آن‌چه باید درباره گرمایش زمین و راهکارهای ساده مقابله با آن به بهانه روز «زمین پاک» بدانیم

اگر همیشه مراقب تمیزی خانه‌تان هستید و حواس‌تان هست تا هیچ آلودگی روی در، دیوار و وسایل خانه‌تان نباشد تا مبادا سلامتی تان تهدید شود، هیچ بهانه‌ای از شما پذیرفته نیست اگر با چشم و گوشی باز، مراقب خانه اصلی همه مردم دنیا یعنی زمین نباشید. امروز جهانیان به این نکته رسیده‌اند که اگر می‌خواهند فرزندان‌شان نیز از نعمت زندگی در زمین برخوردار باشند باید اندکی با زمین مهربان‌تر باشند و به همین دلیل، ۲۲ آوریل هر سال را به نام «زمین پاک» نام گذاری کرده‌اند. همان‌طور که می‌دانید در چند سال اخیر، خطر افزایش گرمایش زمین بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود و به همین دلیل می‌خواهیم در این پرونده به پیامدهای گرمایش زمین و ساده‌ترین راهکارهای مقابله با این تهدید اشاره کنیم و با نوجوان سوئدی آشنا شویم که به دلیل تلاش برای حفظ زمین، در رسانه های جهان خبر ساز شده است.

نقش خودمان را در گرمایش زمین بپذیریم

یخچال‌های طبیعی ذوب می‌شوند، سطح آب دریاها بالاتر و بالاتر می‌آید، جنگل‌ها محو می‌شوند و حیات وحش با سرعت زیاد رو به نابودی می‌رود. بدون شک ما انسان‌ها نقش زیادی در سرعت بخشیدن به این پدیده داشته‌ایم اما چگونه؟ با آزاد و تولید کردن گازهای گلخانه‌ای در هوا که ناشی از سبک زندگی مدرنی است که انتخاب کرده‌ایم، بیشترین تاثیر را در گرمایش زمین در قرن اخیر داشته‌ایم. سطح گازهای گلخانه ای در ۸۰۰ هزار سال گذشته در بالاترین حد خود بوده است که باعث ایجاد تغییراتی در محیط زیست یا الگوهای آب و هوایی طولانی مدت می‌شود. این تغییرات اقلیمی نه تنها باعث افزایش دمای میانگین بلکه باعث وقوع رویدادهای شدید آب و هوایی، تغییر جمعیت حیات وحش، زیستگاه‌ها، افزایش سطح دریاها و طیف وسیعی از دگرگونی های دیگر است. برای کند کردن این پدیده حاصل از دست انسان چه کاری می توانیم، انجام دهیم؟ چگونه با این تغییرات مقابله کنیم؟ قدم اول این است که نقش خودمان را بپذیریم و تصمیم بگیریم برای مقابله با گرمایش زمین، قدم هایی اصولی برداریم.

رابطه گازهای گلخانه‌ای و گرمایش جهانی

شناخت «اثر گلخانه‌ای» را با مثالی ساده شروع می‌کنیم. آیا تا به حال برای شما پیش آمده است که در تابستان سوار بر خودروی خود که مدتی در آفتاب قرار داشته است، شوید و احساس کنید گرمای داخل خودرو غیر قابل تحمل و خیلی گرم‌تر از فضای بیرون است؟ آیا تا به حال در فصل زمستان وارد یک گلخانه شده‌ و بعد احساس کرده اید که دمای هوای داخل گلخانه گرم‌تر از محیط بیرون گلخانه است؟ وقتی نور به درون محیط گلخانه‌ می‌تابد، فضا را گرم می کند سپس با طول موج بیشتر باید از محیط آن خارج شود ولی به دلیل وجود دیواره‌های شیشه ای‌، بخشی از گازها به درون فضای گلخانه برمی‌گردند. در نتیجه گلخانه نسبت به محیط بیرون، گرم‌‌تر به نظر می‌رسد. این پدیده را «اثر گلخانه‌ای» می‌نامند که در مقیاسی بزرگ‌تر در سطح کره‌زمین در حال اتفاق افتادن است. نور خورشید به زمین می‌تابد، جایی که انرژی خورشیدی جذب و باقی مانده آن به صورت گرما وارد اتمسفر می‌شود.

