آتش‌سوزي در منطقه حفاظتشده ميانکاله مازندران از دهم مرداد آغاز شد و پس از چهار روز شعله‌ور‌بودن در ۱۴ مرداد فروکش کرد؛ آتش‌سوزي‌ای که در تاريخ ميانکاله بي‌سابقه بود و چندين هکتار از اين منطقه حفاظتشده را خاکستر کرد. حالا آتش‌سوزي مهار شده و برخي فکر مي‌کنند خطري وجود ندارد.
بهار و تابستان که از راه مي‌رسد آتش دامنگير منطقه ميانکاله در بهشهر مي‌شود و بخش وسيعي از آن شامل مراتع و انارزارهاي بکر اين منطقه حفاظتشده با سهل‌انگاري طعمه حريق مي‌شود و آتش وسعت زيادي از اين منطقه را مي‌بلعد.
منطقه ميانکاله از جمله مناطق، زيستگاه‌ها و تالاب‌هاي بين‌المللي است که با قرارگرفتن در حاشيه درياي خزر در شهرستان بهشهر با مساحت تقريبي ۶۸ هزار هکتار وسعت داراي اکوسيستم منحصربه‌فرد آبي و خشکي است. هر سال با سرماي هوا در پاييز و زمستان، پرندگان بسياري از مناطق مختلف براي زمستان‌گذراني به اين منطقه مي‌آيند و البته اين منطقه در طول سال داراي پرندگان، ماهيان و حيوانات مختلف است و بيشتر پرندگان زمستان‌گذران در ميانکاله وجود دارند که اوايل پاييز مي‌آيند و در ابتداي بهار به سرزمين‌هاي خود کوچ مي‌کنند.
بهار و تابستان امسال فصل خوبي براي ميانکاله نبود و بروز آتش‌سوزي‌هاي مختلف در ميانکاله طبيعت و مراتع اين منطقه را در معرض خطر قرار داد. دراين‌بين مهم‌ترين علت آتش‌سوزي ميانکاله توسط مسئولان عامل انساني اعلام شده است که اين عامل انساني از نظر برخي از افراد محلي و حافظان محيط‌زيست به‌دليل سهل‌انگاري در مهار آتش به اين آتش‌سوزي‌ها دامن زده و در برخي از موارد، ردپاي افراد سودجو هم در ميانکاله ديده مي‌شود.
مسئولان مي‌گويند خطر آتش‌سوزي هنوز کاملا برطرف نشده و با ادامه فصل تابستان ممکن است باز هم شاهد وقوع آتش‌سوزي در اين منطقه باشيم. کمبود امکانات مناسب اطفاي حريق در اين منطقه وسيع طبيعي و نبود يک پايگاه آتش‌نشاني و مهار آتش در منطقه هم مزيد بر علت شده و دامنه آتش‌سوزي‌ها را در برخي از موارد گسترده‌تر کرده است.
خريد بالگرد اطفاي حريق ضروري است
جمال ابوطالبي، يکي از اعضاي شوراي اسلامي زاغمرز و از دوستداران محيط‌زيست با اشاره به آتش‌سوزي ماه جاري در ميانکاله و آتش‌سوزي در بخش وسيعي از اين منطقه، توجه به خريد يک فروند بالگرد اطفاي حريق در ميانکاله را يک نياز ضروري دانست.
او به مهر مي‌گويد: ميانکاله از حساسيت بالايي برخوردار است و با توجه به اتفاقات يک سال اخير و آتش‌سوزي‌هاي متعدد بايد مسئله امنيتي شده و مسئولان کشوري براي رفع مشکلات در اين منطقه چاره‌انديشي کنند. ابوطالبي ادامه داد: متأسفانه بروز آتش‌سوزي در ماه‌هاي اخير در ميانکاله و همچنين آتش‌سوزي اخير مرداد امسال نشان داد که اين امکانات جوابگوي مهار آتش در وسعت وسيع نيست.
وجود امکانات ابتدايي در اطفاي حريق
اين فعال محيط‌زيست با اشاره به امکانات موجود در محيط‌زيست يادآوری کرد: امکانات فعلي در ميانکاله شامل دو تانکر با حداکثر ظرفيت چهار هزار ليتر آب است که آب‌پاشي با پمپ معمولي انجام مي‌شود و همچنين در سال‌هاي اخير يک دستگاه توليدکننده کف هم به اين امکانات ابتدايي اضافه شده که به‌دليل ظرفيت پايين قابل استفاده نيست.
