آیا کام زوج‌های نابارور با فرزندخواندگی شیرین می‌شود؟

داشتن فرزند مهمترین اتفاق زندگی مشترک است، میوه‌ای شیرین که شاید چشیدن طعم آن را هنوز برخی زوج‌های جوان بویژه نابارور تجربه نکرده باشند و همچنان در انتظارند تا فضای خانه را صدای دل انگیز و شاد کودکی پر کند و به خود ببالند که دو پای کوچک در فضای گرم خانه‌شان قدم می‌زند و جست وخیز می‌کند، با این اوصاف آیا فرزندخواندگی می‌تواند کام و زندگی آنها را شیرین و رنگ و بوی دیگری ببخشد؟

براساس برخی از منابع رسمی ۱۵ تا ۲۰ درصد از زوج‌ها در جامعه ایران با مشکل ناباروری دست و پنجه نرم می‌کنند؛ آسیبی که به گفته برخی از روانشناسان، امروزه به عنوان یکی از مهمترین دلایل طلاق در کشور محسوب می شود که البته با فرزندخواندگی و بهره‌گیری از مشاوران، کاهش قابل توجهی خواهد داشت. نقش مردان در این آسیب برابر با ۶۰ درصد برآورد شده است. به گفته برخی از منابع این میزان بیش از آمار جهانی است که در هر سال ۸۸ هزار زوج نیز به آن افزوده می شوند.

براساس گفته‌های قاسم جان بابایی معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز سه میلیون زوج در ایران سابقه ناباروری اولیه و ثانویه را تجربه و سالانه ۳۵ درصد از زوج های نابارور نیازمند بهره گیری از روش درمان ART می شوند.

این آسیب که به دلیل برخی از اختلالات هورمونی، غددی، جنسی، ژنتیکی، شماری از جراحی‌های پزشکی، عفونت های دستگاه تناسلی، عدم تخمک گذاری، انسداد لوله‌های رحمی، حسایت های بارداری – داروئی، برخی از اختلال های مادرزادی و گاه اعتیاد اتفاق می افتد؛ در حال حاضر یکی از مهم‌ترین دلایل طلاق در کشور محسوب می شود.

برخی از کارشناسان و تحلیلگران روانشناختی و اجتماعی به منظور کاهش این آسیب به پذیرش کودکان بی سرپرست اشاره می کنند. این اقدام باوجود برخی از دشواری‌ها همچون تهیه سند مالکیت برای کودک به گفته روانشناسان کیفیت زندگی مشترک را ارتقاء می بخشد.

اگرچه به اعتقاد این صاحب‌نظران ماهیت زندگی مشترک، رشد و تکامل بشر و همچنین لذت بردن در کنار هم بودن است و نباید در صورت نبود فرزند با مخاطره و بحران روبه رو شود.

فرزندخواندگی سطح کیفی زوج‌های نابارور را ارتقاء میدهد

 حسین ابراهیمی مقدم روانشناس و استاد دانشگاه در پاسخ به این سئوال که آیا فرزندخواندگی به منظور کاهش طلاق در خانواده‌های نابارور موثر است؟ گفت: پذیرش فرزندان بیسرپرست بی شک بر ارتقاء سطح کیفی زندگی این خانواده ها تاثیرگذار است؛ اما این اقدام نیز امروزه با بسیاری از دشواری ها همچون سند مالکیت برای فرزند روبه رو است.

وی افزود: برخی از عوامل نظیر ساختارهای ژنتیکی کودک نیز برای والدین پنهان است و این مهم نیز یکی از دشواری های فرزندپذیری به شمار می رود.

ابراهیمی مقدم گفت: فلسفه ازدواج و تشکیل خانواده (زندگی مشترک) دستیابی آدمی به رشد و تکامل و همچنین فراغت و آرامش محسوب می شود. این تکامل و آرامش باید برای طرفین (زن و مرد) تجربه شود و بی شک حضور فرزند نیز در این تجربه اثرگذار است.