 در اتمسفر بخشی از این گرما توسط گازهای گلخانه‌ای از جمله دی اکسید کربن، متان و ازن که از مهم‌ترین آن‌ها هستند و نقشی همانند شیشه گلخانه ایفا می‌کنند، جذب می‌شود و بقیه آن در فضا باقی می‌ماند. هر چقدر میزان این گازها در جو زمین بیشتر باشد، گرمای بیشتری در اتمسفر باقی می‌ماند و منجر به پدیده نگران کننده «گرمایش جهانی» می‌شود.

آشنایی با نوجوان ۱۶ ساله سوئدی که تلاش‌هایش برای نجات زمین در رسانه‌های دنیا خبرساز شد

آینده ما را تهدید نکنید!

دختر نوجوان سوئدی که به عنوان مهمان ویژه در نشست خبری پارلمان اروپا و در جمع خبرنگاران حاضر شد، خودش را این‌گونه معرفی کرد: «من گرتا تونبرگ، کنشگر محیط زیست از سوئد هستم. دعوت نامه‌ای برای حضور در این جا دریافت کردم. موقعیت بسیاری خوبی است که پیام‌ خودم را مطرح کنم و از جانب جوانانی صحبت کنم که دغدغه‌های مشترکی داریم. این دغدغه‌های مشترک درباره بحران آب و هوایی و وضعیت وخیم محیط زیست است که آینده مان را تهدید می کند.»

   «تونبرگ» کیست؟

درباره «گرتا تونبرگ» باید بدانید که وقتی تنها ۱۵ سال داشت، اعتصاب‌های تک نفره خود را درسال ۲۰۱۸ آغاز کرد. او در حالی‌که پلاکاردی با این نوشته «اعتصاب مدارس برای تغییرات آب و هوایی» در دست داشت در مقابل پارلمان سوئد می‌ایستاد. موضوعی که باعث شد تا یک سال بعد توجه صدها هزار دانش‌آموز اروپایی را به خود جلب کند. او در این حرکت حتی از سیاستمداران خواست تا برای مقابله با تغییرات آب و هوایی اقدامات بیشتری انجام دهند. آن موقع که او اعتراض تک‌نفره‌اش را مقابل پارلمان سوئد برگزار می‌کرد، هرگز تصورش را نمی‌کرد که روزی صدها هزار دانش‌‌آموز در سراسر جهان به دعوت او پاسخ مثبت دهند.

او مبتکر جنبش «جمعه‌ها برای آینده» است که در ماه‌های اخیر باعث شد تا جوانان و نوجوانان دست از درس و مشق بکشند و جمعه‌ها با حضور در خیابان نسبت به تغییرات اقلیمی راهپیمایی کنند. دانش‌آموزان در سوئد، فرانسه، برزیل، آلمان، بریتانیا، کره‌جنوبی، آمریکا، استرالیا، هند و بیش از صد کشور دیگر بعد از شنیدن صحبت های این نوجوان درباره پیامدهای گرم شدن زمین، به شکل گسترده و فعال در این تظاهرات شرکت کردند. این نوجوان چند روز بعد از آتش سوزی کلیسای نوتردام، طی سخنرانی پراحساسی در پارلمان اروپا از رهبران جهان خواست تا برای نجات زمین با همان شور و تعهد در نجات نوتردام وارد عمل شوند!