مازندران با توجه به وجود جنگل‌هاي بزرگ هيرکاني و آتش‌سوزي‌هاي متعدد در مناطق مختلف در فصل تابستان به‌دليل گرماي هوا، عدم اطفاي آتش توسط مسافران و گردشگران و همچنين آتش‌شدن کاه و کلش در مزارع و سرايت آن به جنگل‌ها و منابع طبيعي و محيط‌زيست ناگزير به استفاده از بالگرد اطفاي حريق است که در آتش‌سوزي اخير تنها بالگرد اطفاي حريق مازندران هم به گفته مسئولان مديريت بحران، داراي مشکل فني بوده است.
ابوطالبي گفت: جاي خالي بالگرد و بالگرد اطفاي حريق در آتش‌سوزي اخير ميانکاله کاملا محسوس بود که مي‌طلبد تا مسئولان با دقت بيشتري در‌اين‌راستا وارد شوند.
وي با قدرداني از تلاش‌هاي مديرکل محيط‌زيست مازندران و رئيس محيط‌زيست بهشهر که در همان زمان اوليه آتش‌سوزي در منطقه حاضر شده و تلاش براي اطفاي حريق با حداکثر امکانات را در دستور کار قرار دادند، خاطرنشان کرد: وجود اين مسئولان موجب دلگرمي نيروهاي مردمي بود اما همچنان ميانکاله از کمبود امکانات اطفاي حريق رنج مي‌برد و جاي خالي بالگرد و بالگرد اطفاي حريق در آتش‌سوزي اخير ميانکاله کاملا حس مي‌شد که نيازمند توجه بيشتر در‌اين‌زمينه است.
اين فعال زيست‌محيطي گفت: توجه به رديف بودجه‌اي ملي و استاني براي منطقه ميانکاله و رفع بحران در منطقه در مواقع آتش‌سوزي از نيازهاي مهمي است که با توجه به بعد ملي و بين‌المللي‌بودن ميانکاله بايد مورد توجه قرار گيرد.
پاي ماري‌جوآنا در ميان است؟
حسينعلي ابراهيمي‌کارنامي، مديرکل حفاظت محيط‌زيست مازندران پيش‌ازاين در پاسخ به اين سؤال که آيا آتش‌سوزي توسط صاحبان مزارع غيرقانوني پرورش ماري‌جوآنا در جنگل ميانکاله صورت گرفته است يا خير، گفت: هنوز در حال بررسي اين مسئله هستيم و تا زماني که مراجع ذي‌ربط بررسي‌هاي خود را به اتمام نرسانند، هيچ منبع مستدلي براي نتيجه‌گيري نخواهيم داشت.
او درباره کمبود امکانات در اين منطقه در هنگام مهار آتش هم گفته است: ما حتي جيره خشک و آب‌معدني هم در اختيار نداشتيم تا به مردمي که براي کمک شتافته بودند، بدهيم. اين در حالي است که خطر هنوز تمام نشده و با نزديک‌شدن به پايان تابستان باز هم امکان آتش‌سوزي وجود دارد.
ورود نيروهاي امنيتي براي بازجويي از متخلفان محيط‌زيست
يکي ديگر از دوستداران محيط‌زيست وجود افراد سودجو در منطقه را عاملي در بروز اين آتش‌سوزي‌ها دانست که براي رسيدگي به وضعيت فعلي منطقه بايد بازجويي از افراد مظنون توسط نيروهاي امنيتي با قوت دنبال شود و افراد متخلف به اشد مجازات برسند.
وي افزود: توجه به امنيت منطقه، افزايش تعداد محيط‌بانان و افزايش امکانات از مسائل مهم و ضروري است که بايد مورد توجه جدي مسئولان قرار گيرد. رئيس اداره محيط‌زيست شهرستان بهشهر مي‌گويد: در ۱۱ مرداد امسال با ايجاد آتش‌سوزي در بخشي از ميانکاله حدود ۲۰۰ هکتار از اين مناطق که شامل ۸۰ درصد انارستان بود در آتش سوخت.
