مرگ ۳ میلیون نفر در اثر آلودگی هوا در جهان

هر سال ۳ میلیون نفر در اثر آلودگی هوا در جهان میمیرند و کشورهای در حال توسعه و پر جمعیت سهم کلانی را در تولید این آلودگی در جهان دارند. اما کشورهای توسعه یافته نیز از این معضل دور نمانده‌اند. مرکز آمار انگلستان هشدار داده که براساس آمار ارائه شده در انگلستان و ولز هزار و ۳۲۰ نفر در سال گذشته میلادی در اثر آسم جان خود را دست داده‌اند که در طی یک دهه این آمار بیش از ۲۵ درصد افزایش داشته که نادید گرفتن مراقبت‌های اولیه تبعات جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.

بر اساس تحقیقات تازه‌ای که با بررسی شاخص‌های سلامت مربوط به آلودگی هوا انجام‌شده، هرساله حدود ۳ میلیون نفر به مرگ زودرس ناشی از آلودگی هوا دچار می‌شوند و پیش‌بینی می‌شود این مقدار مرگ‌ومیر تا سال ۲۰۵۰ به دو برابر افزایش یابد. در این میان کشورهای درحال‌توسعه و پرجمعیتی چون چین و هند بیشترین سهم را در آلودگی هوای کره زمین‌دارند.

چین از بیشترین درصد میزان مرگ‌ومیر زودرس ناشی از آلودگی هوا در جهان رنج می‌برد. هرساله حدود ۱/۳ میلیون نفر، چیزی حدود ۴۰ درصد از کسانی که بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند، چینی هستند. از اواسط قرن گذشته با رشد صنایع سنگین و گرمایش زمین، حجم زیادی از گازهای مهلک، دود و ازن وارد جو کره زمین شده است. این آلودگی‌ها که وارد هوایی که ما تنفس می‌کنیم شده‌اند، به‌اصطلاح مه دود نامیده می‌شوند.

مه دود (smog) ترکیبی از گازهای ناخوشایند است که به ریه‌ها آسیب زده و متعاقباً موجب آسیب پایدار به سلامت جامعه می‌شود. در جهان امروز، بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه که تنها به رشد اقتصادی خود می‌اندیشند و صنایع سنگین خود را به طور لجام گسیخته‌ای گسترش می‌دهند، با سطح بالایی از آلودگی هوا مواجه شده‌اند. بر اساس تحقیقات تازه‌ای که با بررسی شاخص‌های سلامت مربوط به آلودگی هوا در فضای باز انجام‌شده است، هرساله حدود ۳ میلیون نفر به مرگ زودرس ناشی از آلودگی هوا دچار می‌شوند و پیش‌بینی می‌شود این مقدار مرگ‌ومیر تا سال ۲۰۵۰ به دو برابر افزایش یابد.

این تحقیق تازه که در نشریه علمی نیچر (Nature) منتشر شده، نشان می‌دهد هریک از عوامل ترافیک، صنعت، مصارف انرژی و کشاورزی چگونه در افزایش سطح آلودگی هوا نقش دارند و سهم هر یک در مرگ‌ومیرهای ناشی از بیماری‌های قلبی و ریوی تخمین زده شده است.

جای تعجب نیست که کشورهای درحال توسعه و پرجمعیتی چون چین و هند بیشترین سهم را در آلودگی هوای کره زمین داشته باشند. با وجود رشد سریع صنایع بزرگ و تولید انرژی و همچنین ترافیک سنگین وسایل نقلیه در این کشورها، مصارف خانگی و تجاری انرژی برای پخت و پز و گرمایش به عنوان اصلی‌ترین عامل آلودگی هوا در این کشورها شناسایی شده‌اند.

اما کشورهای توسعه یافته همچون انگلستان نیز از بحران آلودگی هوا در امان نیستند. براساس آمار ارائه شده در انگلستان و ولز هزار و ۳۲۰ نفر در سال گذشته میلادی در اثر آسم جان خود را دست داده‌اند که در طی یک دهه این آمار بیش از ۲۵ درصد افزایش داشته است. در میان این یافته‌ها نگرانی‌ها در مورد بحران آلودگی هوا در انگلستان و افزایش شواهدی از تاثیر آن بر سلامت مردم به ویژه کودکان و سالمندان به چشم می‌خورد. در اوایل ماه جاری یک متخصص پزشکی از فوت دختر ۹ ساله‌ای در بیمارستانی در لندن در اثر حمله آسم خبر داده که نشان می‌دهد مرگ او ارتباط قابل توجهی با میزان آلودگی هوا در اطراف خانه او وجود دارد.