 پیامدهای گرمایش زمین

پیش ‌بینی تغییرات آب‌‌و‌هوایی در آینده نشان می‌دهد که به رغم تلاش در چند سال اخیر، زمین همچنان به سوی گرم‌تر شدن می‌رود. میانگین دمای هوا در سه قرن اخیر کمی افزایش یافته است و تا سال ۲۱۰۰ دست کم ۸ درجه فارنهایت گرم‌تر می‌شود. این تغییرات ظاهرا کوچک هستند اما مشکلاتی واقعا بزرگ و جدی برای بشر ایجاد خواهند کرد. در ادامه به برخی از پیامدهای گرمایش زمین اشاره می شود.

  تکرار رویدادهای شدید آب و هوایی

 افزایش دما، انواع بسیاری از بلایای طبیعی از جمله توفان، امواج گرما، سیل و خشکسالی را بدتر می‌کند و باعث می‌شود هر از چندگاهی تکرار شوند. گرم‌تر شدن زمین، الگوهای آب و هوایی را تغییر می‌دهد به طوری که مناطق مرطوب، مرطوب‌تر و مناطق خشک، خشک‌تر می‌شوند.

  افزایش میزان مرگ و میر

 دانشمندان تغییرات آب‌و‌هوایی را «بزرگ‌ترین تهدید بهداشتی جهان در قرن بیست و یکم» می‌دانند. تهدیدی که همه به ویژه کودکان، افراد مسن و جوامع کم درآمد، مستقیم و غیر مستقیم تحت تأثیر آن قرار می گیرند. طبق جدیدترین تحقیقات پزشکان و سازمان جهانی بهداشت به همان میزان که دمای هوا افزایش می‌یابد، میزان شیوع بیماری و مرگ هم بالا می‌رود.

  آلوده‌تر شدن هوا

 افزایش دمای هوا باعث تشدید آلودگی هوا می‌شود که سلامت انسان‌ها را به شدت تهدید خواهد کرد. به طور قطع آلودگی ناشی از خودروها، کارخانه‌ها و دیگر صنایع این مشکل را چندین برابر خواهد کرد و این وضعیت، سلامت افراد مبتلا به بیماری قلبی و ریوی را بیشتر در معرض خطر قرار خواهد داد.

  تشدید انقراض حیات وحش

 بسیاری از حیوانات با افزایش دما به دنبال یک آب و هوای مناسب به سمت شمال یا ارتفاعات مهاجرت می‌کنند اما زمانی که سرعت تغییرات آب و هوایی از سرعت مهاجرت گونه‌های مختلف بیشتر شود، همه چیز دست خوش تغییر خواهد شد. به همین دلیل بسیاری از حیوانات نمی‌توانند در آب و هوای جدید دوام بیاورند و به احتمال زیاد منقرض  خواهند شد.

  افزایش مشکلات اقتصادی

 شاید باورش برای تان سخت باشد اما یکی دیگر از تاثیرات ویرانگر این پدیده بر اقتصاد است. مناطق بسیاری در جهان بر اثر این پدیده دچار توفان، سیل یا خشکسالی و بسیاری دیگر از انواع بلایای طبیعی می شود و اقتصاد و تجارت در این مناطق از بین می‌رود یا با دردسرهای زیادی روبه رو خواهد شد.

  بالا آمدن سطح دریاها

 همزمان با ذوب شدن یخ‌ها، سطح آب دریاها نیز افزایش می‌یابد. طبق گزارش دانشمندان، گرم شدن اقیانوس ها، ذوب شدن یخ‌ها و افزایش سطح‌ها از دهه ۱۹۵۰ میلادی بیشتر از هر چیزی به دلایل انسانی بوده است. این نرخ رشد در سال‌های آینده سرعت می گیرد و پیش‌بینی می‌شود اگر روند کنونی ادامه یابد، بسیاری از مناطق ساحلی زیر آب فرو خواهد رفت. 

  اسیدی شدن اقیانوس‌ها

 با گرم‌تر شدن کره خاکی، اکوسیستم‌های دریایی تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی قرار می‌گیرند و به دلیل جذب میزان وسیعی از آلاینده‌ها، اسیدی می‌شوند. این اسیدی شدن، تهدیدی جدی برای زندگی موجودات زیر آب است به ویژه جانورهای نرم‌تن، خرچنگ‌ها، مرجان‌ها و تعداد زیادی از ماهی‌ها.

