در جواهردشت چه گذشت؟/ نیمه‌شب جهنمی در کوه‌های گیلان

در کمتر از یک ماه پس از حادثه عجیب حمله به طبیعت‌گردها در اوپرت واقع در استان سمنان حالا خبر رسیده که در گیلان هم گروهی شبانه به چند چادر طبیعت‌گردی در دل جنگل حمله‌ کرده‌اند. این دو حادثه اگرچه نقاط اشتراکی از لحاظ نوع وقوع دارند؛ اما گویا در انگیزه‌های عمل با هم تفاوت‌های اساسی دارند. آن‌چنان که آسیب‌دیدگان حادثه جواهردشت می‌گویند درگیری شب پنجشنبه ۱۹ مرداد به دلیل حمله افراد بومی و محلی با هدف تسویه‌حساب‌های شخصی رخ داده است؛ اما آن‌چنان که آسیب‌دیدگان حادثه اوپرت روایت کرده‌اند، در آنجا گروهی با انگیزه‌های دیگر و با ناراحتی از سفر و تفریح برخی هم‌وطنان‌شان در شب‌های محرم به طبیعت‌گردان حمله کرده بودند. اگرچه به هر روی در هر دو حادثه در دل شب به گروهی از طبیعت‌گردها حمله شده و آنها مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند. هرچند ابعاد هر دو حادثه اوپرت و جواهردشت با نوعی یورش‌های شبانه برابری می‌کنند؛ اما تاکنون پاسخ درخورتوجهی از سوی مسئولان محلی به این دو حادثه داده نشده و خبری از دستگیری یا مجازات متهمان این حوادث منتشر نشده است. شاید اگر با عوامل حادثه اوپرت برخورد قاطعی می‌شد، شاهد اتفاقات جواهردشت نبودیم.

شنبه ۲۱ مردادماه اوج بارش‌های شهابی در شهاب‌باران برساوشی در ایران بود. در بیشتر نقاط ایران علاقه‌مندان به طبیعت و نجوم به سیاق هر سال در این تاریخ به دل طبیعت می‌روند تا بارش شهاب در آسمان ایران را تماشا کنند؛ از‌جمله یک گروه از طبیعت‌گردها با ۱۰ خودروی آفرودی مسیر جواهردشت در ارتفاعات رودسر در استان گیلان را در پیش گرفتند. طبیعت‌گردها و علاقه‌مندان به نجوم برای تماشای بهتر بارش شهابی باید به دل طبیعت بروند. جایی که از آلودگی‌های نوری شهر و روستاها به دور است و با کیفیت بهتری می‌توان آسمان و ستاره‌ها را دید. گروهی که در اینجا به آن اشاره کردیم هم برای این منظور به قصد جواهردشت راهی گیلان می‌شوند تا کمی بالاتر از روستا و در دل کوه‌ها و جنگل هیرکانی چادر بزنند و منتظر بارش شهابی باشند.

