مسئولان میگویند تعدادی از اجساد را مردم خودشان دفن کردهاند، به همین دلیل آمارها دقیق نیست! چه میکردند؟ منتظر میماندند جنازه عزیزانشان روی زمین بماند تا شاید به آنها هم سر بزنید؟ مردمی که همهچیزشان را از دست دادهاند، آبی برای خوردن ندارند و از سرما دست زیر بغل میگیرند، با همین وضعیت جنازه عزیزانشان را بیرون کشیده و دفن کردهاند، باقیمانده داراییشان را بیرون کشیدهاند و کنار آوار خانهشان نشستهاند تا شاید کمکی برسد.
در میان تصاویر و گزارشهای مردمی و خبرگزاریها و روزنامهنگاران و عکاسان حاضر در مناطق زلزلهزده کرمانشاه ازجمله خبرنگار و عکاس «شرق»، آنچه پس از عمق خود مصیبت بیش از همه آزاردهنده است، نبود مدیریت برای این بحران و جای خالی نیروهای هلالاحمر در مناطق و روستاهایی است که کم آسیب ندیدهاند. خبرنگاران و عکاسان خبرگزاریها و بسیاری از مردمی که از همان ساعتهای اولیه در سرپلذهاب و روستاهای حادثهدیده اطراف حضور دارند، تصاویر و گزارشهایی زنده و مستقیم از وضعیت مردم و گفتوگو با آنها ارائه کردند که با گزارشهای مسئولان اجرائی از جمله هلالاحمر همخوانی نداشت. درحالیکه مسئولان هلالاحمر از حضور با فاصله نهایتا نیمساعته در محل حادثه دورترین روستاها به «شرق» خبر دادند، در گزارشهای مردمی و رسانهها عدم حضور نیروهای هلالاحمر و کمرنگبودن این حضور بسیار مشهود است و در عوض از ساعتهای اولیه این نیروهای ارتش هستند که در میان آوارها و در کنار مردم دیده میشوند.
در روستاهایی دور از سرپلذهاب عکاسان تصاویر بیرونکشیدن جنازه انسانها و دامها و شیون و زاری و دفن ازدسترفتگان و رسیدن و پخش کمکهای مردمی را آنلاین پخش میکنند و در همان تصاویر خبری از نیرویهای هلالاحمر و سایر کمکها و اقلام غذایی و گرمایشی و چادر نیست و این سؤال پیش میآید که چطور نزدیک به ٤٨ ساعت پس از حادثه هنوز خبری از امدادگران هلالاحمر و سایر نیروها و کمکهای دولتی نیست؟ چطور راه برای این خودروها و این خبرنگاران و عکاسان باز بوده اما برای آن نیروهای امدادی بسته بوده است؟
موارد متناقض زیادی از آنچه همواره جزء بایدهای مدیریت بحران و اقدامات در شرایط اضطرار است، در اقدامات نیروهای ارتش و هلالاحمر دیده میشود که جای سؤال است. در مهمترین موارد پخششدن چادرهای موردنیاز مردم پس از حادثه و در سرمای زیر صفر و بهوجودآمدن ازدحام و تنش و حتی اعلام دزدی و راهزنخواندن مردمی که از شدت نیاز به کامیونها حمله بردهاند. سؤال این است که چرا هلالاحمر با همراهی این نیروها اقدام به برپایی کمپ در محلی نزدیک ویرانههای مردم نکرد و چادرها را اینطور بدون نظم و آشفته پخش کردند و اساسا چرا هلالاحمر در این روند همکاری نداشت؟
آیا مردمی که چادر را گرفتند، توان و آشنایی با برپاکردن چادرها و محل برپایی و... دارند؟
اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران در میان مدیران مسئولی که دیروز سرشان با بازدید رئیسجمهور حسابی شلوغ بود، زمان کوتاهی را به سؤالهای «شرق» اختصاص داد و با صراحت قبول کرد در توزیع اقلام مختلف اشکالات زیادی وجود داشته که در حال اصلاح است و بر وجود مشکل امنیتی در ورودی شهر سرپلذهاب اذعان کرد.
او در پاسخ به این سؤال که تعداد زیادی از روستاها براساس گزارشهای خبری هنوز کمترین امکانات و کمکها را نداشتهاند، گفت: انبارهای ما پر هستند و نیروهای هلالاحمر و نیرویهای ارتش و سپاه اقدام به انتقال کمکها کردهاند اما بسیاری از کانتینرها در همان مبادی ورودی شهر با حمله افرادی که هنوز معلوم نیست چه هویتی دارند روبهرو شده است و یکی از دلایل اصلی نرسیدن اقلام به روستاهای اطراف همین بوده است.
این موضوع را شب گذشته سردار رمضانشریف، سخنگوی سپاه پاسداران در گفتوگویی اینطور اعلام کرد و گفت: «دوستان هلالاحمر به سردار جعفری اطلاع دادند که به داد ما برسید که ما امکانات را میآوریم ولی این امکانات به شهر نمیرسد. اما بر این اساس از صبح تیم حفاظت برای تأمین امنیت محمولهها فرستاده شد. این اتفاق برای کامیونهای هلالاحمر افتاده است چون کامیونهای سپاه تیم حفاظت داشتهاند. مسئولان هلالاحمر مدعی هستند که دیشب ٢٠ کامیون دچار این مشکل شده است حالا بخشی از این ٢٠ کامیون بالاخره به دست مردم رسیده است. اینکه بخواهیم تشخیص دهیم که مردم هستند یا سوءاستفادهکنندگان، در این شرایط کار سختی است».