منبع: .conserve-energy-future ‎/ homeguides.com ‎/ nationalgeographic ‎/ nrdc

 راهکارهایی ساده برای مقابله با گرمایش زمین

با این‌که نمی توان تاثیر صنایع، نیروگاه‌ها وکارخانه‌ها را بر گرمایش زمین و تولید دی اکسید کربن نادیده گرفت اما فعالیت‌های روزمره انسانی هم بی تاثیر نیستند. برای نجات زمین نیازی به صرف هزینه‌های میلیاردی یا مشارکت در طرح‌های پرهزینه جهانی نیست و فقط با رعایت چند راهکار ساده و اصولی برای مصرف صحیح، همه ما می‌توانیم در کاهش گازهای گلخانه‌ای و پیامدهایش که حالا از آن‌ها مطلع شده‌اید، سهیم باشیم. در ادامه به چند راهکار عملی اشاره خواهیم کرد.

۱-در و پنجره‌ها را عایق‌بندی کنید

با درزگیری در و پنجره‌های خانه‌تان، اتاق‌ها و آشپزخانه را عایق‌بندی کنید. برای افزایش کارایی سیستم گرمایشی و خنک کننده، فیلتر هوای آن را مدام چک و در صورت نیاز تمیز کنید و به این ترتیب از هدر رفتن انرژی پیشگیری کنید.

۲-از لامپ کم مصرف استفاده کنید

لامپ‌هایی که در آن‌ها از «ال ای دی» استفاده می شود، ۸۰ درصد کمتر از لامپ‌های معمولی انرژی مصرف می‌کنند و در کاهش سرعت گرم تر شدن زمین هم نقش قابل توجهی دارند. از طرفی هزینه ها را هم کاهش می دهد.

۳-دو شاخه‌ها را از پریز بکشید

تلویزیون، جاروبرقی، ماشین لباس‌شویی، آب میوه‌گیری و... از جمله لوازمی هستند که در طول روز به برق متصل اند. به محض تمام شدن کارتان با برخی از این لوازم، آن‌ها را از برق بکشید و رایانه یا تبلت‌تان را طوری تنظیم کنید تا بعد از این که مدتی استفاده نشدند، به حالت استند بای بروند.

۴-بازیافت را جدی بگیرید

بازیافت، تعمیرات و استفاده مجدد از موارد مصرفی شدیدا در کاهش گازهای گلخانه‌ای موثر است البته واضح است که رعایت بهداشت هم در این زمینه، ضروری خواهد بود. کاغذ، روزنامه، ظروف آشامیدنی، باتری، تجهیزات الکترونیکی و دیگر کالاهای قابل بازیافت را بازیافت کنید.

۵-به برچسب انرژی وسایل توجه کنید

قبل از خرید هر وسیله برقی جدید برای منزل، برچسب انرژی آن را بررسی کنید و به دلیل کمی تفاوت قیمت، از تاثیرات استفاده از لوازم پرمصرف غافل نشوید.

۶-به کیسه‌های پلاستیکی نه بگویید

هنگام خرید حتما یک کیسه پارچه‌ای همراه داشته باشید تا برای خرید هر چیزی، نیاز به کیسه پلاستیکی نباشد که به محض رسیدن به خانه، دور انداخته شود.

۶+۱-آگاهی دیگران را هم افزایش د هید

شاید تاثیرگذارترین اقدامی که می‌توانید در این زمینه انجام دهید، افزایش آگاهی دیگران درباره گرمایش زمین و پیامدهای آن است. از نگرانی‌های محیط زیستی خود برای دوستان و خانواده‌تان بیشتر صحبت کنید همچنین این نگرانی‌های خود را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید و درباره گرم شدن کره زمین، از ظرفیت فضای مجازی هم کمک بگیرید.