صوت و فیلم گزارش تصویری کاریکاتور
سه شنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۴
sarpoosh
همگام با علم > خشکسالی

خشکسالی

خشکسالی

خشکسالی عموماً از جنبه‌های مختلفی چون هواشناسی، آب‌شناسی یا کشاورزی تعریف می‌شود. نتیجه نهایی خشکسالی از تأثیرات آن بر روی فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی یک منطقه مشخص می‌شود.

 

در دهه‌های اخیر، در میان حوادث طبیعی تاثیرگذار بر جامعه انسانی، تعداد زیادی پدیده خشکسالی دیده می‌شود که به ‌لحاظ ویژگی‌هایی چون درجه شدت، طول مدت، فضای تحت تأثیر، تلفات انسانی، خسارات اقتصادی و تأثیرات اجتماعی دراز‌مدت بر جامعه، آثار آن بیش از سایر حوادث طبیعی بوده است .

 


فرق عمده خشکسالی با سایر حوادث طبیعی در این است که خشکسالی بر خلاف بسیاری از حوادث، پدیده ای تدریجی بوده و در دوره زمانی نسبتا ً طولانی واقع می‌شود و اثرات آن ممکن است تا سال ها و با تأخیر بیشتری نسبت به سایر حوادث طبیعی ظاهر شود. بنابراین از آنجا که تعیین زمان دقیق شروع خشکسالی کار ساده‌ای نیست، به آن پدیده‌ای خزنده می‌گویند.

 


خشکسالی، برخلاف سایر حوادث طبیعی، کمتر باعث بروز خسارات ساختاری می‌شود به همین خاطر، کمک‌رسانی در هنگام وقوع این پدیده، در مقایسه با سایر حوادث مثل سیل، زلزله و . . . پیچیده‌تر است.  گرچه تعاریف متفاوتی برای این پدیده بیان شده است؛ با این حال، این حادثه در نتیجه کمبود بارش در طی یک دوره ممتد زمانی (غالباً در یک فصل یا بیشتر) رخ می‌دهد .

 


خشکسالی تقریباً همه جا رخ می دهد. ویژگی خشکسالی از منطقه‌ای به منطقه دیگر متفاوت است. تعریف خشکسالی دشوار است چرا که به تفاوت‌های منتطقه، نیاز ها و … بستگی دارد.

خشکسالی بر جنبه‌های مختلف زندگی و جامعه خصوصاً تغییر محیط طبیعی تأثیر مستقیم و غیر مستقیم دارد. عدم درک مفهوم خشکسالی باعث تردید و رکود در بخش‌های مختلف اقتصادی، مدیریتی و حتی سیاستگزاری‌ها می‌شود.

 


کمبود آب می تواند ناشی از خشکسالی طولانی مدت، ضعف مدیریت تأمین آب و آلودگی منبع آب‌های سطحی باشد. خشکسالی می‌تواند بر منطقه‌ای وسیع و جمعیت انبوهی تأثیر بگذارد و با ایجاد تغییرات در محیط زیست، مخاطراتی از قبیل آتش‌سوزی، وقوع سیل ناگهانی و احتمال زمین‌ لغزش و جریان گرد و غبار را نیز به‌همراه داشته باشد.

 


پیامدهای وقوع خشکسالی

  • فرسایش باد و آثار آن
  • از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه
  • افزایش بیابان ها
  • اثر آن بر سلامت و بهداشت عمومی
  • افزایش بیماری‌های مختلف از جمله عفونت‌های ریه، کم آب شدن بدن و سایر امراض مرتبط
  • بروز مشکلاتی چون سوء تغذیه
  • بروز قحطی و کمبود آب برای آبیاری
  • کاهش محصولات کشاورزی
  • کوچ پرندگان بر اثر خشکی و یا کم آبی دریاچه‌ها
  • مرگ حیوانات اهلی
  • وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده
  • وقوع مهاجرت
  • ترک تحصیل
  • بروز آشفتگی در جامعه
  • وقوع جنگ و نزاع بر سر منابع طبیعی از جمله آب و غذا

سایر مطالب درباره خشکسالی

  • مسعود پزشکیان,رئیس جمهور

    پزشکیان: سال آینده در تهران با ناترازی شدید آب مواجه هستیم/ با دستور و امر و نهی و بگیر و ببند که مشکل حل نمی‌شود

    رئیس‌جمهور گفت: خطر بیخ گوش تهران است، همه علما و دانشمندان باید دور هم بنشینند تا مشکلات تهران را با مشارکت و همراهی حل کنند. به گزارش ایسنا، مسعود پزشکیان در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان تهران اظهار کرد: همه چیز باید توسط مدیران دیده شود و برای آنها برنامه‌...

