دیجیاتو/ تقریباً سه دهه قبل دانشمندان احتمال وجود یک توده داغ (mantle plume) زیر بخش غربی قطب جنوب را بررسی کردند که ظاهراً از گوشته زمین بالا آمده و یخ های این منطقه را گرم می کند. اواخر شهریور نتایج اولیه این تحقیق و مدلسازی تأثیرات آن منتشر شد و امروز خبرگزاری های مختلف این فرضیه را به سرخط اخبار خود تبدیل کرده اند.
«هلن سروسی» دانشمند آزمایشگاه JPL ناسا در این رابطه می گوید: وجود این توده داغ از منظر علمی بسیار جالب است، چون از یک طرف جسم داغی را داریم و از یک طرف پوشش یخی منطقه را، گویی که دو پدیده کاملاً متضاد در کنار هم حضور پیدا کرده اند.
سروسی و تیمش تلاش کردند تا مدلی را برای این جسم داغ تهیه کرده و تأثیر آن را روی پوشش یخی و ذوب شدن آن بررسی کنند. این مدل که به کمک مشاهدات ماهواره های ناسا توسعه یافته بود، به دانشمندان کمک کرد تا گرمای حاصل از این توده را ارزیابی نماید. این مقدار گرما می تواند چند سانتیمتر از یخ را ذوب کرده و حتی دریاچه ها و رودخانه های پنهان قطب جنوب را هم توضیح دهد.
مسئله اینجاست که توده صخره ای مورد بحث از پنجاه میلیون سال در همین مکان وجود دارد و سپس لایه یخی روی آن تشکیل شده است. گرمای این لایه احتمالاً نحوه ذوب شدن یخ ها در آخرین عصر یخبندان را هم تحت تأثیر قرار داده، اما نیازی به نگرانی در مورد آن نیست. سروسی می گوید: این توده همیشه همینجا بوده و تا مدت ها سر جایش باقی می ماند، پس نیازی به نگرانی نیست. البته با توجه به گرم شدن زمین، یخ در این منطقه دمای بیشتری نسبت به دیگر بخش ها خواهد داشت.
تأیید حضور و مدلسازی این منبع گرما برای پیش بینی آینده صفحه یخی جنوبگان اهمیت زیادی دارد، چون یخ گرم (مانند عسل گرم) سریع تر از یخ سرد جریان می یابد. با این حال مدل مورد بحث فقط برای توضیح یک فرضیه ساخته شده و هیچ ارتباطی با سنجش های واقعی ندارد و کشف تازه ای رخ نداده است. بنابراین نیازی نیست نگران باشید، قطب جنوب به این زودی ها از بین نمی رود.
حمید مقدسی
- 15
- 6