گزارش جداگانه نشان داده است که میزان غیر قانونی آلودگی هوا باعث افزایش شمار مراجعه کنندگان به بیمارستان و پزشکی عمومی شده است. پزشک تنفس کودکان در کوئین مری لندن می‌گوید: «شواهد نشان می‌دهد که آلودگی هوا به سلامت همه افراد آسیب می‌رساند و این بهترین دلیل برای اندیشیدن به راهی برای مقابله با آلودگی هوا است اما دولت‌ها تا به امروز طرحی که بتوانند جلوی این آلودگی را در سراسر دنیا بگیرند، ارائه نکرده‌اند.»

یافته‌های مرکز ملی آمار بریتانیا نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۷ نزدیک به ۱۳۲۰ نفر در اثر آلودگی هوا جان باخته‌اند.این آمار در سال ۲۰۱۶ برابر با ۱۲۳۷ نفر بوده است. این در حالی است که شمار افرادی که در سال ۲۰۰۷ بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند ۱۰۳۳ نفر بوده است. این آمار نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۶ میزان مرگ و میرهای ناشی از آلودگی هوا ۴۳ درصد افزایش داشته است.

پزشکان بریتانیایی این افزایش را تکان دهنده توصیف کرده‌اند و معتقدند که این آمار نیاز فوری به بهبود مراقبت‌های اولیه برای افراد مبتلا به آسم را برجسته‌تر می‌کند. آنها معتقدند که عامل مهم برای حملات آسم، آلودگی است. در روزهایی که سطوح آلودگی بالا است، تنفس هوای آلوده برای افراد مبتلا به آسم می‌تواند زندگی آنها را تا تهدید کند.داده‌های مرکز آمار انگلستان نشان می‌دهد که ۱۷ کودک ۱۴ ساله در سال ۲۰۱۷ در اثر حمله آسم جان خود را از دست دادند.

به طور کلی مرگ زودرس ۴۰ هزار نفر در انگلستان به آلودگی هوا مرتبط است و سازمان بهداشت جهانی آن را اورژانس بهداشت عمومی نامیده است. این سازمان اعلام کرده که عامل اصلی خطر آسم از دوران کودکی آغاز می‌شود. دولت بریتانیا سه بار در دادگاه عالی به دلیل عدم برخورد موثر با آلودگی هوا شکست خورده است و در حال حاضر شکایت به بالاترین دادگاه اروپا برده شده است.

اما آلودگی هوا سهم قابل توجهی در مرگ و میر ایرانیان دارد. بر طبق گفته مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران در آبان ماه سال ۹۶ هفته‌ای ۵۰۰ نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را در تهران از دست می‌دهند. او که این اظهارات را در بحبحه‌ روزهای آلوده زمستانی در تهران بیان کرده آلودگی هوا را به سقوط هفتگی یک ایرباس در شهر تعبیر کرده و گفته است: «ما امروز در تهرانی زندگی می‏کنیم که هفته ای ۵۰۰ نفر به خاطر آلودگی هوا کشته می‌شوند.

در حقیقت گویا هفتگی یک ایرباس غول پیکر در شهرمان سقوط می‏کند و عین خیالمان نیست.» فراهانی با اشاره به آمار مرگ و میر در اثر آلودگی هوا تصریح کرده: «در سال ٨۴ بیش از ده هزار نفر جان دادند و در سال ٩۵ این عدد به دوبرابر رسید و همچنان در حال ابراز نظر هستیم.»

مجموع آمارهایی که از مرگ و میر انسان‌ها بر اثر آلودگی هوا در سراسر جهان منتشر می‌شود حکایت از آن دارد که آلودگی هوا نیازمند راه حلی جهانی است.

زهرا داستانی