  • بی آبی در تهران,بحران آب در تهران

    هدررفت واقعی آب در تهران ۱۱ درصد است/ ایران در بی‌سابقه‌ترین دوره خشکسالی ۵۷ سال اخیر

    مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با بیان اینکه هدررفت واقعی در شبکه توزیع آب این استان ۱۱ درصد است، این میزان را نزدیک به استانداردهای جهانی عنوان کرد. به گزارش ایرنا از شرکت آب و فاضلاب استان تهران، محسن اردکانی یکی از اقدام‌های مهم شرکت آبفای این استان در سال‌...

  • قطعی آب,احتمال قطعی‌ برنامه‌ریزی شده آب تهران در ماه‌های آینده

    احتمال قطعی‌ برنامه‌ریزی شده آب تهران در ماه‌های آینده

    سخنگوی صنعت آب گفت: درحال حاضر در تهران یک مقدار افت فشار آب بعد از ساعت ۱۲ شب اعمال می‌شود، اما قطعی‌های موردی آب، فعلا برنامه‌ریزی شده نیست؛ اگر اصلاحی در کاهش مقادیر مصرف آب در تهران نشود، ناچار به این اتفاقات هستیم. به گزارش تسنیم، عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب...

  • سد زاینده‌رود,خالی شدن سد زاینده‌رود

    ۸۹ درصد سد زاینده‌رود خالی است

    مدیر بهره‌برداری و نگهداری از تأسیسات سد و نیروگاه‌های زاینده رود و کوهرنگ گفت: ذخیره سد زاینده‌رود به ۱۳۸ میلیون مترمکعب رسیده و ۸۹ درصد ظرفیت مخزن آن در حال حاضر خالی است. به گزارش مهر، سید مجتبی موسوی نائینی با اشاره به آخرین وضعیت سد زاینده‌رود تا بیستم اسفندماه،...

  • بحران آب,کاهش فشار آب در اصفهان و چند شهر کشور

    فشار آب در اصفهان و ۵ شهر دیگر کم می‌شود/ بهار پر بارشی نخواهیم داشت

    سخنگوی صنعت آب، در برنامه میز اقتصادی شبکه خبر سیما اعلام کرد که به منظور کاهش مصرف آب، فشار آب در شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، اراک و ساوه کاهش خواهد یافت. به گزارش اکوایران، سخنگوی صنعت با حضور در برنامه میز اقتصادی شبکه خبر سیما اعلام کرد: در شهرهای تهران، مشهد،...

  • وضعیت آب در تهران,حفر ۵۰ چاه برای تامین آب تهران

    فاجعه محیط زیستی؛ حفر ۵۰ چاه برای تامین آب تهران!

    رئیس شورای شهر تهران گفت: قرار است آبفا ۵۰ حلقه چاه عمیق ۲۵۰ متری حفر کند که بتواند آب شرب مورد نیاز را تامین کند که این اقدام دیگر چاه‌ها را خشک خواهد کرد. ما نامه‌ای به روسای سه قوه با تمام استدلال‌ها ارسال کردیم که این منابع تا سه سال دیگر مجددا خشک خواهد شد و ما این...

  • سد,سدهای تهران

    سدهای تهران آب ندارند

    اکنون تهران با خشکسالی ۵۷ ساله دست و پنجه نرم می‌کند و آخرین وضعیت سدهای تهران گویای شرایط مناسبی نیست، آنطور که اعلام شده سد کرج تنها ۷ درصد سد لار یک درصد و سدهای لتیان و ماملو ۱۲ درصد پرشدگی دارند. به‌ گزارش ایسنا، وضعیت منابع آبی تهران به مرحله‌ای بحرانی رسیده است، به...

  • دریاچه ارومیه,عدم بارش باران در دریاچه ارومیه

    چرا روی دریاچه خشک شده ارومیه باران نمی بارد؟

    تغییرات اقلیمی، فراوانی و شدت خشکسالی‌های شدید را در کل خاورمیانه افزایش داده است. خشکسالی‌های طولانی‌مدت، رواناب سطحی و تغذیه آب‌های زیرزمینی را کاهش می‌دهد و دریاچه را سریع‌تر خشک می‌کند. روزنامه اعتماد در گزارشی درباره دریاچه ارومیه نوشت: خشک شدن دریاچه ارومیه،...

