لیتره» این واژه را برابر «برقراری سلطه ارعاب و وحشت» دانسته است.
ترور ، اقدامی ترس آفرین ، وحشت آمیز ،غیر قانونی ، پنهانی ، غافلگیرانه و رعب انگیز است که با کشتن افراد مخالف و تخریب اماکن متعلق به آنها از طریق روشهای زورمدارانه با وسایل و ابزار خشن صورت می گیرد . این روش آخرین تیر ترکش درماندگان است و وقتی نتوانسند از طریق گفتمان راه به جایی ببرند دست به کشتار افراد بی گناه می زنند تا به اهداف خود برسند . تجربه نشان داده که تروریسم در نهایت محکوم به شکست است . این عمل راه به جایی نمی برد و برخلاف انتظار عاملان ترور ، نتیجه عکس در اذهان عمومی دارد .
در ایران روز مبارزه با تروریسم ۸ شهریور ماه است.
گروه تروریستی:
گروره تروریستی، گروهی است که به شکل سازمان یافته و هدفمند اقدام به ترور و گسترش خشونت می کند. برخی از این گروه ها دارای مبانی خاص فکری و مذهبی هستند.
امروزه بخش مهمی از حوادث دنیا به دست تروریست ها انجام میشود.
خطرناکترین گروه های تروریستی فعال در دنیا: گروه تروریستی داعش، گروه تروریستی بوکوحرام، جبهه النصره، طالبان، القاعده و.......
گروه دولت اسلامی موسوم به داعش
هسته اولیه داعش به سال ۲۰۰۴ و زمان زرقاوی برمیگردد. ابومصعب الزرقاوی اردنیالاصل که سابقه حضور در افغانستان و نبرد با نیروهای شوروی را هم داشت، پس از حمله آمریکا به عراق یک گروه نظامی به نام جماعت توحید و جهاد در این کشور را تشکیل داد. دیری نگذشت که اقدامات سختگیرانه زرقاوی در مناطق سُنینشین و کشتار غیرنظامیان موجب اختلاف میان گروههای سنی و القاعده شد. این اختلافات از سال ۲۰۰۵ آشکار شد، اما زرقاوی توانست با تشکیل شورای مجاهدین بهعنوان سازمانی فراگیر و متشکل از القاعده و پنج گروه شورشی دیگر، در آوریل ۲۰۰۶ بر این اختلافات فائق آید.
بعد از مرگ زرقاوی، شورای مجاهدین ابو حمزه المهاجر را به ریاست این گروه انتخاب کرد. در سال ۲۰۱۰ نیروهای آمریکایی به منطقهی الثرثار حمله کردند و ابوعمر بغدادی و ابوحمزه المهاجر را کشتند. بعد از این ماجرا، ابوبکر بغدادی به ریاست دولت اسلامی عراق رسید.
ابوبکر بغدادی با انتشار فایلی صوتی، جبهه النصره را امتداد دولت اسلامی در عراق معرفی کرد و نام سازمان خود را به دولت اسلامی در عراق و شام (داعش) تغییر داد. به این ترتیب، دولت اسلامی عراق در سال ۲۰۱۳ نام خود را به دولت اسلامی عراق و سوریه داعش تغییر داد تا بتواند عملیات در دو کشور را پوشش بدهد.
این گروه تروریستی از ۵ هزار تروریست تشکیل شده است که به دلیل ارتباط قوی با عشایر حامی خود در خاک عراق و به طور دقیقتر در استان الانبار، در مناطق مشترک سوریه و عراق مانند ادلب، دیرالزور و الرقه فعالیت دارد. این گروه کنترل کامل شهر مرزی الرقه در مرز با سوریه و ترکیه را در اختیار داشته و به ادعای خود «دولت اسلامی» در آن تأسیس کرده است.
جیش العدل
یک گروه شبه نظامی تروریستی تندروی سلفی مذهب و بلوچ است که نظام جمهوری اسلامی ایران به مبارزه مسلحانه پرداخته است. این گروه بعد از نابودی جندالله با سازماندهی برخی از اعضای آن، شروع به فعالیت و اعلام موجودی کرد. رهبری این گروه را صلاحالدین فاروقی بر عهده دارد. این گروه تروریستی تاکنون مسئولیت چند قتل و ترور در نواحی شرقی استان سیستان و بلوچستان را بر عهده گرفته است. گروهک جیش العدل، با آموزههای سلفی و باورهای وهابی خود از جمله حامیان سلفیهای معارض در جنگ سوریه هستند و یکی از دلایل اقدامات تروریستی خود علیه جمهوری اسلامی را حمایت از تکفیریهای سوری و تروریستهای معارض دولت سوریه اعلام کرده است.
جبهة النصرة
جبهة النصرة از مهمترین گروهای ضد نظام بشار اسد به شمار میآید که با حمایتهای تسلیحاتی آمریکا، غرب و متحدان منطقهای خود توانسته فجایع بزرگی در این کشور رقم بزند.
جبهه النصره به سرکردگی «ابو محمد الجولانی» اواسط سال ۲۰۱۱ میلادی با کمک گروه تروریستی دولت اسلامی عراق و شام(داعش) تأسیس و تقویت شد. بعدها ضمن استقلال از گروه داعش، از سوی «ایمن الظواهری» به عنوان شاخه اصلی القاعده در سوریه انتخاب شد و همین موضوع اختلاف النصره و داعش را در پی داشته است.
تعداد نیروهای این گروه ۵ الی ۷ هزار نفر است که در تمام ۱۱ استان از ۱۴ استان سوریه فعالیت دارند. این گروه تروریستی مسئول بسیاری از عملیاتهای انتحاری و انفجار خودروهای بمبگذاری شده در مناطق سوریه است.
