دریاچه‌های فارس خشک تر از همیشه

به گزارش مهر، در حالیکه روزهای گرم سال شروع شده اما متاسفانه وضعیت دریاچه های استان فارس نگران کننده است.

وضعیت  چهار تالاب بختگان، مهارلو، کافتر و پریشان همانند ۱۲ سال گذشته است. بختگان که کاملا خشک است و به نمکزار تبدیل شده است.

مهارلو که با کمک فاضلاب شهر شیراز در فصول بارندگی کمی آب داشت این روزها کاملا خشک شده است. در پریشان هم وضع تعریفی ندارد، دریاچه خشکیده و پیرامون آن پرنده نمی زند. البته هیچ رودخانه ای هم به پریشان نمی ریزد.

علت خشکیدن این تالاب را برداشت بی رویه آب از حوزه آب ریز آن می دانند. در سال های اخیر،  بسیاری از چاه های غیرمجاز پلمب شده ولی این طور که به نظر می رسد بحران چاه های غیرمجاز همچنان یکی از علت های اصلی خشکی تالاب های استان است.

خشکیدن تالاب های فارس بعد از شروع خشکسالی در سال ۸۶ اتفاق افتاد ولی این رویداد زمانی تبدیل به بحران شد که برداشت آب در زمین های کشاورزی در حوزه آبریز اغلب تالاب ها شدت گرفت. خشکسالی نه تنها باعث نشد که از سطح زمین های زیر کشت کاسته شود بلکه در مواردی شاهد افزایش کشت و کشاورزی هم بوده ایم.

بهار ۹۱ بود که مقدار بسیار کمی حقابه برای بختگان رها شد و از آن سال دیگر هیچ آبی به عنوان حقابه برای دریاچه های فارس رها نشده است.

در حالی که وضعیت دریاچه های استان فارس روز به روز بدتر می شود دولت هم فکری به حال این دریاچه ها نمی کند در حالی که برای زنده سازی دریاچه ارومیه ۲۶۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته ولی برای تالاب های فارس ۲.۵ میلیارد تومان اختصاص یافت که فقط تاکنون ۲۵۰ میلیون محقق شده است.

علاوه بر این خشکسالی بختگان در شوره زار شدن زمین های اطراف این دریاچه تاثیر داشته است.  کارشناسان وجود سدها را یکی دیگر از علت های خشکیدن تالاب ها می دانند و هم اکنون در بالادست پریشان و مهارلو سدهای نرگسی و تنگ سرخ در دست ساخت است.

در اولویت نبودن دریاچه های فارس برای مسئولان یکی از دلایل اصلی احیاء نشدن این تالاب‌هاست. در این میان وضعیت دریاچه های فارس هر روز بدتر می شود و هیچ فریادرسی برای این دریاچه ها نیست.

مدیر کل محیط زیست استان فارس در این رابطه گفت: متاسفانه شرایط دریاچه های استان فارس همانند سال‌های گذشته است و هیچ کدام از دریاچه ها وضعیت بهتری ندارند.

سعید محمودی افزود: دریاچه کافتر، بختگان و پریشان همچنان به طور کامل خشک هستند و فقط دریاچه مهارلو به میزان کمی آب دارد البته آبی که در این دریاچه هست نیز قابل توجه نیست.

وی با انتقاد از عدم اختصاص حقابه دریاچه های فارس بیان کرد: آخرین باری که حقابه ای برای دریاچه های فارس رها شد مربوط به بهار سال ۹۱ بود که آن زمان آب رها شده هیچ تاثیری در احیای تالاب نداشت.

مدیر کل محیط زیست استان فارس با انتقاد از اینکه در طرح های ارزیابی برای ساخت سد نیاز آبی دریاچه ها به حقابه درنظر گرفته می شود اما عملا کاری انجام نمی شود، ادامه داد: در حال حاضر به دلیل عدم بارندگی وضعیت سدهای استان نیز خوب نیست به گونه ای که آبی برای رهاسازی وجود ندارد که بخواهند حقابه دریاچه ها را نیز بدهند.

وی با اشاره به اختصاص بودجه ای برای احیای دریاچه های فارس گفت: سازمان محیط زیست برای این کار بودجه ای در نظر گرفت اما تا زمانی که شیوه الگوی مصرف آب کشاورزی تغییر نکند نمی توان انتظار داشت دریاچه ها احیا شوند.

محمودی با تاکید بر اینکه وزارت نیرو و جهادکشاورزی باید در این حوزه پاسخگو باشند، اظهار کرد: در حال حاضر کشت برنج در استان فارس ممنوع شده اما آیا کشاورزان رعایت می کنند؟ البته که اینگونه نیست و متاسفانه هم اکنون شاهد کشت برنج در برخی از شهرستانهای فارس هستیم.

وی با انتقاد از وضعیت چاه های غیرمجاز نیز گفت: در حال حاضر تعداد قابل توجهی چاه غیرمجاز در استان فارس وجود دارد و اقدامی برای مسدود کردن این چاه ها انجام نمی شود.

مدیر کل محیط زیست فارس ادامه داد: متاسفانه وزارت نیرو و جهادکشاورزی هر کدام کار خود را می کنند و تا زمانی که شرایط اینگونه باشد نمی توان انتظار داشت دریاچه ها احیا شوند.

وی گفت: تازمانی که وضعیت چاه های غیرمجاز اینگونه باشد و وضعیت کشاورزی هم تغییر نکند به طور حتم آبی باقی نمی ماند که دریاچه ها احیا شوند.

محمودی افزود: جهاد کشاورزی فارس آن قدر توان دارد که بتواند کشت را محدود کند و شرکت آب منطقه ای هم می تواند چاه های غیرمجاز را پر کند.

در این راستا یک فعال حوزه محیط زیست نیز در این رابطه با اشاره به اینکه دریاچه های فارس به شوره زار تبدیل شده اند، گفت: یکی از دریاچه های مهم استان دریاچه بین المللی پریشان است که این دریاچه نیز مانند دیگر دریاچه های استان وضعیت نگران کننده ای داشته  و به طور کامل خشک است.

علی اکبر کاظمینی با اشاره به وضعیت دریاچه مهارلو نیز بیان کرد: در دریاچه مهارلو که در نزدیکی شیراز قرار دارد فقط لکه آبی در آن قابل رویت است که این لکه نیز ناشی از ورود فاضلاب شهر شیراز به آن است.

وی در خصوص وضعیت دریاچه بختگان نیز گفت: این دریاچه دومین دریاچه بزرگ ایران است و به دلیل خشکسالی های متوالی طی چند سال گذشته حتی یک بار هم آبگیری نشده و وضعیتش بسیار نگران کننده است.

کاظمینی با بیان اینکه خشک شدن دریاچه های استان  در این امر تاثیر گذاشت که هوای استان شبیه هوای کویر شود، افزود: یکی از شرایط اصلی ورود کویر به استان گرمای هوا در روز و سرمای شدید در شب است.

وی با اظهار نگرانی از ورود کویر به این استان بیان کرد: وجود دریاچه در استان فارس در گذشته باعث تعادل آب و هوایی در استان می شد اما با خشکی دریاچه ها شرایط آب و هوایی تغییر کرده است.

به هر حال دریاچه های استان فارس نیازمند عزم جدی از سوی مسئولان دستگاه های مختلف است تا شرایط احیای دوباره آنها فراهم شود، عزمی که تاکنون دیده نشده است.