  • زاینده رود,بحران آب در اصفهان

    استاندار اصفهان: «زاینده رود» و تمام داشته‌هایمان را بخشیدیم، نصف جهان دیگر هیچ ندارد

    حقیقت این است که همان گونه که استاندار اصفهان چند روز پیش بیان کرد اصفهان دیگر هیچ داده‌ای برای بخشیدن ندارد، جمالی نژاد در دیدار اهالی رسانه در این ارتباط همانند نصف جهانی‌ها دل پر دردی داشت، گلایه از اخبار اشتباه توقف تمام پروژه‌های آبی اصفهان و اعتقاد دارد مردم باید...

  • دریای خزر,احتمال از دست رفتن قسمت شمالی دریای خزر

    احتمال از دست رفتن قسمت شمالی دریای خزر/ نگرانی کشور‌های حاشیه از کاهش ۲ متری سطح آب

    وضعیت اکولوژیکی دریای خزر که سطح آب آن در ۲۰ سال گذشته تقریباً ۲ متر کاهش یافته، کشورهای حاشیه آن را نگران کرده است. به گزارش ایسنا، دریای خزر با داشتن خطوط ساحلی در ۵ کشور به عنوان بزرگترین «دریاچه بسته» جهان شناخته می‌شود. این دریا با وسعت تقریبی ۳۷۰ هزار کیلومتر...

  • تنش آبی در ایران,بحران آب در ایران

    تنش آبی در ۵ استان مهم؛ شرایط بارش‌ها نگران‌کننده شد

    مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب گفت: امسال شرایط بارش‌ها در کشور نگران‌کننده است و نسبت به سال گذشته حدود ۴۹ درصد عقب‌تر هستیم که این موضوع سبب شده برخی استان‌ها از جمله تهران، اصفهان، مرکزی، هرمزگان و خراسان رضوی با تنش آبی مواجه شوند. به گزارش تسنیم، به هاشم امینی رئیس...

  • فرونشست در ایران,تاسیسات حیاتی کشور در خطر بحران فرونشست

    تاسیسات حیاتی کشور در خطر بحران فرونشست

    در تهران با سرعت فرونشست بالا در مناطق خاص به دلیل برداشت بیش از حد آب‌های زیرزمینی تاسیسات حیاتی کلیدی تحت تاثیر قرار گرفته‌اند از جمله سامانه‌های تامین آب، زیرساخت‌های حمل و نقل، جاده‌ها و خطوط مترو و خطوط لوله گاز. مهدی زارع طی یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: در دو...

  • احتمال سهمیه‌‏بندی آب در تابستان,بحران آب در ایران

    احتمال سهمیه‌‏بندی آب در تابستان/ ۶ سد مهم و اساسی کشور کمتر از ۱۰ میلیون متر مکعب موجودی آب دارند

    ما در کشور پر آبی نیستیم و همین امر سبب شده وضعیت آبی مناسبی از نظر منابع آبی نداشته باشیم. به همین دلیل وزیر نیرو تاکید کرده برخورد با مشترکان بدمصرف آب به جد دنبال می‌‏شود و با ابزارسازی‌‏ها و تدوین قوانین مناسب برخورد با مشترکان بهتر و جامع‌‏تر صورت خواهد گرفت. روزنامه...

  • تالاب گاوخونی,خشک شدن تالاب گاوخونی

    مرگ تدریجی تالاب گاوخونی؛ قصه‌ای پُرغصه

    تالاب بین‌المللی گاوخونی که مهم‌ترین تالاب در فلات مرکزی ایران است، این روزها به حوضچه‌ای فقیر و تهی از آب بدل شده و داغی بر دل دوست‌داران محیط زیست گذاشته است. چنان که استاندار اصفهان می‌گوید: اتفاقات دهه اخیر منجر به خشکی کامل تالاب شده است که متاسفانه راهکارهای کوتاه مدت...

  • خشکسالی در اصفهان,۱۰۰ درصد مساحت اصفهان گرفتار خشکسالی

    ۱۰۰ درصد مساحت اصفهان گرفتار خشکسالی/ ۲۰۰ مدرسه در معرض خطر فرونشست

    مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان گفت: ۲۰۰ مدرسه در اصفهان، فلاورجان و برخوار تحت تاثیر فرونشست قرار گرفته است. پایش ایمنی انجام شد و ۴۲ مدرسه که خطرپذیر بودند تخلیه شدند. به گزارش ایلنا، منصور شیشه‌فروش مدیرکل مدیریت بحران اصفهان اظهار کرد: به دلیل خشکسالی‌های شدید اکنون...

