انتخابات زود رس در لبنان یا نامزد مستقل؟!

 احتیاط بیش از حد در لبنان کارساز نیست! تحولات پس از بازگشت حریری به لبنان و تعلیق استعفایش با دستاویز حل چالشهای لبنان! نشان از باخت دیگر عربستان به ایران دارد که هم نشان از عدم شناخت حتی صحنه لبنان دارد و هم باید منتظر تند شدن اقدامات حکام این کشور بود که اقدامات سیاسی ایران در دنیای عرب را به غلط امنیتی نموده و باعث ایجاد مشکلات عربستان میدانند! اما حداقل تاثیر منفی این اقدامات عربستان و حریری این بود که با ایجاد جو خبری حزب الله از تبعات نقش سازنده اش در ایجاد امنیت و ثبات در منطقه و در همسایگی لبنان بهره برداری سیاسی نکرد. اما افزایش تنش عربستان با ایران در مورد یمن و اجبار حریری به این اقدام به دلیل عدم وجود حمایت دیگر کشورها از این اقدام برای عربستان نتیجه‌ عکس داشته است. لذا انتخاب فردی مستقل و تکنوکرات بهتر میتواند به نیل به اهداف اجرائی و مرحله ائی لبنان و حل مشکلات کمک نماید.

با گذشت بیش از دو هفته از استعفای ناگهانی سعد حریری، نخست وزیر لبنان، همچنان گمانه‌زنی‌ها در خصوص دلایل این مسئله و عوامل پشت پرده آن ادامه داد. این در حالی است که این روزها سعد حریری هر قدمی که برمی‌دارد خود را از موقعیت سیاسی‌اش بیشتر دور می‌کند و این باعث می‌شود که به این تحولات تاحدودی با شک و تردید نگاه کنیم.

سفر دوم حریری به فرانسه به فاصله دو هفته و همزمان با توافق آمریکا و فرانسه درباره آنچه گفته شده است "ضرورت همکاری با متحدان برای مقابله با فعالیت‌های بی‌ثبات کننده حزب‌الله و ایران در منطقه"، بدبینی به اقدامات وی را افزایش داده است. زیرا به دنبال استعفای حریری، نظر بیشتر تحلیلگران این بود که مسائل مالی بر موقعیت سیاسی حریری سایه افکنده است. این تحلیل درباره مسئله مالی همچنان قابل بررسی است اما نوع بازی و اقدامات وی باعث پررنگ‌شدن فرضیه‌های دیگر می‌شود.

باید توجه داشت که نحوه اقدامات حریری حتی در شان یک نخست‌وزیر مستعفی هم نیست و به نظر می‌رسد که سلسله این اقدامات حول مسائل آینده لبنان شکل می‌گیرد. یعنی تفوق مسائل مالی و شخصی وی بر موقعیت سیاسی و اوضاع آینده لبنان یک قسمت سناریو است که قسمت عمده آن به مسائل آینده لبنان باز می‌گردد و اینکه ممکن است لبنان دوران پساداعش به سمت و سویی حرکت کند که دوباره به شرایط سال‌های گذشته و سال‌هایی که ناامنی در لبنان حاکم بود، بازگردد. البته بازگشت احتمالی به چنن شرایطی، نتیجه بازی حریری خواهد بود.

البته خوشبختانه از سوی دیگر نوع بازی و عکس العمل مردم لبنان و به خصوص نخبگان و سیاستمداران آن، این دلشوره را از بین می‌برد. در حقیقت نوعی از عقل‌گرایی سیاسی و بینش حکومتی اکنون بین سیاستمداران لبنان ظاهر شده است که باعث می‌‌شود فرضیه بدبینانه کمی زمینه‌اش را از دست بدهد و بیشتر امیدوار باشیم که مسائل لبنان با آرامش طی شود و این بازی سعودی هم به شکست بیانجامد. در این میان اقدامات ریاض نیز قابل توجه است؛ عربستان با یک اشتباه برآورد گمان می‌کرد که با این بازی با حریری می‌تواند صحنه لبنان را به ضرر حزب‌الله برهم بزند. اما با عقل و درایتی که از سوی حزب‌الله و سایر سیاستمداران شاهد بودیم این نقشه محقق نشد و ریاض یک صحنه دیگر را نیز باخت. بعد از اضمحلال داعش در سوریه و عراق این سومین باخت عربستان در صحنه خاورمیانه است. اگر سیاستمداران لبنانی بتوانند این مرحله را با عقل و درایتی که تا الان نشان دادند سپری کنند، جامعه را به سمت آرامش پیش خواهند برد.