محمد زمان احمدي اظهار کرد: در پروژه سفر رياست‌جمهوري و رئيس سازمان محيط‌زيست طرح احياي پناهگاه و ذخيره‌گاه زيست‌کره ميانکاله بود که ايجاد پايگاه اطفاي حريق ميانکاله يکي از اين موارد است که در کنار احياي تالاب و نجات از خشکسالي، ايجاد پايگاه آتش‌نشاني از ضرورت‌هاي مهم ميانکاله است. وي افزود: اگر لودر نبود احتمال گسترش آتش فراوان بود چرا که باوجود وزش افزايش آتش را دامن مي‌زد که با استفاده از لودر بندر اميرآباد، آتش اطفا شد.
احمدي گفت: درمجموع از ابتداي امسال تاکنون حدود ۱۰ آتش‌سوزي کوچک و بزرگ در ميانکاله رخ داده است که ۲۱۵ هکتار از عرصه طبيعي پناهگاه ميانکاله طعمه حريق شد. وي در مورد بالگرد اطفاي حريق هم يادآوری کرد: هماهنگي با ستاد بحران براي ورود بالگرد به منطقه به منظور اطفاي حريق انجام شد اما به‌دليل وجود نقص فني اين امکان فراهم نشد و براي اطفاي حريق از طریق لودر بندر اميرآباد و خودروهاي آتش‌نشاني شهرداري بهشهر، بندر اميرآباد و منابع طبيعي، آتش مهار شد.
رئيس اداره محيط‌زيست شهرستان بهشهر گفت: در منطقه ميانکاله به‌دليل شرايط موجود و پيوسته‌بودن انارستان‌ها خودروهاي آتش‌نشاني نمي‌توانند وارد منطقه شوند که دو دستگاه تراکتور دو ديفرانسيل خريداري شد که خودروهاي آتش‌نشان تأمين‌کننده آب اين تراکتورها هستند و نياز مهم و ضروري منطقه در شرايط فعلي، در کنار احياي تالاب و نجات از خشکسالي، ايجاد پايگاه آتش‌نشاني در ميانکاله است.
شبه‌جزيره ميانکاله با وسعت بيش از ۶۸ هزار هکتاري شامل پناهگاه حيات‌وحش و تالاب يکي از مهم‌ترين مناطق حفاظتشده شمال ايران است که تنها تالاب آن متشکل از سه تيپ زيستگاهي آبي بوده و هرساله در اوايل پاييز ميزبان صدها هزار پرنده از سرزمين‌هاي شمالي درياي خزر است و اين روند تا اواخر زمستان ادامه دارد.
غناي اين زيستگاه در جهت تغذيه بيش از ۲۶۰ گونه پرنده اعم از مهاجر و بومي موجب آن شده که ميانکاله را بهشت پرندگان خاورميانه بنامند و اين تنوع گونه‌اي موجب بازديد هزاران نفر از سراسر ايران و حتي کشورهاي اروپايي از اين منطقه مي‌شود. تالاب ميانکاله يکي از زادگاه‌هاي اصلي و مهم ماهي‌هاي استخواني و غضروفي درياي خزر است که اهميت اين تالاب را بيش‌ازپيش يادآور مي‌شود.
کمتر از يک و نيم قرن پيش بزرگ‌ترين گربه‌سان ايران (ببر هيرکاني) در اين بهشت بي‌بديل غرش مي‌کرده که در کتب تاريخي به‌دفعات به آن اشاره شده است. منطقه ميانکاله (شامل شبه‌جزيره ميانکاله و تالاب و خليج ميانکاله) در سال ۱۳۴۸ جزء اولين گروه مناطق چهارگانه انتخاب و تحت عنوان منطقه حفاظتشده و سپس به‌عنوان پناهگاه حيات‌وحش و در چارچوب ضوابط و مقررات اين مناطق مديريت شد و در سال ۱۳۵۴ به‌عنوان تالاب بين‌المللي کنوانسيون رامسر به ثبت رسيده و جزء ۲۲ تالاب کنوانسيون رامسر محسوب مي‌شود.
- 12
- 3