وی ادامه داد: درواقع حضور یک فرزند بی تردید در بهبود سلامت روان و ارتقاء سطح کیفی زندگی موثر است؛ اما در صورت نبود اولاد زندگی مشترک نباید با مخاطره روبه رو شود. در حقیقت فرزند به عنوان یک کاتالیزور (کنشیار) روند کیفی زندگی مشترک را بهبود می بخشد؛ اما این کنشیار نباید به عنوان یک هدف محسوب شود که در صورت فقدان آن زندگی دستخوش تحول شود.

این روانشناس افزود: برخی از خانواده ها باوجود فرزندان سالم و بهره‌ور، زندگی دلنشینی را تجربه نمی کنند؛ این در حالی است که بسیاری از خانواده‌ها به رغم نداشتن فرزند از کنار هم بودن لذت می برند.

ابراهیمی مقدم با بیان این که انتظارات طرفین از ایجاد زندگی مشترک باید مشخص شود؛ گفت: ایران در گذر زمان از یک جامعه کشاورزی و دامپروری سنتی به یک جامعه نسبتا صنعتی بدل شده است. این امر در حالی است که باورها و تفکرات جامعه سنتی همچنان در اذهان باقیمانده است و براساس این اندیشه تعدد فرزندان نماد یک خانواده قدرتمند و غنی محسوب می شود.

به عقیده ابراهیمی مقدم اهمیت جایگاه پسران نیز در این خانواده‌ها مصداق بارز باورها و تفکرات سنتی در جامعه ایران است.

وی به نقش موثر جامعه در کاهش این آسیب (طلاق) اشاره کرد و گفت: تامین امنیت اقتصادی و رفاه اجتماعی به طور حتم دغدغه ها را کاهش می دهد؛ به عنوان مثال یکی از مهمترین دلایل اضطراب برخی از والدین به‌منظور فرزندآوری نگهداری از آن‌ها به هنگام دوران میانسالی و کهولت است.

این استاد دانشگاه افزود: در برخی از جوامع توسعه یافته کارآمدی نظام بیمه تامین اجتماعی این دغدغه ها را برطرف می‌کند و یکی از اساسی ترین دلایل تمایل والدین به استقلال فرزندان از سن ۱۸ سالگی در این جوامع نیز شاید این مساله باشد.

ابراهیمی مقدم  اظهار داشت: در جوامع سنتی همچون ایران اما والدین همواره خواستار زندگی مشترک با فرزندان هستند؛ چراکه احساس امنیت و آرامش را در گرو حضور فرزندان حس می کنند.ابراهیمی مقدم ادامه داد: بنابراین یکی از بهترین راهکارها جهت پیشگیری از این دغدغه ها و آسیب ها همچون طلاق،تامین رفاه اقتصادی و اجتماعی است.

فرزندخواندگی یکی از مهم‌ترین راهکارهای کاهش طلاق است

به اعتقاد شماری از متخصصان روانشناسی هم این آسیب در زمان حاضر با رشد دانش پزشکی قابل معالجه و درمان است و در صورت عدم معالجه نیز با مراجعه به مراکز مشاوره از آسیب های ثانویه همچون طلاق عاطفی و حقیقی جلوگیری می کند.

عطاءالله محمدی روانشناس و استاد دانشگاه در این رابطه معتقد است، فرزندخواندگی به عنوان یکی از راهکارهای اساسی به منظور پیشگیری از طلاق موثر است و به عنوان یکی از موثرترین روشهای روان درمانی و مشاوره  برای پیشگیری از این آسیب سودبخش خواهد بود.

وی ادامه داد: ناباروری در مرحله نخست باید مورد معالجات پزشکی قرار گیرد؛ چراکه به گفته وی با رشد دانش پزشکی امروزه ناباروری اغلب زوجین قابل درمان است.محمدی ادامه داد: در صورت عدم معالجه و تداوم این آسیب نیز برای تصمیم گیری در خصوص آینده باید به مشاور و روانشناس مراجعه شود. چراکه این آسیب اگر منجر به طلاق نیز شود؛ با بهره گیری از روانشناسان بی تردید با پذیرش واقعیت و همچنین جلوگیری از آسیب های ثانویه همراه است.

 الهام دربان