در این میان اکنون با ورود حریری به فرانسه و رایزنی روسای جمهوری آمریکا و فرانسه، به نظر می‌رسد که این دو کشور نیز در حال تقویت و کمک به ادامه سناریوی عربستان هستند. اینها دولت‌هایی هستند که می‌خواهند سلاح مقاومت مشروع حزب‌الله را از آن بگیرند. البته به نظر نمی‌آید که در این جبهه موفق شوند؛ زیرا مردم لبنان به حزب‌الله اعتماد کامل دارند. حزب‌الله یک حزب سیاسی نیست بلکه نماینده و تبلور مقاومت مشروع مردم لبنان در مقابل زیاده‌ خواهی رژیم صهیونیستی است و اساس شکل‌گیری‌اش نیز بر همین اساس بوده است. لذا تا وقتی که حزب‌الله این پشتوانه را دارد نباید در این خصوص نگران بود. درنتیجه اصلی‌ترین هدف و یا نتیجه سناریو استعفای حریری، خلع سلاح حزب‌الله لبنان است که از سوی تمامی جبهه‌های ضدمقاومت مانند عربستان، اسرائیل و غیره دنبال می‌شود اما با توجه به شرایط فعلی این هدف محقق نخواهد شد.

در یک جمع‌بندی کلی می‌توان اینگونه سناریوسازی کرد که شاید هدف و یا نتیجه تحرکات فعلی عربستان به نوعی ناامن کردن لبنان باشد و در این رابطه گزینه‌هایی نیز مطرح است. نخست گزینه جنگ نیابتی است؛ یعنی ممکن است که عربستان صحنه داخلی لبنان را با ایجاد درگیری میان نیروهای شیعه و سنی بهم بریزد که این گزینه به نظر من بعید است. زیرا مردم لبنان اوضاع سوریه را از نزدیک رصد می‌کنند لذا با حکمت و درایت وارد درگیری با یکدیگر نخواهند شد. در حالت دیگر شاید عربستان و متحدانش با برهم ریختن اوضاع لبنان، تروریست‌های وارداتی را در این کشور فعال کنند. یعنی مانند حالتی که در سوریه شاهد بودیم؛ در آنجا نیز ابتدا جنگ داخلی کلید زده شد و سپس تروریسم وارداتی، صحنه را به‌دست گرفت. به این نکته باید توجه کرد که گزینه کوچ تروریسم به سمت لبنان شاید بیش از دیگر گزینه‌ها قابل بررسی و محتمل باشد. چراکه حدود دو ماه پیش حزب‌الله با برخی گروه‌ها از جمله جبهه‌النصره تفاهماتی داشت که از شمال لبنان به شرق سوریه بروند ولی آمریکا مانع شد. به نظر می‌رسد که جلوگیری از حرکت جبهه‌النصره به این منظور بوده که شاید روزی از آنها نیز استفاده شود. یکی دیگر از سناریوهایی که در خصوص جنگ نیابتی در لبنان مطرح است حمله رژیم صهیونیستی به این کشور برای تضعیف قدرت حزب‌الله است که البته با موضع‌گیری اخیر رژیم اسرائیل بعید به نظر می‌آید آنها نسبت به چنین اقدامی مبادرت ورزند.

اما شاید در نهایت بهترین سناریو برای آینده لبنان، تقبل مسئولیت نخست‌وزیری توسط یکی دیگر از سیاستمداران اهل سنت و یا برگزاری یک انتخابات زودهنگام باشد تا سریع‌تر خلا دولت قانونی را پر کنند و بتوانند امورات جامعه لبنان را در این شرایط بدون ایجاد هرگونه مشکلی به پیش ببرند. باید توجه داشت که حفظ آرامش در لبنان، نقشه عربستان را نقش بر آب می‌کند و راه را برای شروع یک جنگ نیابتی دیگر در منطقه می‌بندد.