  • رئیس حفاظت محیط‌ زیست,شینا انصاری

    رئیس حفاظت محیط‌ زیست: ۴۳ درصد از تالاب‌های کشور در معرض خشکی قرار دارند/ با وضعیت بحرانی مواجه شده‌ایم

    رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست گفت: مشکلات اصلی امروز استان اصفهان، نتیجه توسعه‌های ناپایدار در سال‌های گذشته است؛ واگذاری‌های بی‌رویه و توسعه‌های نامناسب باعث شده که برداشت بی‌رویه از منابع آب صورت گیرد. ظاهرا تصور می‌کردیم که منابع آب نامحدود هستند و می‌توانیم هر چقدر...

  • دریاچه ارومیه,خشک شدن دریاچه ارومیه

    مرکز پیش‌بینی زلزله: به نظر می‌رسد خشک شدن دریاچه ارومیه در تحریک وقوع زمین‌لرزه‌های اخیر شمال‌غرب ایران موثر بوده است

    رئیس مرکز پیش‌بینی زلزله در مورد زمین‌لرزه‌های محدوده دریاچه ارومیه گفت: به نظر می‌رسد تخلیه آب زیرزمینی و خشک شدن دریاچه در تحریک وقوع زمین‌لرزه‌های اخیر در دریاچه ارومیه موثر بوده‌اند. به گزارش مهر، دکتر مهدی زارع  در مورد دلایل وقوع زلزله‌های متعدد در هفته‌های اخیر گفت...

  • بارش باران در کشور,تداوم کم‌بارشی در کشور

    تداوم کم‌بارشی در ایران (۱۴۰۳/۱۱/۰۵)

    رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی گفت: پیش‌بینی‌ها بیانگر بارش‌های کمتر از نرمال و دمای بیش از میانگین بلندمدت در اغلب نقاط کشور تا پایان زمستان است. احد وظیفه در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه طی بهمن‌ماه معمولا بارش‌ها کمتر از میزان نرمال است گفت: بارندگی طی...

  • تالاب,تالاب صالحیه البرز

    تالاب صالحیه البرز خشک شد

    معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل حفاظت محیط زیست البرز گفت: تالاب صالحیه به یکی از عوامل و کانون‌های ریزگرد استان‌های البرز، قزوین و تهران تبدیل شده و اکنون حال و روز خوشی ندارد و در حال خشک شدن است. رضا قاسم‌پور معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط...

  • فرسایس خاک در ایران,فرسایس خاک در ایران ۷ برابر متوسط جهانی

    فرسایس خاک در ایران ۷ برابر متوسط جهانی

    رئیس اسبق سازمان امور جنگل ها گفت: بنابر آمار ۲.۲ درصد بیابان های جهان مربوط به کشورماست که با گستره بیابانزایی، توان تولید در سرزمین کاهش می یابد. به گزارش باشگاه خبرنگاران، خداکرم جلالی رئیس اسبق سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه فرسایش خاک کشور ۷...

  • تالاب انزلی,خشک شدن تالاب انزلی

    عمق تالاب انزلی از «۱۰ متر» به «۲۰ سانتی‌متر» رسید

    «دریاچه ارومیه و تالاب انزلی با هم متفاوت هستند؛ دریاچه ارومیه به دلیل نرسیدن آب خشک شد. به تالاب انزلی آب وارد می‌شود، اما به دلیل وجود رسوب در تالاب آب به سمت دریا می‌رود. ماندگاری آب در تالاب انزلی ناچیز است.» به گزارش ایلنا، استاندار گیلان گفت: تالاب انزلی زمانی عمقی...

  • فرونشست در ایران,خطر فرونشست در ایران

    خطر فرونشست ۸ فرودگاه‌ کشور را تهدید می‌کند/ ۱۴ میلیون نفر در ایران متأثر از فرونشست شدید

    هیولایی به نام فرونشست در حال بلعیدن ایران است. استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز جان سفره‌های زیرزمینی را گرفته و خشکی و فرونشست را به جایش هدیه داده است. براساس گزارشی رسمی سازمان حفاظت محیط‌زیست در حال حاضر ۲۵۶ شهر از ۴۲۹ شهر ایران درگیر...

  • بحران آب در ایران,خشکسالی در ایران

    سازمان هواشناسی: تاکنون سال آبی بسیار بدی داشته‌ایم/ به پربارش بودن زمستان خوش بین نیستیم

    رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور گفت: چشم‌انداز خوبی از بارش‌های فصل زمستان پیش رویمان نیست. به گزارش ایلنا، احد وظیفه؛ رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور در توضیح دلیل وضع نارنجی هوا از نظر آلودگی پس از بارندگی...

