محمدحسین ریاحی در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص وجه تسمیه شهرستان فریدن، اظهار کرد: یکی از مناطق تاریخی و جغرافیایی که در تاریخ گذشته ایران اهمیت داشته است منطقه فریدن است. در عصر مادها ایالتی به نام پرتیکان داشتیم و درباره وجه تسمیه فریدن، برخی آن را منسوب به "فریدون" پادشاه باستانی ایران می‌دانند.
وی افزود: قرائن و شواهدی هم در منطقه فریدن داریم. روستایی به نام مشهد کاوه وجود دارد و این مباحث می‌تواند با پیشینه باستانی منطقه پیوند بخورد. خاک غالب در این شهرستان، خاک رُس است و بارندگی در این ناحیه همیشه خوب بوده است.
این اصفهان شناس ادامه داد: سابقه تاریخی منطقه فریدن به زمان مادها و هخامنشیان بر می‌گردد و برخی عنوان کردند با توجه به اینکه این ناحیه کشاورزی خوبی داشته در بسیاری از زمان‌ها انبار غله اصفهان بوده است.
ریاحی تصریح کرد: در بحث واژه‌شناسی برخی گفته‌اند "فریدن" برگرفته از "فری دن"، "فریدون" و "پرتیکان" است. فریدن از دو جز "فری" و "دَن" تشکیل شده است. "فری" واژه‌ای اوستایی است و آن‌هایی که در بحث لغت‌شناسی کار می‌کنند معنای "فری" را به معنای دوست، محبوب ، خجسته، مبارک و زیبا دانسته‌اند. اما جز دوم آن‌که "دَن" است، شکلی دیگر از "دان" هست که همان پسوند دارایی است و روی هم رفته واژه فریدن را به معنای جای خوش و پسندیده و جایگاه خوبان دانسته‌اند.
وی گفت: البته واژه "فری" را در مناطق مختلف ایران داریم. مانند فریمان و فریمانه. فریدن در حدود ۱۴۰ کیلومتری اصفهان واقع شده است و از شمال به خوانسار، از جنوب به چادگان، از شرق به تیران و کرون و از غرب به لرستان منتهی می‌شود.
این اصفهان شناس، افزود: این ناحیه در دوران هخامنشی رونق خاصی داشته است و در حمله اسکندر مقدونی و تاخت و تازی که مقدونی‌ها داشتند برخی عنوان کردند که روبه ویرانی رفته است و دوباره در زمان ساسانیان رشد قابل توجهی پیدا کرده است. در برخی منابع آمده که در زمان سلوکیان و اشکانیان منطقه کنونی فریدن از رونق افتاده است.
ریاحی افزود: در دوره‌های بعدی مانند دوران صفویه و شاه عباس این مکان محل اقوام مختلف بوده است و برخی این ناحیه را سرزمین شش قوم نیز نامیده‌اند و نقل شده است که شاه عباس در ۱۰۱۳ هجری قمری خانواده‌های ارمنی، گرجی و شروانی را که از شمال غرب ایران بوده‌اند به این ناحیه کوچاند. در زمان شاه سلیمان صفوی نیز بخشی از قبیله‌های ترک قزلباش به این ناحیه آمدند.
وی خاطرنشان کرد: در زمان سلطنت نادرشاه افشار نقل می‌کنند که نادر، ۳ هزار خانوار چهار لنگ بختیاری را از این ناحیه به خراسان کوچ داد و به جای آن طایفه‌هایی معروف به عرب خراسان را به منطقه فریدن کوچ داد. ارمنیان سال‌های سال در مناطق روستایی فریدن ساکن بودند و به مرور زمان به شهرهای تهران و اصفهان کوچ کردند و آن شرایط خاصی که در آن روستاها وجود داشت هم‌اکنون نیست.
این اصفهان شناس گفت: طایفه‌های "لُر" و "فارسِ" فریدن هم از نخستین ساکنان این منطقه هستند که بیشترین جمعیت ساکن این شهرستان را تشکیل می‌دهند. بنابراین این منطقه شاهد کوچ‌های متعددی خصوصاً در زمان صفویه بوده است.
ریاحی گفت: شهرستان فریدن جاذبه‌های زیادی دارد. امام‌زاده‌های احمد، ابراهیم و عبدالله که برخی از این امام‌زاده‌ها در دهکده افوس قرار دارند. امام زاده مشعل‌دار نیز در دهکده وحدت آباد قرار دارد. ارامنه نیز تعدادی کلیسا در ناحیه هزار جریب و سواران احداث کرده‌اند که امروز به صورت نمازخانه باقی مانده است.
وی اظهار کرد: فریدن دارای صنایع دستی بسیاری مانند قالی‌بافی، جاجیم بافی، گلیم بافی، سبد بافی، منجق دوزی، گیوه دوزی و گل دوزی بوده است که این صنایع به دلایل مختلف در این ناحیه روبه افول است. فریدن دارای زمستان‌های سرد و پربارش است و وجود آبشارهای گوناگون و چشمه‌سارهای بسیار به این شهرستان، زیبایی دو چندان بخشیده است.
این اصفهان شناس خاطرنشان کرد: این منطقه محلی برای ییلاق شاهان صفوی و قاجار بوده است. به خصوص وجود کوه‌های سر به فلک کشیده و دشت‌های پیرامون آن، آب‌وهوای شهرستان را از نوع اقلیم کوهپایه‌ای قرار داده است. شهرستان فریدن در دل رشته کوه‌های زاگرس قرار دارد و بررسی‌های باستان‌شناسی در این ناحیه در آینده می‌تواند تاریخ و قدمت فریدن را بهتر مشخص کند.
ریاحی گفت: مهاجرت‌ها به منطقه فریدن در طول تاریخ سبب تغییرات گوناگونی در این منطقه شده است که باید مورد توجه جامعه شناسان، زبان شناسان و پژوهشگران تاریخ قرار بگیرد.
- 15
- 1