یکی از همراهان این تور در گفت‌وگو با شرق می‌گوید: به‌عنوان سرنشین آخرین خودروی این تور شاهد این بودم که زمان حرکت ماشین جلویی و خروج ما از روستا کشمکشی میان اهالی بومی و اعضای تور رخ داد. به‌این‌ترتیب که یکی از ماشین‌ها موقع بالارفتن از سربالایی خروجی از روستا کمی بیش از حد گردوخاک ایجاد کرد و این مسئله اهالی بومی و محلی را که در قهوه‌خانه روستا نشسته بودند، ناراحت کرد؛ اما دراین‌میان درگیری لفظی از راه دوری میان سرنشینان خودرو و مشتری‌های قهوه‌خانه هم ایجاد شد. بعد از عبور این خودرو ما در مقابل قهوه‌خانه توقف کردیم و با اهالی بومی که ناراحت بودند، صحبت و از آنها عذرخواهی کردیم؛ ولی قبول نکردند و مدام می‌گفتند که باید خودشان بیایند پایین و منظورشان درگیری فیزیکی با این افراد بود. به هر روی ما وقتی به محل کمپ رسیدیم، به لیدر محلی توضیح دادیم که چنین اتفاقی رخ داده و از او خواستیم تا با رفتن به روستا مسئله را با مردم بومی و محلی حل کند؛ اما او که خودش اهل جواهردشت بود، با اطمینان گفت که لازم نیست چنین کاری انجام شود و مشکلی پیش نمی‌آید؛ ولی چند ساعت بعد از این ماجرا و حوالی نیمه‌شب با سروصدای فراوان متوجه شدیم گروهی متشکل از ۲۰ مرد با چاقو و چماق به ما حمله کردند. آنها حدود یک ساعت در محل کمپ حاضر بودند و ضمن تخریب وسایل و خودروها با ما هم درگیر شدند و تعداد زیادی از اعضای تور را زخمی کردند. این حضور وحشت‌آفرین نزدیک به یک ساعت طول کشید و بعد با وساطت یکی از اعضای حمله‌کننده که در نقش میانجی ظاهر شده بود، مسئله تمام شد. این در حالی بود که هیچ‌یک از این افراد صورت خود را نپوشانده بودند و ما به‌راحتی می‌توانستیم همه آنها را شناسایی کنیم. همین مسئله هم موجب شد که صبح فردا در کلانتری رودسر علیه آنها شکایت کنیم؛ چرا‌که هم ما و هم همه اهالی روستا می‌دانستند که چه کسانی به ما حمله کرده‌اند. حتی وقتی صبح فردا از منطقه خارج می‌شدیم، هم آنها را در روستا دیدیم که مغرورانه قدرت‌نمایی می‌کردند و با ما چشم در چشم می‌شدند؛ همان‌هایی که شب قبل وسایل ما را تخریب کرده بودند و به دوستان ما آسیب رسانده بودند.

سرقت اموال طبیعت‌گردان

یکی دیگر از اعضای این تور گردشگری که مورد حمله واقع شده، در حساب اینستاگرامی خود از سرقت اموال‌شان در جریان حمله افراد بومی و محلی روایت‌هایی را منتشر کرده است. آن‌چنان که او نوشته دوربین عکاسی، اسپیکر، عینک، وسایل کمپ و چند گجت دیجیتال دیگر از‌جمله وسایلی است که مهاجمان جواهردشت با خود برده‌اند. این در حالی است که در تنها واکنش رسمی به این حادثه معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان اعلام کرده که صحت‌و‌سقم این مسئله را تأیید نمی‌کند. رضا حسن‌پور در خبری که خبرگزاری ایرنا درباره این حادثه منتشر کرده، چند بار به غیرقانونی‌بودن تور اشاره می‌کند؛ اما واکنش درخور‌توجهی به حمله شبانه اهالی جواهردشت به مسافران نشان نمی‌دهد. او به ایرنا گفته: «موضوع درگیری کمپ جواهر‌دشت رودسر مابین افراد بومی و غیر‌بومی اتفاق افتاده است. در روز جمعه بیستم مرداد ماه سال جاری حدود ۱۰ خودرو آفرود در قالب تور غیر‌مجاز بدون دریافت هیچ‌گونه مجوزی از این اداره کل اقدام به برپایی کمپ در منطقه جواهردشت رودسر کردند. طبق بررسی‌های به‌عمل‌آمده ابتدا یکی از افراد تور غیرمجاز با اهالی روستای جواهردشت درگیری لفظی پیدا می‌کند که با میانجیگری افراد محل مسئله برطرف می‌شود. بار دیگر در نیمه‌شب بین تعدادی از افراد محل و افراد غیربومی مجددا درگیری به وجود می‌آید که این موضوع هم حل‌وفصل می‌شود. براساس بررسی‌های انجام‌شده افرادی که کمپ زده بودند، ادعا کردند بخشی از وسایل آنان در محلی که کمپ زده بودند، به سرقت رفته که ما صحت‌و‌سقم مسئله را تأیید نمی‌کنیم و موضوع از سوی مراجع قضائی در حال پیگیری است».