  • بی آبی ایران,ناترازی آب در ایران

    آب؛ بمب ساعتی ناترازی در ایران | ناترازی آب به زودی وبال گردن مردم می‌شود

    یکی از مشکلات متخصصین و کارشناسان با حکمرانی کلان آب کشور شعاری است مبنی بر اینکه مبادا به مردم اعلام کنیم که ناترازی آب وجود دارد، زیرا در جامعه تنش به وجود می‌آید و این تنش چالش‌هایی در پی دارد. اما مردم ما اعم از روستاییان و شهرنشینیان باید بدانند که به زودی ناترازی وبال...

  • تالاب گاوخونی,خشک شدن تالاب گاوخونی

    خشکی ۹۹ درصدی تالاب گاوخونی و حق آبه‌ای که نرسید؛ چرا محیط‌زیست هنوز در اولویت نیست؟

    روزنامه پیام ما نوشت: علی ارواحی گفت: یک درصد آب رسیده به تالاب، زهاب کشاورزی همراه با فلزات سنگین است. این مواد در بستر تالاب انباشته می‌شوند و درنهایت گردوغبار ناشی از خشکی تالاب آلوده فلزات سنگین خواهد بود سطح تالاب گاوخونی به‌جز بخش کوچکی از دهانه آن خشک است، یعنی...

  • محمدرضا عارف,معاون اول رئیس جمهور پزشکیان

    عارف: راهی جز گریه کردن به حال منابع طبیعی و آینده کشور نداریم!

    معاون اول رئیس جمهور با تأکید بر اینکه محیط زیست یک فرایند همگرا است که دو قطب نابودی و سبز را در دو سر طیف خود دارد، تصریح کرد: مسئله محیط زیست تنها حق ما نبوده بلکه یک حق همگانی، مشاعی و یک فرایند همگانی با مؤلفه های فراوان است. به گزارش ایسنا، محمدرضا عارف صبح امروز (...

  • کوهستان دراک,فرسایش خاک کوهستان دراک

    شیراز را به سرنوشت اصفهان و ارومیه تبدیل نکنید/ فرسایش حجم زیادی از خاک کوهستان دراک

    کوهستان دراک با ارتفاع حداکثر ۳ هزار متر و وسعت قریب به ۸ هزار هکتار در شمال غربی شیراز واقع شده است. این کوهستان با رویش ۴۰۰ تا ۷۰۰ گونه گیاهی منحصربه فرد دارویی، صنعتی، خوراکی، علوفه‌ای و تزئینی توانسته است تولید اکسیژن و هوای خنک مطبوع را به شیراز ارزانی کند. حال تیغ تیز...

  • تالاب گاوخونی اصفهان,خشک شدن تالاب گاوخونی اصفهان

    تکلیف نیاز آبی تالاب گاوخونی اصفهان چه می‌شود؟

    طبق «سند تعیین تکلیف حقابه‌های زاینده‌رود» سهم تالاب گاوخونی ۱۵.۵ درصد است و بر اساس مطالعات صورت گرفته، می‌توان در هر نوبت رهاسازی آب در بستر رودخانه، بخشی از این نیاز آبی را تامین کرد اما در شرایطی که اصفهان تابستان داغی را پشت سر گذاشته و در حال گذر از پاییز کم‌باران است...

  • تالاب‌,شرایط تالاب‌ ها در ایران

    وضعیت تالاب‌ها مطلوب نیست/ ۳ تالاب کانون گرد و غبار شد

    معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: در حال حاضر وضعیت تالاب‌های گاوخونی، جازموریان و هامون بحرانی و به کانون‌های گرد و غبار تبدیل شده است. احمدرضا لاهیجان‌زاده در گفت‌وگوی با تسنیم درباره وضعیت فعلی تالاب‌های سطح کشور اظهار داشت: کشور ایران از...

  • خالی شدن روستاهای ایران,۳۱ هزار روستا در کشور خالی از سکنه

    ۳۱ هزار روستا در کشور خالی از سکنه شد

    معاون رئیس‌جمهور در امور توسعه روستایی و مناطق محروم کشور، گفت: از ۶۹ هزار روستای کشور، تنها ۳۸ هزار روستا دارای سکنه هستند و ۳۱ هزار روستا خالی از سکنه شده‌اند. به گزارش ایرنا، عبدالکریم حسین‌زاده روز دوشنبه در همایش سراسری بنیاد مسکن،گفت: به دوستانم در مجلس گفتم با...