روند شکل‌گیری اپوزیسیون افغانستان سرعت گرفته است

عبدالمحمد طاهری رایزن سابق ایران در افغانستان در تشریح دلایل و آخرین وضعیت تشکیل شورای عالی نجات افغانستان در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: در حالت فعلی پیچیدگی مسائل در افغانستان به حدی رسیده است که نمی‌توان حضور گروهک‌های تروریستی در این کشور را دلیل اصلی به هم ریختگی‌های افغانستان دانست بلکه امروزه شاهد هستیم که افغانستان در محور سیاسی و اجتماعی دچار مشکلات جدی و ریشه‌ای است که در این بین اپوزیسیون سیاسی این کشور در قالب «شورای عالی نجات افغانستان» به تازگی خیزش کرده است که بنا دارد معادلات را تا حد زیادی تغییر بدهد.

وی ادامه داد: در راس این شورا اشخاصی مانند ژنرال «عبدالرشید دوستم» و «محمد محقق» معاون دوم رئیس اجرایی دولت افغانستان قرار دارند. در اینجا باید بدانیم که ژنرال دوستم بنا به راهبرد و تفکری که دارد، در کابینه دولت وحدت ملی افغانستان با مشکل روبه‌رو است و عده‌ای آن را نمی‌پذیرند. این موضوع موجب شد تا وی به سمت نیروهای شبه نظامی در شمال افغانستان گرایش پیدا کند که دلیل این موضوع را باید افزایش اختلاف میان دوستم و غنی دانست.

«شورای عالی نجات افغانستان» را باید اپوزیسیون جدید افغانستان که بر آمده از متن دولت وحدت ملی قلمداد می‌شود، نامید. چراکه دوستم و محقق خود در بدنه دولت افغانستان مشغول هستند و از سوی دیگر کسانی که در بدنه آن قرار دارند افراد مسلح و غیر مسلحی هستند که نمی‌توان تضمین کرد در آینده دست به سلاح نبرند.

این تحلیلگر مسائل افغانستان با اشاره به یکی دیگر از دلایل تشکیل شورای عالی نجات افغانستان گفت: این شورا در صدد است با اعمال فشار بر اشرف غنی بتواند دولت دوم و دولت سایه را تشکیل دهد.

ترکیب جمعیتی و قومی این شورا به صورت واقعی مرکب از ازبک‌ها و هزاره‌ها است و پشتوها هیچگونه حضوری در این شورا ندارند. حتی کسانی که در جنگ سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۵ شرکت داشتند و به نوعی هسته اولیه مبارزه در افغانستان قلمداد می‌شوند. تا جایی که دو برادر «احمد شاه مسعود» که یکی سفیر افغانستان در روسیه بود و دیگری معاون حامد کرزای هم در این شورا حضور دارند و دلیل اصلی، نادیده گرفتن آنها است.

وی افزود: در این وضعیت و از هفته‌های گذشته شاهد افزایش تحرکات و اقدامات نظامی آمریکا در افغانستان هستیم. دلیل این امر هزینه بسیار سنگین ایالات متحده برای تشکیل دولت وحدت ملی افغانستان است؛ چراکه آمریکا سعی دارد از طریق افزایش تحرکات نظامی خود و ایجاد ثبات امنیتی نسبی وجهه و پرستیژ مخدوش شده دولت وحدت ملی را بازسازی کند. در این بین یکی دیگر از دلایلی که شورای عالی نجات افغانستان در حال تشکیل شدن است قدرت‌طلبی محقق و دوستم و همچنین عبدالله عبدالله است.

طاهری در پایان خاطرنشان کرد: عبدالله عبدالله در صدد است با تشکیل غیرمستقیم چنین شورایی نوعی اعمال فشار بر اشرف غنی را کلید بزند اما در مقابل باید منتظر حذف شدن از صحنه سیاسی توسط غنی باشد. اشرف غنی در حالت فعلی و با توجه به تشکیل شورای عالی نجات افغانستان نمی‌تواند بیش از حد عبدالله و جناح وی را تحت فشار قرار دهد اما بدون تردید آمریکا نمی‌گذارد تا دولت وحدت ملی خدشه‌دار شود.

از این جهت اشرف غنی برای جلوگیری از جنگ داخلی باید تا حدودی با عبدالله سازش کند. از طرفی دیگر، احتمال دارد که عبدالله با فشار اپوزیسیون از دولت خارج شود و تا سال دیگر که انتخابات افغانستان برگزار می‌شود، نسبت به اعمال فشار بر اشرف غنی اقدام کند. لذا باتوجه به کاهش محبوبت اشرف غنی به نظر می‌رسد وی باید مصالحه و سازش را در دستور کار قرار دهد.