با وجود اين اسماعیل نجار به دامنه گسترده خسارات در بیش از دو هزار روستا اشاره کرد و گفت: از همان ساعتهای اولیه با وجود تاریکی هوا عملیات نجات و امداد شروع شد و امکانات خوبی به منطقه منتقل کردند اما متأسفانه مشکلات امنیتی از سوی افرادی که معلوم نیست اهل منطقه و خسارتدیده هستند یا نه، به وجود آمد و جلوی انتقال اقلام به روستاها گرفته شد یا به کندی صورت گرفت. او که دقایقی پس از گفتوگو قرار بود به جلسه شورای تأمین استان برود، گفت: با حضور نیروهای نظامی و انتظامی این مشکل در حال برطرفشدن است. او میگوید این افراد راهزن یا دزد نیستند اما با هر دلیلی اقدام به کاری غیراخلاقی کردهاند و در این برهه زمانی حساس جلوی انتقال اقلام حیاتی به مردم را گرفتهاند.
رئیس سازمان مدیریت بحران در پاسخ به این سؤال که روند امـدادرسـانی و تـوزیع اقلام اشکالات جدی داشته است، گفت: ما نمیتوانیم بگويیم عملیات مطلوب نبوده چراکه اقدامات ارزشمند زیادی را شاهد بودیم و هستیم اما این شرایط برای ما رضایتبخش نیست. بهعنوان نمونه مسئولان مربوطه شرایط اتصال شبکه آب را فراهم کردهاند اما به دلیل ادامه پسلرزهها آب گلولای زیادی دارد و نمیتوانیم ریسک اتصال شبکه را الان داشته باشیم؛ بههمیندلیل توزیع آبمعدنی و استقرار تانکرهای آب ادامه خواهد داشت.
نجار در پاسخ به اینکه آیا پرتکردن باکسهای سنگین آبمعدنی و جعبههای چادر بین مردم درست بوده و اقلام درست توزیع شده است یا نه، گفت: من این شیوه را تأیید نمیکنم و مطمئن هستم در همه محلها اینگونه توزیع نشده است و ما دستور اصلاح را دادهایم. ما هم به شیوه توزیع معترض شدیم؛ دستورالعمل اینگونه نبوده اما در عمل بیبرنامگی بهوجود آمده است. او میگوید علت انجام عملیات توزیع توسط نیروهای نظامی این بوده که این نیروها تعداد و توان و تجهیزات بیشتری داشتهاند و نیروهای هلالاحمر باید در عملیات امداد و نجات وقت میگذاشتند.
فتحی، معاون امداد و نجات هلالاحمر نیز درباره نحوه توزیع چادرهای هلالاحمر در پاسخ به «شرق» میگوید: «در برخی از زلزلهها که شدت بیشتری دارد، معمول است که چادرها را بین مردم پخش میکنند تا خودشان هر جا دوست دارند، برپا کنند. ضمن اینکه برپاکردن چادرها سختی زیادی ندارد و میتوانند با همراهی یک نفر دیگر این کار را انجام دهند». او همچنین میافزاید: «عملیات امدادونجات را در همه نقاط داشتهایم اما ممکن است در برخی روستاها بهدلیل دوری مسیر این اقلام حمایتی کمتر ارسال شده باشد و قاعدتا مسئولی بهشکل مستقیم درباره این نگاه مردم در سطح مناطق زلزلهزده که آسیب روانی زیادی دارد، حرف نمیزند».
بسیاری از ساکنان مناطق زلزلهزده کرمانشاه تا لحظه تکمیل این گزارش هنوز نه چادری برای اسکان موقت دارند و نه امکانات اولیه برای گذران زندگی غمبار خود؛ بسیاری از دامهای ازدسترفته و متعفن هنوز زیر آوارند. اگر کسانی چادر شخصی و پتو و اقلام دیگری از زندگیشان را از زیر آوار بیرون آورده باشند و خودرویی برای خوابیدن داشته باشند، وضعشان بهتر از بقیه است. مشکل کمبود دارو و لوازم بهداشتی و شیر خشک برای زنان و کودکان و سالمندان و بهویژه بیماران شیمیایی برخی از روستاها جدی است.
بسیاری از ساکنان نجاتیافته شهر و روستا و همراهان و امدادگران و نیروهای نظامی و... حاضر در این منطقه جایی برای اسکان و استراحت و حتی صرف غذا ندارند و به قول برخی از افراد در منطقه، همان کنسروهایی که غیرمساوی توزیع شده را چطور باید گرم کرد و با چه نانی باید خورد؟ بسیاری از روستاها ازجمله ازگله که مرکز این زلزله بوده است، با اذعان شهردار ازگله کمترین میزان کمک را داشتهاند. هنوز کار بیرونکشیدن جانباختگان از زیر آوار و پوشش مصدومان زلزله ادامه دارد و از همه مهمتر حجم زیادی از کمکهای مردمی و نهادهای عمومی که از نقاط مختلف کشور به این منطقه ارسال میشود، بدون هماهنگی و پراکنده است و بعضا مورد حمله همان افرادی که نجار از آنها حرف زد، قرار میگیرند.
- 9
- 6