اگرچه برخی اطلاعات معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان مثل وقوع حادثه در روز جمعه اشتباه است و این حادثه در پنجشنبه ۱۹ مرداد اتفاق افتاده؛ اما آن را می‌توان به‌عنوان تنها واکنش رسمی به حادثه جواهر‌دشت در نظر گرفت.

در مقابل اعضای تور مورد حمله برخلاف ادعاهای این مقام مسئول می‌گویند که علاوه بر حمله و ضرب‌و‌جرح آنها وسایل هم به سرقت برده شده است. یکی از آنها می‌گوید: حداقل سه نفر از اعضا به گونه‌ای با ضربات چاقو و چماق مصدوم شدند که به خدمات پزشکی نیاز پیدا کردند. همچنین خودروهای زیادی تخریب شده و چادرها را هم پاره کردند. بسیاری از وسایل تخریب شد و برخی از وسایل هم به سرقت رفت. تنها در یک مورد با وساطت یکی از افراد محلی یک گوشی آیفون ۱۳ به مسافران پس داده شد و از سایر وسایل سرقت‌شده خبری نیست. البته ما فهرست همه وسایل سرقت‌شده را در شکایتی که در رودسر تنظیم کردیم، آورده و منتظر بازگشت آنها هستیم.

تأثیر منفی این رویداد بر گردشگری محلی

از زمانی که قیمت دلار در ایران افزایش چشمگیری پیدا کرد، سفرهای تفریحی طبقه متوسط به کشورهای خارجی اطراف ایران هم قطع شد و بسیاری به سفرهای داخلی روی آوردند. این مسئله موجب شد که در سال‌های اخیر بوم‌گردی‌ها توسعه بیشتری پیدا کنند و تورهای گردشگری و طبیعت‌گردی هم به تفریح رایج بسیاری از مردم ایران تبدیل شود. از سوی دیگر ارائه خدمات در این زمینه هم موجب کارآفرینی زیادی در شهرها و روستاهای مختلفی شده است؛ ازجمله در همین جواهردشت که بنا به گفته یکی از لیدرهای محلی حداقل ۳۰ لیدر محلی در آن فعالیت می‌کنند. به این عدد باید اضافه کرد افرادی را که با خودروهای‌شان مسافران را به دل جنگل می‌برند یا برای آنها خانه تهیه می‌کنند. رستوران‌ها و سوغاتی‌فروشی‌ها هم از دیگر مشاغلی است که در ارتباط نزدیک با حضور گردشگران در این مناطق است. طبیعی است که اتفاقاتی از این دست و نبود برخورد قاطع با عوامل آن می‌تواند تأثیر منفی زیادی روی شهرت گردشگری مناطق داشته باشد. ساخت پوستری با عنوان «به جواهردشت سفر نکنید» با تصاویر محوی از خودروهای آسیب‌دیده یکی از کارهایی است که اعضای آسیب‌دیده تور جواهردشت در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند. تصویری که حالا ممکن است خیلی‌ها را در سفر به جواهردشت مردد کند. یکی از لیدرهای محلی دراین‌باره به «شرق» می‌گوید که تحت تأثیر اتفاق رخ‌داده در هفته گذشته از یک تور ۶۰نفره تنها ۲۵ نفر به جواهردشت سفر کردند و اتفاقاتی از این دست روی کسب‌وکار آنها تأثیر می‌گذارد. او همچنین درباره شب حادثه می‌گوید که در آن شب در روستا حضور نداشته؛ اما حسب روایت‌ها شنیده گردوخاک یکی از خودروهای مسافران جرقه اختلافی را می‌زند که به حادثه شب پنجشنبه جواهردشت منجر شد.