در سال ۲۰۱۲ دولت آمریکا جبهه النصره را در لیست گروههای تروریستی خود قرار داد. در سال ۲۰۱۳ «ابوبکر البغدادی»، سرکرده گروه تروریستی دولت اسلامی عراق و شام خواستار ائتلاف با جبهه النصره برای تشکیل گروه تروریستی «دولت اسلامی در عراق و شام» شد ولی این موضوع با مخالفت محمد الجولانی، سرکرده جبهه النصره روبرو شد. بسیاری از اعضای این گروه تابعیت غیرسوری دارند و طبق آخرین آمارها، اتباع ۴۸ کشور از جمله عربستان، افغانستان، پاکستان، انگلیس، فرانسه، استرالیا و غیره در این گروه تروریستی عضویت دارند. در اواخر سال ۲۰۱۳ به علت گسترش نفوذ جبهه النصره به مناطق مرزی سوریه و ترکیه و همچنین پیوستن دیگر گروههای مسلح به این جبهه، برخی مقامات دولت آمریکا مجبور به مذاکره با سرکردگان جبهه النصره برای پیشبرد طرح خود برای تضعیف دولت سوریه شدند.
القاعده
سازمان القاعده که بهنوعی مادر تمام گروههای تروریستی مطرح در منطقه است، با حمایت آمریکا در دهه هشتاد میلادی تشکیل شد. این سازمان در ابتدا تحت عنوان دفتر «مکتب الخدمه» و با هدف آموزش، پشتیبانی و تجهیز مجاهدین عرب برای جنگ با شوروی سابق آغاز به کار کرد. مأموریت این گروه البته خیلی زود به ثمر نشست و ارتش شوروی در اوایل دهه هشتاد مجبور به عقبنشینی از افغانستان شد، اما این پایان راه القاعده نبود.
اسامه بن لادن رهبر القاعده در سال ۲۰۱۱ در عملیات نظامی ارتش آمریکا در پاکستان کشته شد و پس از آن ایمن الظواهری رهبری این شبکه را بر عهده گرفتهاست. شاخههای مختلف این شبکه در کشورها و مناطق متفاوتی فعال هستند. جبهه النصره در سوریه و انصار الشریعه در یمن از شاخههای القاعده هستند که کنترل بخشهایی از این دو کشور را در اختیار دارند.
القاعده حملات متعددی را علیه اهداف نظامی و غیرنظامی در کشورهای مختلف انجام دادهاند. حملات ۱۱ سپتامبر مهمترین آنها بود که آمریکا در پاسخ به افغانستان حمله کرد. در این مدت القاعده با همان ایدئولوژی و دیدگاه در این کشور شکل گرفت که این اتفاق نیز مرحله دیگری از تقویت گروههای تکفیری را رقم زد. در واقع در عراق، القاعده با قویترین ارتش دنیا درگیر شد که این مبارزات موجب شد نگاه چریکی این سازمان دقیقتر شود، تاکتیکهای جنگی آن ارتقا یابد و در کل، آبدیده و قَدَر شود و در نهایت، با استفاده از مقبولیت خود در بخشهایی از جوامع اسلامی، عناصر و نیروهای بیشتری را به خود جذب کند.
طالبان
طالبان به معنای طلبهها نام گروهی از شبه نظامیان روحانی مخالف دولت افغانستان است که دارای عقاید دُگم مذهبی و وابسته به مکاتب حنفی و وهابی در دین اسلام است. رهبری طالبان پس از مرگ ملا عمر، ملا اختر منصور بود که او هم به تازگی کشته شده و هنوز رهبر بعدی معرفی نشده است.
حمایتهای مکرر و پنهان عربستان سعودی از طالبان ادامه داشت و آنها با شعار جهاد با شرک و کفر و اینکه هر کس کشته شود به بهشت خواهد رفت به زودی پیروان زیادی از افغانستان و پاکستان پیدا کردند. طالبان پاکستان در سال ۲۰۰۷ میلادی با هدف استقرار حکومت اسلامی و جاری کردن قوانین شرع در پاکستان، وارد مبارزه مسلحانه شد. از طالبان پاکستان به عنوان شبکهای متشکل از تعدادی گروههای تندرو محلی نام برده میشود. در بدو امر مردم افغانستان به این گروه خوشبین بودند و گمان میکردند، آنها میتوانند به جنگهای داخلی افغانستان پایان دهند.
بوکوحرام
بوکوحَرام با ترجمه «تحصیل غربی حرام است» یک گروه شورشی و جهادی اسلامی در شمال نیجریه است که خواستار تعطیلی تمامی مدارس نوین در نیجریه بوده و به دنبال شریعت اسلامی بر همه ۳۶ ایالت نیجریه است. این گروه که در نیجر، چاد و شمال کامرون نیز فعال است در سال ۲۰۰۲ تأسیس شده و پیشتر با شبکه القاعده ارتباط داشت اما در مارس ۲۰۱۵ با ابوبکر بغدادی بیعت کرد و نام خود را به ولایت غرب آفریقای دولت اسلامی تغییر داد. محمد یوسف بنیانگذار این گروه با دموکراسی، آموزش سکولار و دانش مخالف بود، او حتی کروی بودن زمین را هم زیر سوال برده بود پس از مرگ او ابوبکر شکائو رهبر گروه شد. بوکوحرام حملات متعددی به بانکها، رستورانها و فروشگاههای بزرگ را طرح ریزی کرده است که منجر به مرگ هزاران نفر شدهاند.
