تهران میزبان مذاکرات صلح طالبان می شود؟

در آستانه خروج احتمالی نیروهای ایالات متحده از افغانستان، ایران تلاش‌ هایی آشکار و هماهنگ شده برای پیشبرد صلح در کشور همسایه خود آغاز کرده است. در همین حال، گروه طالبان گفته که در جلسه اخیر خود با ایران درباره «شرایط پس از اشغال» افغانستان گفت‌ و گو کرده است.

طالبان این مساله را پس از آن بیان کرد که ایران دوشنبه گذشته سفر نمایندگان این گروه را به تهران برای دور دوم گفت و گوها تایید کرده بود. این مذاکرات با هدف پایان دادن به درگیری های ۱۷ ساله افغانستان صورت می گیرد. جنگجویان طالبان در بیانیه ای که در رسانه های اجتماعی منتشر و به خبرنگاران ایمیل کردند، گفتند که هیات نمایندگان آنها درباره «شرایط پس از اشغال و بازگرداندن صلح و امنیت در افغانستان و منطقه» مذاکره کرده اند.

این بیانیات نشان دهنده اطمینان فزاینده جنگجویان طالبان به خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان است. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا ماه گذشته به رسانه ها گفت که تصمیم دارد شمار نیروهای نظامی مستقر در خارج از آمریکا را کاهش دهد. پیشتر هم گزارش هایی درباره مذاکرات بین ایران و طالبان منتشر شده بود، اما تهران عمدتا این گزارش ها را انکار می کرد.

اما تلاش های تهران برای دستیابی به صلح در افغانستان محافظه کاران در واشنگتن را نگران می کند، چراکه آنها نگران هستند که برنامه ترامپ برای خارج کردن نیروهای نظامی از سوریه و افغانستان موقعیتی را برای اعمال نفوذ در منطقه برای ایران فراهم آورد.

طالبان در ماه دسامبر و پیش از مذاکره با ایران همچنین در امارات متحده عربی با نمایندگان ایالات متحده، پاکستان و عربستان سعودی مذاکره کرده بود؛ این مذاکرات بخشی از تلاش های دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ افغانستان به شمار می رود. اما طالبان تاکنون حاضر به دیدار با نماینده دولت افغانستان نشده است. این گروه روز شنبه گذشته اعلام کرد که در نشست بعدی که انتظار می رود طی ماه های آینده در عربستان سعودی برگزار شود، باز هم نمایندگان این گروه با «نمایندگان دولت کابل» ملاقات نخواهند کرد.

طبق اعلام وزارت امور خارجه ایران، قرار است عباس عراقچی معاون این وزارتخانه طی دو هفته آینده به افغانستان سفر کند. اما جزئیات بیشتری درباره این سفر اعلام نشده است.

ایران و افغانستان که نزدیک به ۱۰۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند، در سال های اخیر روابط پیچیده ای با یکدیگر داشته اند. تهران برای مدت زمانی طولانی از هم کیشان مذهبی خود در افغانستان یعنی اقلیت شیعه هزاره حمایت کرده است که در دهه  ۱۹۹۰ تحت آزار و شکنجه شدید حکومت طالبان قرار گرفتند. پس از حمله تحت رهبری ایالات متحده به افغانستان در سال ۲۰۰۱، ایران نیز با آمریکا و دیگر قدرت های غربی به روند براندازی طالبان کمک کرد.

اما اخیرا برخی منابع غربی و افغان مدعی شده اند که ایران در سال های اخیر روابطی با طالبان برقرار کرده که هدف از آن بیرون راندن نیروهای آمریکایی از افغانستان بوده است.